Oszczędzanie na emeryturę: może IKE lub IKZE?

Przeczytaj także: Oszczędzanie na emeryturę: stać nas na to!

Zapytani o znajomość aktualnie obowiązujących ulg podatkowych, Polacy najczęściej wskazywali ulgę na dziecko oraz ulgę na Internet. To właśnie z tych odliczeń korzystali najliczniej w rozliczeniu podatkowym za 2013 rok (38 proc. osób oszczędzających i 29 proc. nieoszczędzających na emeryturę). Do mniej popularnych odliczeń zaliczają się: ulga od darowizny, ulga na ubezpieczenie zdrowotne i ulga na koszty rehabilitacji. Ponadto, jak wynika z badań, zdecydowana większość osób – zarówno w grupie oszczędzających (78 proc.), jak i nieoszczędzających dodatkowo na emeryturę (95 proc.) – nie wiedziała o możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania wpłat na IKZE. A przecież osoby korzystające z ulgi na IKZE z tytułu oszczędzania w rozliczeniu rocznym za 2014 roku mogą zatrzymać w kieszeni nawet 1438 złotych. W kolejnym roku kwota ta będzie jeszcze większa, bo wyniesie aż 1520 złotych.

Oszczędzamy głównie w bankach

Badania wskazują, że około 2/3 oszczędzających (67 proc.) słyszało o możliwości gromadzenia kapitału na emeryturę poza obowiązkowymi składkami. W przypadku nieoszczędzających jest to już tylko 1/3 badanych – zapytani o szczegóły nie potrafią wskazać konkretnych rozwiązań służących długoterminowemu oszczędzaniu.

Z kolei oszczędzający wśród najpopularniejszych instrumentów wymieniają bieżące rachunki bankowe (ponad 1/3 oszczędzających), rachunki oszczędnościowe (27 proc.) oraz lokaty (24 proc.), które zakładane są na krótki okres (najczęściej od kilku miesięcy do 2 lat). Tylko nieliczni oszczędzający korzystali z produktów ubezpieczeniowych umożliwiających wypłatę środków po przejściu na emeryturę (13 proc.) oraz rachunków w funduszach inwestycyjnych (9 proc.). Jeszcze mniej osób odkładających środki z myślą o emeryturze wskazało wśród preferowanych produktów IKE – Indywidualne Konta Emerytalne (5 proc.) czy IKZE – Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (2 proc.).

Wyniki badania wskazują bezsprzecznie na braki w podstawowej wiedzy na temat zasad funkcjonowania specjalnych kont emerytalnych (IKE i IKZE). Większość Polaków nie wie nawet, że takie produkty istnieją, a 48 proc. oszczędzających zna np. IKZE tylko ze słyszenia. Większość Polaków (zarówno oszczędzających, jak i nieoszczędzających) nie potrafi wskazać podstawowych cech kont, nie wie, gdzie można je założyć, na czym polegają korzyści podatkowe, ograniczenia wpłat i wypłat z IKE i IKZE – - komentuje wyniki Barometru dr Joanna Rutecka z Instytutu Statystyki i Demografii w Szkole Głównej Handlowej.

Polacy nie znają IKZE

Blisko połowa respondentów zna IKZE tylko ze słyszenia (48 proc. oszczędzających; 57 proc. nieoszczędzających na emeryturę). Większość nie ma wiedzy o koncie, a ponad połowa badanych z obu grup nie wie, jakie instytucje je oferują. Miejscem, które wskazywano najczęściej był bank (13 proc. oszczędzających, 15 proc. nieoszczędzających).
Zdaniem ekspertów niski poziom wiedzy w zakresie funkcjonowania kont emerytalnych i związanych z tym korzyści finansowych może wynikać z faktu, że niechętnie odkładamy pieniądze na przyszłość. Według danych Barometru Nordea, tylko 8 proc. aktywnych zawodowo Polaków oszczędza na emeryturę.

Nadal brakuje nam wiary we własne możliwości finansowe, tymczasem oszczędzanie nawet niewielkich kwot, rozłożone w czasie, daje konkretne zyski. Odkładając 90 - 100 zł miesięcznie przez 40 lat, przy stopie zwrotu na poziomie 7 proc., można zgromadzić ponad 174 tys. zł, które mogą stanowić dodatek do naszych przyszłych świadczeń – mówi Artur Maliszewski, prezes Nordea PTE.

Według badań 8 na 10 Polaków planuje przejść na emeryturę zgodnie z wiekiem ustawowym, jednak aż połowa z nich deklaruje, że będzie dodatkowo dorabiać do przyszłych świadczeń. Wśród respondentów panuje przekonanie, że środki z ZUS i OFE nie wystarczą na godne życie.

Niekorzystne trendy demograficzne jasno wskazują, że obowiązkowy system emerytalny nie zapewni nam świadczeń, które pozwoliłyby na utrzymanie dotychczasowego poziomu życia. Dodatkowe oszczędzanie w tym zakresie jest koniecznością. Dlatego zarówno przed branżą finansową, jak i stroną rządową oraz politykami, stoi duże wyzwanie zmotywowania Polaków do dobrowolnego gromadzenia kapitału, chociażby w ramach IKE czy IKZE – komentuje prezes Maliszewski.

Jak działa IKZE?

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego to system dobrowolnego oszczędzania na emeryturę w ramach III filaru. Konto może założyć każdy pełnoletni i osoby powyżej 16. roku życia zatrudnione na umowę o pracę. W większości towarzystw klienci sami decydują, ile i z jaką częstotliwością będą dokonywać wpłat. Maksymalny limit wpłat w 2015 roku, określony w ustawie, wynosi 4750,80 złotych. Mechanizmem zachęcającym do gromadzenia środków w ramach konta są korzyści podatkowe. Wypracowane zyski nie podlegają 19-procentowemu podatkowi Belki, a roczne wpłaty na konto można uwzględnić w deklaracji PIT, zmniejszając tym samym podstawę opodatkowania.

IKZE to atrakcyjne uzupełnienie obowiązkowych form oszczędzania na emeryturę. Produkt ten należy obecnie do jednych z tańszych produktów inwestycyjnych na rynku, z przejrzystą strukturą oraz gwarancją korzyści podatkowych pozwalających na optymalizację zysków – przekonuje Artur Maliszewski.

Informacje o badaniu „Barometr Nordea”

„Barometr Nordea” to cykliczne badanie opinii społecznej, którego celem jest weryfikacja wiedzy i poznanie potrzeb informacyjnych Polaków w zakresie funkcjonowania systemu emerytalnego (II i III filaru). Badanie „Zachowania finansowe Polaków dotyczące oszczędzania na emeryturę” zostało zrealizowane przez TNS Polska na zlecenie Nordea PTE S.A. w ramach badania Omnibus. Badanie Omnibus jest realizowane techniką CAPI, w trakcie wywiadu osobistego (face-to-face), w domach respondentów. Badanie przeprowadzano w dniach 06-11 czerwca 2014 r. na reprezentatywnej próbie Polaków. Wielkość próby obejmuje 1000 osób w wieku 15+.