Pre-IPO zwiększa zyski inwestycyjne?

Przeczytaj także: GPW a inwestorzy zagraniczni

Rozważając inwestycję tego typu inwestor indywidualny powinien uwzględnić szereg istotnych aspektów, które znacząco odróżniają pre-IPO od klasycznej oferty pierwotnej. Podstawową różnicą jest jej wąski, niepubliczny charakter. W odróżnieniu od ustandaryzowanego procesu IPO, umowa objęcia akcji może być indywidualnie dostosowana do wymagań niewielkiej grupy przyszłych akcjonariuszy. Ze względu na brak bezpośrednio powiązanego wprowadzenia instrumentów finansowych do obrotu pojawia się znaczne ryzyko płynności. Oznacza ono, że przez pewien czas (do momentu przeprowadzenia podstawowej emisji i wprowadzenia akcji do obrotu) zbycie akcji (udziałów) będzie co najmniej utrudnione. Jest to podstawowy powód, dla którego inwestor pre-IPO może oczekiwać dodatkowych korzyści, przejawiających się oczywiście w niższej cenie akcji. Pozostałe czynniki to przede wszystkim możliwość zmiany otoczenia zewnętrznego bądź strategii przedsiębiorstwa, wpływające na plany dalszego pozyskania kapitału.

Często podczas oferty pre-IPO duży nacisk kładziony jest na termin przeprowadzenia właściwej oferty oraz założenia dotyczące oczekiwanej wyceny i planowanego poziomu pozyskania kapitału. Parametry te w bezpośredni sposób mają wpływ na możliwą do zrealizowania stopę zwrotu, jednocześnie obarczone są dużą dozą ryzyka. W trakcie kluczowego okresu przed właściwą emisją może dojść do osłabienia koniunktury giełdowej, zaś plany rozwoju mogą okazać się zbyt optymistyczne. Spowoduje to, że możliwa do uzyskania wycena podczas IPO będzie niższa od zapowiadanej, a sama oferta ulegnie przesunięciu (a w skrajnych przypadkach nawet odwołaniu). Należy pamiętać, że wszelkie przedstawiane plany, harmonogramy przyszłych wydarzeń czy prognozy finansowe są tylko i wyłącznie oczekiwaniami i w rzeczywistości zrealizować mogę się scenariusze znacznie odbiegające od oczekiwań. Jednocześnie przedsiębiorstwo nie może zagwarantować powodzenia przyszłej oferty, a zwłaszcza osiągnięcia oczekiwanego poziomu ceny emisyjnej (a więc wyceny całej spółki). Wszelkie gwarancje przedstawiane przez firmę bądź jej doradców należy traktować z dużą dozą ostrożności. Zdarza się również, że oferta pre-IPO przeprowadzana jest jeszcze przez firmę prowadzącą działalność jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, a więc przedmiotem inwestycji są udziały, nie zaś akcje. Stwarza to dodatkowe ryzyka prawne (oraz ograniczenia czasowe) związane z potrzebą przekształcenia przedsiębiorstwa. Rozważny inwestor powinien wcześniej przeanalizować zapisy kodeksu spółek handlowych i być świadom różnic w pozycji udziałowca spółki z o.o. oraz akcjonariusza spółki akcyjnej.

Należy jeszcze zwrócić uwagę na inny aspekt finansowania typu pre-IPO, a mianowicie wpływ tej oferty na zachowanie inwestorów we właściwym procesie IPO. Otóż podczas analizy potencjalnej inwestycji powinni oni rozważyć istnienie w akcjonariacie podmiotów, dla których debiut spółki jest podstawową ścieżką wyjścia z inwestycji i mogą oni chcieć szybko spieniężyć swoje udziały. Istotną rolę w tym momencie pełni różnica w cenach emisyjnych poszczególnych serii akcji. Jeżeli jest ona znacząca, istnieje ryzyko, że nawet w przypadku obniżenia ceny akcji poniżej ceny z IPO, niektórym akcjonariuszom dalej opłacać się będzie sprzedaż akcji, co może pogłębić spadki. Możliwość realizacji takiego scenariusza może zniechęcić inwestorów IPO do zaangażowania swojego kapitału w przedsiębiorstwo. Wpłynie to na mniejsze szanse skutecznego uplasowania akcji podczas właściwej oferty. Efektem może być mniejsza zrealizowana stopa zwrotu inwestora i niższy pozyskany kapitał przez przedsiębiorstwo. Czynniki te powinny być rozważone zarówno przez firmę, przed podjęciem decyzji o skorzystaniu z mechanizmu pre-IPO, jak i inwestora przed zaangażowaniem środków.