Karty kredytowe w Polsce - niewykorzystany potencjał?

Przeczytaj także: Karty płatnicze w I kw. 2013 r.

DOBRZE ZARABIAJĄCY BEZ KARTY KREDYTOWEJ

Jakkolwiek przez wiele osób karta kredytowa może być postrzegana jako synonim luksusu czy narzędzie budowania wizerunku, prestiżu, to wśród gospodarstw domowych, legitymujących się dochodem powyżej 1.400 PLN na osobę tylko nieco ponad 31% w latach 2011-2013 posiadało kartę kredytową, a więc mniej niż w okresie 2008-2010, kiedy wskaźnik ten wyniósł 35%.

Spadek udziału gospodarstw z kartą w tej kategorii prawdopodobnie nie wynika z ograniczeń po stronie banków, a raczej z ostrożności samych konsumentów, rzadziej sięgających po kredyt – uważa Andrzej Roter, Dyrektor Generalny KPF.

W tej grupie dochodowej wciąż jest jednak najwyższy odsetek posiadaczy kart kredytowych w porównaniu z pozostałymi grupami uwzględnionymi w badaniu. Z drugiej strony, najmniej skore do posiadania i używania karty są gospodarstwa, których dochody mieszczą się w przedziale 550-750 PLN oraz do 550 PLN – to odpowiednio 17,4% i 17,9% w latach 2011-2013.

Różnice w skali korzystania z kart kredytowych w zależności od wysokości dochodu nie są aż tak znaczące, jak w niektórych innych krajach europejskich. Wyniki badań prowadzonych we Włoszech wskazują na zdecydowanie większy udział posiadaczy tego instrumentu finansowego w grupie zamożnych gospodarstw. Wśród 25% z nich kartę kredytową posiadało 60,7%, a w grupie 25% gospodarstw domowych o najniższych dochodach odsetek ten wyniósł 8,7%.

Dwukrotnie większy niż w Polsce udział posiadaczy kart wśród najlepiej sytuowanych finansowo pozwala sądzić, że na rodzimym rynku istnieje duży, niewykorzystany przez wystawców kart potencjał w tej kategorii potencjalnych klientów kartowych.

PERSPEKTYWY ROZWOJU RYNKU KART KREDYTOWYCH

Dla obecnych i potencjalnych podmiotów, rozważających prowadzenie biznesu kartowego, bardzo istotne znaczenie przypisać można infrastrukturze technicznej, ułatwiającej korzystanie z kart. Rośnie liczba punktów akceptacji kart kredytowych (POS) – w ciągu ostatnich pięciu lat aż o 70%. W 2013 roku funkcjonowało prawie ćwierć miliona miejsc, w których możliwe było dokonanie płatności kartą. Dynamiczny wzrost sieci punktów, gdzie można dokonać płatności bezgotówkowej, stwarza rozległą bazę do dalszego rozwoju rynku.

Podobnie jak niska wartość zadłużenia w karcie gospodarstw, oscylująca wokół 1% PKB w ujęciu rocznym, i niewielkie nasycenie rynku kartami.

W Polsce jest ich w obiegu ponad 6 milionów, podczas gdy dla przykładu we Francji – 26 milionów, natomiast w Wielkiej Brytanii aż 56 milionów. Z kolei dług w kartach wśród ich brytyjskich użytkowników wynosi 300 mld PLN – zauważa dr Piotr Białowolski, autor raportu.

Zatem niższa baza może stanowić asumpt do łatwiejszego uwolnienia potencjału wzrostowego. Tym bardziej, że zachowania wchodzącego w ostatnich latach na rynek pracy kolejnego pokolenia różnią się od nawyków starszych generacji na rynku kredytowym.

Do zagospodarowania pozostają na nim wszystkie grupy gospodarstw domowych, włącznie z najbardziej zamożnymi, którzy z instrumentów kartowych korzystają znacznie rzadziej niż grupy osiągające wysokie dochody na dojrzałych rynkach krajów europejskich.

Banki muszą otworzyć się na nowe grupy klientów – rolników, osoby prowadzące działalność gospodarczą lub pracujących na podstawie umów cywilnych (zlecenia, o dzieło). Obecnie te osoby mają utrudniony dostęp do kart kredytowych przy jednoczesnym stałym wzroście ich dochodów. W tym celu przy ocenie wiarygodności kredytowej instytucje finansowe coraz mocniej będą musiały wykorzystywać big data i narzędzia CRM-owe oraz nauczyć się pozyskiwać i wykorzystywać informacje z licznych portali społecznościowych – dodaje Artur Gaj, Zarządzający Programami Lojalnościowymi i Komunikacją w Sygma Banku.

Barierę dla banków może stanowić skłonność gospodarstw domowych do korzystania z gotówki. Nawet kilkanaście procent oszczędności w Polsce zgromadzonych jest w gotówce. Przy tak znaczącej wielkości, ich przekonanie do korzystania z kart kredytowych choćby dla dokonywania płatności może być dla wystawców sporym wzywaniem. Nową zaś barierą może się okazać korzystanie, głównie przez młodych klientów rynku finansowego, z nowych rozwiązań, zarówno co do płatności (mobilnych), ale i kredytowych (kredyt przez aplikację w telefonie).

Dr Piotr Białowolsk,