Opcje: instrumenty na trudne czasy

Przeczytaj także: Callable bonds: wariacje struktury

Przypomnijmy, że nabywca opcji sprzedaży zyskuje prawo do zbycia określonej ilości instrumentu bazowego w ustalonym czasie wygaśnięcia opcji po z góry ustalonej cenie wykonania, zależnej od specyfikacji danej opcji. W razie spadku instrumentu bazowego (w naszym przykładzie indeksu WIG20) poniżej ceny wykonania nabywca opcji put zechce skorzystać ze sprzedaży instrumentu po cenie wykonania wyższej od rynkowej.

Ostateczne rozliczenie opcji na GPW jest finansowe, czyli dokonują się odpowiednie przepływy kapitałowe. Nie trzeba zatem posiadać aktywów bazowych podczas wygasania opcji put posiadającej wartość.

Timing jest bardzo trudny, jednak jeśli akceptujemy nieco więcej ryzyka niż w przypadku strategii stelażowej, możemy zanotować wysoki zysk. Strata jest ograniczona wielkością premii zapłaconej za nabyte opcje. Gdy czujemy, że pośród inwazji optymizmu rynek wzrósł do niezdrowych poziomów, kierujemy zainteresowanie ku opcjom put. Można ich użyć do celów czysto spekulacyjnych lub do ubezpieczenia posiadanego portfela akcji przed spadkiem cen. Trudno doradzić, jakie konkretnie ceny wykonania wybrać, gdyż znów zależy to m. in. od czasu pozostałego do wygaśnięcia opcji.

Oczywiście im niższa cena wykonania opcji sprzedaży, tym niższa jej cena rynkowa. Jeśli bieżąca cena instrumentu bazowego jest wyższa od ceny wykonania, to wówczas na cenę opcji składa się wyłącznie jej wartość czasowa. Mówi się, że opcja nie jest w cenie (out of the money). Im bliżej do wygaśnięcia, tym mniejsza wartość czasowa, zatem w razie wzrostów lub konsolidacji o małej zmienności opcja put nadal będzie tanieć.

Największy potencjał wzrostu wartości mają właśnie opcje out of the money. W realiach polskiej giełdy dotyczy to opcji put z wykonaniami o kilkaset punktów niższymi od bieżącej wartości indeksu WIG20, a więc serie OW20R7310, OW20R7320, OW20R7330. Należy być ostrożnym z opcjami zbyt mocno "outowymi", jak te z wykonaniami poniżej 3000 pkt. Jest większe ryzyko, że nigdy nie będą w cenie, jednak w razie gwałtownej przeceny w stylu z maja ubr. mogą one dać zarobek liczony w tysiącach procent.

Omówmy na przykładzie strategię polegającą na sukcesywnym dokupowaniu opcji put z różnymi cenami wykonania. Przypuśćmy, że po ostatnich marcowych wzrostach nie wierzymy już w dalsze zwyżki i decydujemy się nabyć kolejno opcje czerwcowe: 1 put z ceną wykonania 3100 pkt. (OW20R7310) po 30 pkt, jedną z ceną wykonania 3200 (OW20R7320) po 50 pkt oraz jedną OW20R7330, tj. z wykonaniem 3300 po 70 pkt. Łącznie kosztowało to nas 1500 zł i to jest maksymalna możliwa strata w razie braku znaczących spadków do czerwca.

Na rys. 2 pomocniczo wyrysowano poszczególne profile wypłaty z pojedynczych opcji. Widać, że im wyższa cena wykonania opcji put, tym większy zysk w razie głębokich spadków.