Firmy konsultingowe, czyli szewc bez butów chodzi

Przeczytaj także: Zadłużone firmy konsultingowe liczą na zapłatę od swoich klientów

Jak dowodzi ostatni raport firmy ConQuest Consulting, polski rynek usług konsultingowych wart jest około 366 mln euro, a szacunki wskazują, że na przestrzeni kolejnych lat będzie rósł o średnio 5 proc. rocznie. W 2020 roku jego wartość ma osiągnąć poziom 424 mln euro. Ten dynamiczny rozwój to bez wątpienia efekt stabilności ekonomicznej i wzrostów w kluczowych sektorach rodzimej gospodarki. Firmy konsultingowe świadczą swoje usługi nie tylko wielkim koncernom, ale również małym i średnim firmom, które przed podjęciem istotnych decyzji biznesowych coraz częściej wspierają się konsultacjami fachowców. Ze wspomnianego powyżej raportu wynika, że sektor MŚP najczęściej posiłkuje się doradztwem finansowym (73 proc.). Sporą popularnością cieszą się również usługi doradztwa operacyjnego, w tym np. poszukiwanie partnerów biznesowych, kreowanie strategii marketingowych oraz badania rynku (39 proc.).

Wysokie stawki godzinowe i rosnące zobowiązania

Najnowsze zestawienie Krajowego Rejestru Długów, dotyczące zaległości płatniczych, obejmuje firmy prowadzące działalność prawniczą, rachunkowo-księgową, doradztwo podatkowe oraz związane z zarządzaniem. Wynika z niego, że mają one 328 mln zł długów. Jeszcze cztery lata temu było to „tylko” 100 mln zł. Teraz średnie zadłużenie firmy to 29 tys. zł, podczas gdy w 2014 r. wynosiło 16,5 tys. zł. W tym czasie niemal podwoiła się liczba dłużników – aktualnie w bazie KRD widnieje 11,3 tys. takich podmiotów (wobec 6,1 tys. cztery lata temu).

Branża doradcza obraca dużymi pieniędzmi. Według informacji z rynku stawka za dzień pracy doświadczonego doradcy podatkowego z dużej kancelarii wynosi 5 tys. zł. Młodego pracownika z dużej kancelarii – 2 tys. zł. Cena za usługi mniejszych firm doradczych to 1,5 tys. zł za dzień pracy konsultanta.

- Zarówno duże korporacje, jak i mniejsi przedsiębiorcy oczekują od firmy konsultingowej najwyższych kompetencji i profesjonalnego wsparcia w prowadzeniu biznesu. W sytuacjach kryzysowych, kiedy np. załamuje się rynek, wręcz powierzają im los firmy. Należałoby się więc spodziewać, że firmy doradcze będą wzorem, zwłaszcza pod względem finansowym, dla podmiotów, które szukają u nich pomocy. Z danych KRD wyłania się jednak nieco inny obraz branży. Zadłużenie uderza w wiarygodność firm - ocenia Mirosław Sędłak, zarządzający programem Rzetelna Firma w ramach Kaczmarski Group.

Zarządzanie z zaległościami

Na branżę konsultingową często patrzy się przez pryzmat kilku największych firm, które zajmują się doradztwem podatkowym i audytem. Tymczasem branżę tworzy liczna grupa mniejszych firmy, a nawet jednoosobowych działalności gospodarczych, świadczących usługi doradcze z różnych dziedzin, w tym poszukiwania partnerów biznesowych, doradztwa strategicznego, prawnego i podatkowego czy HR.

Trzy lata temu rynek doradztwa i audytu znalazł się pod lupą Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który ocenił, że segment ten został zdominowany przez firmy z tzw. wielkiej czwórki. Z ich usług korzystały wszystkie spółki giełdowe skupione w WIG20 oraz większość jednostek publicznych.

Zdaniem UOKiK rynek miał cechy oligopolu i dochodziło na nim do kontrowersyjnych sytuacji, jak jednoczesne świadczenie doradztwa podatkowego i prowadzenia audytu sprawozdań finansowych. W maju 2017 r. Sejm przyjął ustawę o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym. W dłuższej perspektywie ma ona wzmocnić niezależność oraz obiektywizm biegłych rewidentów i firm audytorskich. Jej zadaniem jest także ograniczenie przewagi konkurencyjnej dużych firm sieciowych i umożliwienie wejścia na rynek innym podmiotom, co ma wpłynąć na dekoncentrację rynku audytorskiego. Przygotowanie nowej ustawy trwało 2 lata. Jej uchwalenie poprzedzone było długimi konsultacjami społecznymi, w którym brały udział wszystkie zainteresowane strony, w tym organizacje branżowe i przedstawiciele przedsiębiorców.

