Obligacje - bezpieczne instrumenty finansowe

Przeczytaj także: Inwestowanie w obligacje: co należy wiedzieć?

Zgodnie z wieloma krążącymi w świecie finansów definicjami, obligacją można nazwać finansowy instrument dłużny, w którym jedna strona – emitent – staje się dłużnikiem strony kupującej – obligatariusza, czyli posiadacza obligacji. Dalsze konsekwencje takiej umowy zobowiązują dłużnika do spłaty zaciągniętego długu wraz z należnymi odsetkami. W ogólnej nomenklaturze finansowej, przyjmuje się, że obligacja jest papierem wartościowym emitowanym na co najmniej rok, jednakże polskie prawo (ustawa o obligacjach z czerwca 1995 roku), jak i w niektórych przypadkach zagraniczne ustawodawstwo, dopuszcza emitowanie tych instrumentów z terminem do wykupu krótszym niż rok. Poza oczywistymi dla inwestorów terminami związanymi z obligacjami (wartość nominalna, cena czysta, cena brudna, kupon, okres do wykupu, czy stopa YTM), instrumenty dłużne można dzielić (ze względu na kryterium emitenta) na:

• obligacje skarbowe,
• obligacje gminne,
• obligacje korporacyjne.

Kapitał pozyskany z wyżej wymienionych instrumentów dłużnych ma kilka zastosowań. Dla Skarbu Państwa jest to o tyle istotne źródło finansowania, że ciągłe rolowanie długu pozwala permanentnie dostarczać kapitał niezbędny do spełnienia funkcji finansów publicznych oraz… odwlekać niewypłacalność państwa i rolować dług publiczny. Rządowe papiery wartościowe określane są jako te, które są pozbawione ryzyka, jednakże jak już niejednokrotnie historia pokazała i z pewnością jeszcze pokaże – nie zawsze państwo jest wypłacalne i wcale nie jest powiedziane, że nie może zbankrutować.

Gminy pozyskują kapitał głównie w celu sfinansowania inwestycji, które mają cechy użyteczności publicznej. Innym rodzajem obligacji są korporacyjne papiery dłużne. Można zadać pytanie, w jakim celu spółka giełdowa emituje tego typu papiery, skoro może przeprowadzić dodatkową emisję akcji? W tym wypadku, trzeba jednak pamiętać o kosztach, jakie będą wynikać z takiego przedsięwzięcia. Przy korzystnych ratingach przedsiębiorstw notowanych na giełdzie, jak i tych niepublicznych, koszty emisji obligacji jak i ich wymaganej stopy zwrotu są znacznie niższe niż wprowadzenie do obrotu giełdowego dodatkowych akcji. Co więcej, rozwadniając akcje należy mieć na uwadze dotychczasowych akcjonariuszy, którzy wskutek dodatkowej ilości walorów mogą utracić swój dotychczasowy udział w akcjonariacie. Taka sytuacja z pewnością zmusi spółkę do obniżenia ceny emisyjnej nowych akcji (praw poboru) dla dotychczasowych akcjonariuszy, a w związku z tym wprowadzenia większej ilości walorów w celu pozyskania kapitału niezbędnego do dalszego rozwoju. Emisja obligacji korporacyjnych, które z pewnością będą posiadać wyższe oprocentowanie od skarbowych, gdyż są one obarczone wyższym ryzykiem, będzie mniejszym obciążeniem dla przedsiębiorstwa. Dodatkowo w przypadku odniesienia sukcesu przez finansowane obligacjami przedsięwzięcie, zadziała pozytywny efekt dźwigni finansowej, który pozwoli osiągnąć wyższą stopę zwrotu niż oprocentowanie związane z emisją obligacji. Zakładać jednak należy również niepowodzenie i utopienie zainwestowanych pieniędzy, jednakże nawet w przypadku bankructwa, obligacje stawiają kapitałodawców w znacznie lepszej pozycji niż akcjonariuszy, gdyż to oni muszą być w majestacie polskiego prawa zaspokajani jako pierwsi w przypadku upadłości danego podmiotu gospodarczego.