Gminy i stany w USA są niewypłacalne

Przeczytaj także: Rynek obligacji w USA: kolejne bankructwa?

Sposób na związki zawodowe

Jednym z pierwszych przypadków pokazujących, że wmawiane inwestorom środki bezpieczeństwa niekoniecznie działają, było bankructwo miasta Vallejo w stanie Kalifornia, zamieszkanego przez ok. 120 tys. osób. Wiosną 2008 roku władze Vallejo uznały, że ogłoszenie upadłości jest najlepszą metodą na uwolnienie się od długoterminowych zobowiązań i naprawę finansów gminy. Wpływy z lokalnych podatków w poprzednim roku spadły o ok. jedną czwartą, a koszty stale rosły, np. policjanci i strażacy zarabiali ponad 80 tys. USD rocznie, a w latach 2006-2009 ich wynagrodzenia powiększały się o ok. 20 proc. Ogłaszając bankructwo Vallejo powinno zwrócić uwagę inwestorów na szersze zjawisko.

Upadłość mniejszych jednostek administracji publicznej w najbliższych miesiącach może być coraz bardziej atrakcyjnym rozwiązaniem z punktu widzenia ich władz, ponieważ w 2009 roku federalny sędzia zajmujący się prawem upadłościowym uznał, że stan bankructwa pozwala gminom zerwać niewygodne porozumienia zbiorowe, np. ze związkami zawodowymi.

Bankructwo podmiotów nie musi oznaczać utraty całości środków ulokowanych przez inwestorów w formie obligacji. W przypadku gminy Vallejo restrukturyzacja długu polegała na odroczeniu o trzy lata spłaty obligacji, a co ciekawe wcześniej gotówka zostanie ulokowana w projekty infrastrukturalne.

Trawka i poker

Aby załatać tegoroczną dziurę budżetową, przekraczającą 19 mld USD, Kalifornia musiałaby zamknąć co najmniej 250 uniwersytetów. Na kolejny rok przewidziano deficyt rzędu 37 mld USD, co przy budżecie wynoszącym 125 mld USD jest trudnym do zignorowania czynnikiem ryzyka. Podległe jednostki, np. miasto Los Angeles, są w podobnej sytuacji i szukają rozwiązań gdzie tylko się da. Oczywiście w pierwszej kolejności obniżono wynagrodzenia pracownikom budżetówki, ale niewiele zmieni się bez nowych źródeł przychodów. Dlatego też w Kalifornii trwa obecnie dyskusja nad legalizacją marihuany, a w kilku innych stanach zniesiono zakaz hazardu.

Niewygodna prawda, której nie chcą znać drobni inwestorzy, posiadający ponad bilion dolarów w obligacjach komunalnych, jest taka, że ceny tych papierów zupełnie nie odzwierciedlają systematycznie rosnącego ryzyka. W pewnym momencie koszty obsługi długu staną się tak potężne, że ogłaszanie upadłości gmin, czy nawet całych stanów, stanie się dla polityków pokusą nie do odrzucenia.