Finanse gospodarstw domowych w I kw. 2016

Przeczytaj także: NBP: finanse gospodarstw domowych w II kw. 2015

W I kwartale 2016 r. wartość Barometru Rynku Consumer Finance podskoczyła z 55,2 do 57,6 punktu.To już czwarty kwartał z rzędu, kiedy wartość wskaźnika zdołała przewyższyć poziom 50 punktów, co w perspektywie nadchodzących 12 miesięcy może przełożyć się na wzrost rynku kredytowego. Większe zadłużenie konsumpcyjne, wynikające z aktualnej wartości Barometru CF, jest prognozowane na poziomie prawie 8%. Biorąc pod uwagę obserwowaną dynamikę zadłużenia na cele konsumpcyjne (ok. 6% w ujęciu rocznym), oznacza to delikatne przyspieszenie.

Oddziaływanie czynników demograficznych od 2007 roku systematycznie przekłada się na pogorszenie wskazań barometru. To jeden z czterech istotnych czynników, silnie oddziaływujących na jego wartość.

- Od 2007 roku coraz większy odsetek gospodarstw domowych na rynku stanowią gospodarstwa domowe osób starszych, zaś udział grup konsumentów najbardziej aktywnych w obszarze zaciągania kredytu konsumenckiego, tj. gospodarstwa domowe z głową w wieku do 44 lat, zaczął się zmniejszać. Dodatkowo, w ostatnim okresie negatywne tendencje w tych obszarach zaczynają przyspieszać – zauważa dr Piotr Białowolski ze Szkoły Głównej Handlowej, współautor badań.

Na podstawie wyników z poprzedniego kwartału oszacowano skalę zjawiska wykluczenia finansowego, mającego również istotny wpływ na poziom wskazań barometru. Jest nim objętych poniżej 20% gospodarstw domowych, co oznacza poprawę sytuacji w tym obszarze. Podobny kierunek zmian zaobserwowano w zakresie popytu na dobra trwałe i ich finansowania. Obecna koniunktura znajduje się na najwyższym od 2011 roku poziomie.

- Pomimo, że skłonność do finansowania większych wydatków za pomocą kredytu wciąż jest na stosunkowo niskim poziomie, to rośnie skłonność do samych zakupów, co powinno sprzyjać wzrostom w obszarze popytu na kredyt konsumencki wskutek większej bazy – dodaje dr Białowolski.

Kolejnej poprawie uległa też ogólna sytuacja w obszarze finansów gospodarstwa domowego i całej gospodarki, co powinno sprzyjać ograniczeniu niepewności przy sięganiu po kredyt. Pozytywne tendencje w tym obszarze trwają od 2012 r., a obecny poziom zaufania jest najwyższy od momentu rozpoczęcia kryzysu w 2008 roku.

- Uwzględniając wskazania Barometru i konfrontując je z sytuacją na rynku kredytów, prognozujemy, że w kolejnych miesiącach rynek kredytu konsumenckiego będzie rósł, zaś tempo wzrostu powinno przyspieszyć. Na taki rozwój sytuacji w głównej mierze powinno wpływać zwiększenie zaufania do gospodarki, co powinno przełożyć się na większą swobodę w sięganiu po kredyt. Po kilku latach kryzysowych odwracają się również tendencje w obszarze zakupów dóbr trwałych – ocenia dr Piotr Białowolski.

Wzrost obciążeń nowymi kosztami, związanymi miedzy innymi ze zmianami w otoczeniu prawnym rynku kredytowego, który w zdecydowanie największym stopniu dotknie sektor bankowy i nadto znaczny poziom niepewności co do sytuacji tego sektora, którego źródłem są propozycje rozwiązań tzw. problemu frankowiczów, mocno wpływają na zmianę polityk kredytowych i strategii zaangażowania na rynku kredytowym. Silnie może je modyfikować również materializujące się ryzyko niskich stóp procentowych.

- W tym dynamicznym, rynkowym kontekście, a jednocześnie w sytuacji obciążenia prognoz dużą skalą niepewności, związanej z ryzykiem legislacyjnym, wskazania Barometru Rynku Consumer Finance, obrazującego zmiany w zapotrzebowaniu gospodarstw domowych na produkty kredytowe, potwierdzają rosnący optymizm co do możliwości i zasadności silniejszego zaangażowania na rynku kredytu konsumenckiego. To dobre wiadomości dla wszystkich sektorów rynku kredytowego – mówi Andrzej Roter, Dyrektor Generalny KPF.

POPYT NA DOBRA TRWAŁE – ZWIASTUN OŻYWIENIA NA RYNKU KREDYTOWYM

O prawie 5 punktów procentowych – z 11,9% do 16,8% – wzrosła w I kwartale 2016 roku skłonność gospodarstw domowych do nabywania dóbr trwałych i są to najlepsze wskazania od 2011 roku. Bieżące oceny oraz prognozy w tym zakresie mogą stanowić dla dostawców kredytu konsumenckiego sygnał, że wraz z optymizmem gospodarstw domowych i aspiracjami konsumpcyjnymi będzie rosła ich gotowość do finansowania ich zakupów ze źródeł zewnętrznych. Tym bardziej, że rośnie odsetek tych, którzy swoją kondycję ekonomiczną oceniają coraz lepiej, a dodatkowo przewidują, że również w gospodarce będą zachodziły pozytywne zmiany. Napawające optymizmem, z punktu widzenia kredytodawców, wnioski przynoszą wyniki najnowszego badania koniunktury na rynku consumer finance, zawarte w raporcie Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych i Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH „Sytuacja na rynku consumer finance”.