Indeks cen surowców a rynek akcji

Przeczytaj także: Rynek pierwotny GPW radzi sobie dobrze

Indeksowi cen surowców CRB Futures do poziomu ze szczytu gospodarczego ożywienia z lat 2006 – 2007 brakuje około 10 proc. Wskaźnik S&P500 potrzebuje około 20 proc. do swego maksimum sprzed załamania finansowego z 2007 roku. Indeks surowcowy, by osiągnąć swój rekordowy poziom z połowy 2008 roku, musiałby pójść w górę o ponad 40 proc. To raczej mało prawdopodobne, nawet z pomocą Chin. A rozpoczęty tam cykl zaostrzania polityki pieniężnej i chłodzenia koniunktury wskazuje wręcz, że na dynamiczny wzrost popytu na surowce raczej nie ma co liczyć.

W ciągu ostatnich 16 lat czas trwania cyklicznej hossy na rynku surowcowym ulegał coraz poważniejszemu skróceniu, przy jednoczesnym zachowaniu dynamiki wzrostu wartości indeksu CRB. Najdłuższe okresy surowcowego boomu miały w tym czasie miejsce od 1994 do 1997 roku i od 2002 do 2006 roku. Oba trwały około 4 lata, choć ten drugi przyniósł znacznie większą zwyżkę indeksu, sięgającą 150 proc., a więc niemal dwukrotnie wyższą, niż ten z drugiej połowy lat 90-tych ubiegłego stulecia.

Pozostałe fale wzrostu cen surowców były już znacznie krótsze, liczyły po około dwa lata. Wszystkie przynosiły wzrost indeksu CRB Futures o około dwie trzecie. Wszystkie te okresy wzrostu przerywane były dość krótkimi, trwającymi maksymalnie 12 miesięcy, spadkowymi korektami o zróżnicowanej dynamice. Najbardziej dotkliwa była ta z lat 2008-2009, czyli okresu, w którym globalny kryzys przenosił się ze sfery finansów do realnej gospodarki, a nasilenie paniki na rynkach osiągało apogeum. CRB zniżkował wówczas o prawie 58 proc. w czasie zaledwie siedmiu miesięcy. To właśnie wtedy notowania ropy naftowej spadły z rekordowego poziomu 147 dolarów za baryłkę do 37 dolarów, czyli o 68 proc., a kontrakty na miedź poszły w dół o 66 proc.
Osłabienie koniunktury na rynku surowcowym najczęściej wywiera niekorzystny wpływ na sytuację na giełdach akcji. Nawet jeśli spadkom indeksu CRB nie towarzyszy załamanie wskaźników giełdowych, to mamy do czynienia z co najmniej bardzo silnym ograniczeniem dynamiki ich zmian. Wyjątek od tej prawidłowości stanowił okres od października 1997 do grudnia 1998 roku, gdy 40 proc. spadek CRB nie przeszkodził indeksowi S&P500 w osiągnięciu przekraczającej 36 proc. zwyżki. Można jednak powiedzieć, że to odstępstwo zemściło się później na rynku akcji. Gdy w latach 1999-2000 surowcowy indeks wzrósł o 67 proc., S&P500 zyskał zaledwie 6,7 proc., czyli poruszał się z dziesięciokrotnie mniejszą dynamiką niż CRB, a w 2001 roku stracił na wartości znacznie mocniej niż surowcowy wskaźnik. Trzeba jednak pamiętać, że koniec ubiegłego wieku to czas nowych technologii, czyli internetowej bańki, do powstania której ropa i miedź nie była niezbędnie potrzebna, a krzem na giełdach dziwnym trafem nie był notowany.