Rekomendacja T do poprawy wg ZBP

Przeczytaj także: Dyrektywa MiFID a polski sektor bankowy

ZBN zaznacza, iż banki znajdą się w gorszych warunkach konkurencyjnych niż inne podmioty rynku finansowego nie objęte regulacjami. Zaostrzenie procedur w bankach, wynikające z projektu rekomendacji, nie przyczyni się do poprawy koniunktury na rynku, może natomiast wpłynąć na likwidację niektórych produktów bankowych. Dodatkowo obecne zapisy rekomendacji są nieprecyzyjne i mogą rodzić trudności w interpretacji.

Jednym z celów rekomendacji T jest zlikwidowanie nadmiernego zadłużania się gospodarstw domowych. Projekt Rekomendacji T w zaproponowanym brzmieniu nakłada jednak na banki niewspółmiernie wysokie wymogi regulacyjne w stosunku do ryzyka jakie ponoszą, angażując się w ten typ działalności.

Z szacunków przekazanych przez niektóre banki do ZBP wynika, że efektem wprowadzenia Rekomendacji T w obecnej wersji, sprzedaż niektórych produktów mogłaby zostać ograniczona od 40% do 80% w zależności od segmentu klienta.

Projekt Rekomendacji T nie uwzględnia wielkości, możliwości technicznych i skali działalności banków. Wprowadzenie zapisów tego projektu w sposób znaczący zwiększy koszty działania mniejszych banków oraz ograniczy dostęp do kredytu mniej zamożnym klientom, faworyzując jednocześnie podmioty nie objęte kontrolą nadzorczą.

Związek Banków Polskich przesłał do KNF propozycje zmian do projektu Rekomendacji, które są istotne dla sprawnego funkcjonowania banków. Zgodnie z propozycją, Rekomendacja powinna być mniej szczegółowa i rezygnować ze sztywnych wymogów i limitów, które w niej zamieszczono. Rekomendacja powinna definiować raczej minimalne standardy jakościowe, niż konkretne wartości parametrów, które w praktyce powinny być znacznie bardziej zróżnicowane, w zależności od profilu ryzyka danego klienta lub specyfiki danej transakcji i ustalane indywidualnie przez poszczególne banki. Rekomendacja nie powinna w sztywny sposób definiować metody obliczania zdolności i wiarygodności kredytowej klientów. Banki powinny mieć możliwość wykorzystywania danych statystycznych i innych informacji dających pełny obraz o dochodach i wydatkach klientów.

Zapisy rekomendacji dotyczące badania zdolności kredytowej gospodarstw domowych dłużników i poręczycieli są według ekspertów ZBP w praktyce niemożliwe do wykonania i narażają banki na wysokie koszty oraz na odpowiedzialność karną za nieuprawnione przetwarzanie danych osobowych. Niezbędne jest w tej sytuacji, aby Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych wydał opinię dotyczącą zgodności z przepisami Ustawy o Ochronie Danych Osobowych zawartego w projekcie Rekomendacji T obowiązku zbierania danych osób nie będących w żadnej relacji z bankiem (gospodarstwo domowe kredytobiorcy oraz poręczyciela).

ZBP zauważa, iż wprowadzenie ograniczenia, według którego obciążenia z tytułu zobowiązań kredytowych i innych nie mogą przekraczać 50% dochodów gospodarstwa, może spowodować znaczne zablokowanie rynku kredytowego. Ograniczenie to będzie dotykać klientów o wyższych dochodach, w przypadku których poziom obciążeń przekraczający próg 50% nie będzie zagrażać poprawnemu funkcjonowaniu gospodarstwa domowego. Wskaźnik ten dyskryminuje również klientów rynku consumer finance, w ramach którego kredytowane są zwykle osoby o niższych, jednakże stabilnych dochodach i wyższym poziomie obciążenia dochodu kosztami utrzymania oraz kosztami obsługi długu.