Rynek kredytowy IV kw. 2013

Przeczytaj także: Rynek kredytowy III kw. 2013

Kredyty dla przedsiębiorstw

W IV kwartale 2014 r. banki złagodziły kryteria przyznawania kredytów dla małych i średnich przedsiębiorstw (zob. wykres 1). W ujęciu netto odpowiedzi takiej udzieliło 31% banków w przypadku kredytów długoterminowych i około 21% banków w przypadku kredytów krótkoterminowych. Polityka kredytowa w segmencie kredytów dla dużych przedsiębiorstw nie zmieniła się.

Na koniec III kwartału 2013 r. banki zapowiadały złagodzenie kryteriów dla dużych przedsiębiorstw i brak istotnych zmian polityki kredytowej wobec małych i średnich przedsiębiorstw.

W ujęciu netto marże pobierane od kredytów dla przedsiębiorstw nie uległy istotnym zmianom (procent netto około -1%, zob. wykres 2). Odpowiedzi banków były jednak bardzo zróżnicowane: około 17% banków ogółem zadeklarowało złagodzenie tego warunku kredytowego, przy czym niemal wszystkie z nich uczestniczyły w programie Portfelowej Linii Gwarancyjnej De Minimis. Szósty kwartał z rzędu banki podwyższyły marże dla klientów obarczonych większym ryzykiem (procent netto około -21%). Pojedyncze
banki zaostrzyły również warunki kredytowe w zakresie kosztów pozaodsetkowych (procent netto około -13%), maksymalnej kwoty oferowanego kredytu i wymaganych zabezpieczeń (w obydwu przypadkach procent netto odpowiedzi wyniósł około -9%).

Po raz pierwszy od II kwartału 2012 r. ocena banków dotycząca ryzyka związanego z przyszłą sytuacją gospodarczą przyczyniła się do złagodzenia polityki kredytowej (procent netto około 31%, zob. wykres 3). Banki wskazywały również na wzrost presji konkurencyjnej (procent netto 13%), którą odczuwały przede wszystkim ze strony innych banków. Niemal jedna czwarta z nich określiła wpływ tego czynnika na politykę kredytową jako znaczny1. Pojedyncze banki wymieniały dodatkowo zmiany popytu na kredyty dla przedsiębiorstw oraz czynniki nieuwzględnione w ankiecie (w obydwu przypadkach procent netto wyniósł około 10%), do których zaliczyły m.in. realizację przyjętych strategii rozwoju.

W opinii banków ryzyko branży pozostaje nadal głównym czynnikiem wpływającym na zaostrzanie polityki kredytowej (procent netto około -38%). W porównaniu z poprzednimi edycjami ankiety zmniejszyła się jednak liczba branż ocenianych jako ryzykowne – w IV kwartale 2013 r. banki zaliczyły do tej grupy wyłącznie budownictwo mieszkaniowe i działalność deweloperską. Pozostałe czynniki nie miały istotnego wpływu na politykę kredytową ankietowanych banków.

Niewielki wzrost popytu w IV kwartale 2013 r. dotyczył przede wszystkim kredytów dla dużych przedsiębiorstw (zob. wykres 4). W przypadku kredytów krótkoterminowych odpowiedzi takiej udzieliła ponad jedna czwarta banków, zaś w przypadku kredytów długoterminowych procent netto odpowiedzi wyniósł około 16%. Należy podkreślić, że odsetek banków, które odczuły wzrost popytu na wymienione rodzaje kredytów dla dużych przedsiębiorstw był najwyższy od – odpowiednio – 11 i 6 kwartałów. W segmencie kredytów dla małych i średnich przedsiębiorstw popyt wzrósł przede wszystkim w kategorii kredytów krótkoterminowych, co w ujęciu netto zadeklarowało około 15% banków. Odpowiedzi były jednak zróżnicowane, a wyższy popyt odczuło około 23% banków ogółem, z których wszystkie uczestniczyły w programie Portfelowej Linii Gwarancyjnej De Minimis. W kategorii kredytów długoterminowych dla małych i średnich przedsiębiorstw banki nie zaobserwowały istotnych zmian popytu.

Wśród przyczyn wzrostu popytu banki wymieniły polepszenie warunków udzielania kredytów dla przedsiębiorstw (procent netto około 37%, zob. wykres 5). Zbliżony odsetek banków wskazał na wzrost zapotrzebowania na finansowanie zapasów i kapitału obrotowego (procent netto około 35%). Po raz pierwszy od półtora roku do wzrostu popytu przyczyniło się również zwiększone zapotrzebowanie na finansowanie środków trwałych i inwestycji (procent netto około 34%). Banki określiły wpływ wymienionych czynników na popyt jako nieznaczny.