Emerytury: III filar

Przeczytaj także: Jeśli nie OFE, to co?

Na ulicach naszych miast często można spotkać osoby w podeszłym wieku, chodzące o lasce. Może warto postarać się też o trzecią podporę dla swojej emerytury? Już na wstępie śmiało można udzielić twierdzącej odpowiedzi na to pytanie. Tym bardziej, że w związku z dyskusją na temat rządowych planów przesunięcia części składki emerytalnej z OFE do ZUS-u, w umysłach milionów Polaków zasiana została wątpliwość dotycząca wysokości ich przyszłych emerytur. Dzięki częstemu pojawianiu się tego tematu w mediach, wielu naszych rodaków zyskało przynajmniej elementarną wiedzę o wprowadzonej przed ponad 10 laty reformie emerytalnej. Wiedzą już, że skutki tej reformy będą miały ogromny wpływ na ich sytuację życiową. A to jest coś, o co dobrze jest zadbać już teraz.

Mówi się, że w życiu pewne są tylko śmierć i podatki. Nie oglądając się na spory polityków i ekonomistów, powinniśmy niezwłocznie zainteresować się swoją przyszłością ekonomiczną. Warto bowiem, aby do tych dwóch życiowych pewników dołączył trzeci: godziwe świadczenie emerytalne. Skoro istnieją obiektywne trudności z oszacowaniem kwot emerytur wypłacanych przez ZUS (I filar) oraz OFE (II filar), to przyjrzyjmy się możliwościom oferowanym nam przez III filar.

Zacznijmy od tego, jak ta „trzecia podpora” naszych finansów na starość może wyglądać. Po zakończeniu aktywności zawodowej możemy czerpać dodatkowy dochód z:

1. indywidualnego ubezpieczenia na życie, połączonego z funduszem inwestycyjnym
2. grupowego ubezpieczenia na życie
3. pracowniczego programu emerytalnego (w skrócie PPE)
4. oszczędności zgromadzonych na kontach towarzystw funduszy inwestycyjnych (TFI)
5. inwestycji giełdowych poczynionych w naszym imieniu np. przez domy maklerskie
6. kapitału przechowywanego w bankach
7. kilkuletnich obligacji skarbowych nabywanych za pośrednictwem IKE.

Istnieją oczywiście jeszcze inne źródła dochodów – kruszce, ziemia, nieruchomości, dzieła sztuki, rozmaite unikatowe kolekcje itp., ale skoncentrujmy swą uwagę na pieniądzach w czystej lub wirtualnej postaci.

Przede wszystkim, trzeba nam wiedzieć, że III filar jest dobrowolny. Brak przymusu sprawia, że liczba jego uczestników nie jest duża – w grudniu 2010 roku aktywnych było niemal 800 tys. indywidualnych kont emerytalnych (IKE), z czego większość (aż 73%) znajduje się w zakładach ubezpieczeniowych. Łączna wartość wszystkich środków pieniężnych ulokowanych w IKE to ponad 2,7 mld zł – przy czym prawie miliardem złotych z tej puli obracają TFI w ramach tzw. Programów (względnie Planów) Systematycznego Oszczędzania (w skrócie PSO).

Pod tą nazwą kryje się inwestowanie w jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych. Dla klienta oznacza to zobowiązanie się do regularnego wpłacania przez z góry określony czas kwot o ustalonej wysokości. Środki te inwestowane są przez TFI w rozmaite papiery wartościowe, które w zamierzeniu mają przynieść mniej lub bardziej pewny dochód. Zostanie on wypłacony emerytowi po terminie zakończenia umowy. Wysokość wypłaty zależna będzie od ilości i wartości jednostek uczestnictwa zapisanych na koncie danego klienta. Osoby, które wybrały ten sposób inwestowania, oczekują, że w zamian za opłaty i prowizje pobierane przez fundusze, omawiane podmioty rynku kapitałowego wypracują dla nich sowite zyski. Dodatkowym celem PSO jest wyrobienie w nas nawyku systematycznego oszczędzania.