Na zadłużenie branży pracują nie tylko firmy zajmujące się doradztwem podatkowym i audytem sprawozdań. Z danych KRD wynika, że spośród firm konsultingowych najbardziej zadłużone są te zajmujące się doradztwem związanym z zarządzaniem. Mają do oddania aż 186 mln zł. Spółki prawnicze zalegają ze spłatą niemal 72 mln zł, a prowadzące działalność rachunkowo-księgową i doradztwo podatkowe – 70 mln zł.

Jeśli chodzi o średnie zadłużenie w tych grupach, to przodują firmy prawnicze - 34 tys. zł na każdą z nich. Nieco mniej, bo 29,5 tys. zł przypada średnio na podmioty doradzające w kwestiach zarządzania. Natomiast 24 tys. zł na świadczące usługi rachunkowo-księgowe i doradztwo podatkowe.

- Wzrostowi rynku usług doradczych towarzyszy niestety pogłębiające się zadłużenie. Sytuacja jest mocno niekomfortowa zwłaszcza z punktu widzenia firm konsultingowych, które wykazują się żelazną dyscypliną płatniczą i pracują na dobrą renomę branży. Profesjonalizm w biznesie to przecież nie liczne nagrody eksponowane w siedzibach firm, ale przede wszystkim codzienna rzetelność w regulowaniu zobowiązań wobec kontrahentów. Firmy, opłacając zobowiązania na czas, dają sygnał klientom i partnerom biznesowym, że można im zaufać na każdym polu – zauważa Mirosław Sędłak.

Najwięcej zaległości mają firmy doradcze z województwa mazowieckiego - prawie 95 mln zł. Kolejny jest Śląsk, gdzie konsultanci zalegają na 40,3 mln zł, a pierwszą trójkę najbardziej zadłużonych województw zamyka Wielkopolska z kwotą 28,5 mln zł.

Najmniej zadłużone jest Podlasie z kwotą 5 mln zł.

Komu nie płacą doradcy

Wierzycielami firm konsultingowych są firmy windykacyjne oraz fundusze sekurytyzacyjne, do których trafiły długi pierwotnych wierzycieli (145 mln zł), banki i ubezpieczyciele (106 mln zł), operatorzy telefonii, Internetu i telewizji (9,3 mln zł), dostawcy prądu, wody i gazu (9,2 mln zł), firmy z branży budowlanej (4,2 mln zł) oraz świadczące usługi transportowe i logistyczne (4 mln zł).

- Przy windykowaniu firm z tej branży musimy dbać nie tylko o treść, ale i formę wysyłanych pism. Dlatego od początku każdy krok jest konsultowany z prawnikami z kancelarii Via Lex. Firmy konsultingowe niemal zawsze dążą do zakwestionowania długu, wykorzystując każdy pretekst, łącznie z przecinkiem postawionym nie w tym miejscu, co trzeba.. Taka taktyka ma doprowadzić do przedawnienia długu. Na szczęście mamy odpowiednie kompetencje, aby sobie z tym poradzić – mówi Jakub Kostecki, prezes firmy windykacyjnej Kaczmarski Inkasso.

Ale także same firmy doradcze występują w roli wierzycieli. Najmniej solidne w spłacaniu należności wobec nich są firmy budowlane, które mają do oddania 16,8 mln zł. Dużą sumę firmom konsultingowym winne są także sklepy i hurtownie (11,8 mln zł), przedsiębiorstwa specjalizujące się w przetwórstwie przemysłowym (9,7 mln zł).

- Co ciekawe, długi wobec firm konsultingowych mają także spółki zajmujące się…. doradztwem związanym z zarządzaniem, które są im winne aż 1,1 mln zł. Nieco mniej, bo 0,2 mln zł, zalegają im firmy rachunkowo-księgowe i doradzające w kwestiach podatkowych, a także te zajmujące się działalnością prawniczą, które nie zapłaciły 0,15 mln zł. W takiej sytuacji trudno uniknąć skojarzenia z powiedzeniem „Szewc bez butów chodzi” – podsumowuje Adam Łącki, prezes Krajowego Rejestru Długów.

Analiza długów branży doradczej została przygotowana przez Rzetelną Firmę i Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej w oparciu o dane KRD z września 2018 r. Prezentuje informacje o zadłużeniu firm prowadzących działalność prawniczą, rachunkowo-księgową, doradztwo podatkowe oraz związane z zarządzaniem. Ukazuje także grupy ich wierzycieli.