NBP: finanse gospodarstw domowych w I kw. 2012

Przeczytaj także: Polacy a finanse domowe

Od początku 2011 roku obserwuje się relatywnie niskie tempa wzrostu realnych dochodów do dyspozycji, co przekłada się na stabilny trend dynamiki tej kategorii na średnim poziomie 0,8% r/r. W I kw. br. stosunkowo wysokie tempo wzrostu odnotowano dla nadwyżki operacyjnej brutto, a relatywnie niskie i dodatnie dla dochodów z pracy najemnej. Ponadto, wzrosła stopa obciążenia dochodów, co negatywnie wpłynęło na kształtowanie się dynamiki dochodów do dyspozycji.

Spożycie prywatne w I kw. 2012 r. wzrosło realnie o 1,8% r/r, najwolniej od II kwartału 2010 r. Tym samym od II kw. 2011 r. obserwuje się słabnącą dynamikę spożycia prywatnego. Niskie tempa wzrostu dochodów wraz z utrzymującą się wysoką niepewnością konsumentów oraz słabnącą dynamiką sprzedaży detalicznej mogą wpłynąć na dalsze osłabienie się spożycia prywatnego w najbliższym kwartale.

Stopa oszczędzania w I kw. 2012 r. po korekcie sezonowej wyniosła -0,1%, a stopa inwestowania 7,2%. Od początku 2010 roku obserwuje się ujemny trend stopy oszczędzania, na który składają się zarówno znaczne wahania wartości korekty z tytułu zmiany udziałów netto gospodarstw domowych w rezerwach funduszy emerytalnych, wynikające w dużej mierze z przeszacowań ich wartości, jak i wyraźny spadek „dobrowolnych oszczędności” gospodarstw domowych. Utrzymanie się niskiej, a tym bardziej ujemnej, stopy oszczędzania w połączeniu z wyraźnie wyższym, stabilnym poziomem stopy inwestowania pogłębiało zadłużenie netto sektora gospodarstw domowych wobec innych sektorów gospodarki.

Gospodarstwa domowe w I kw. 2012 r. zwiększyły swoje aktywa finansowe o 28,7 mld zł, przeznaczając na nie o ponad 60% więcej środków niż w poprzednim kwartale. Dokonały przy tym dywersyfikacji swoich aktywów lokując je w zbliżonych wielkościach w akcjach i udziałach kapitałowych oraz w depozytach. Zaangażowanie w akcje, udziały kapitałowe i fundusze inwestycyjne wzrosło o kwotę 12,5 mld zł. Depozytów bankowych przybyło łącznie 11,3 mld zł. Nieznacznie tylko powiększyły się inwestycje w dłużne papiery wartościowe, głębiej niż zazwyczaj sezonowo obniżyły się zasoby gotówki. Gospodarstwa domowe zwiększyły w I kw. 2012 r. swoje zobowiązania finansowe łącznie o 8,4 mld zł, nieco mniej niż w kwartale poprzedzającym. Gros transakcji stanowiły pożyczki i kredyty zaciągnięte w kwocie 6,9 mld zł, niewiele niższej niż przed kwartałem, minimalnie obniżyły się również - w porównaniu z poprzednim kwartałem - ich pozostałe zobowiązania finansowe.

Dane monetarne za II kw. 2012 r. wskazują na spowolnienie przyrostu inwestycji w aktywa finansowe Należy się liczyć z niższym w porównaniu z I kw. 2012 r. przyrostem depozytów bankowych, a także ze spadkiem zainteresowania inwestycjami w aktywa lokowane poza systemem bankowym, a wielkość realizowanych transakcji może ulec redukcji. Należy spodziewać się utrzymania relatywnie umiarkowanego przyrostu zadłużenia, aczkolwiek poniżej średniej jego wielkości z 2011 r, zwłaszcza odniesieniu do kredytów mieszkaniowych, a także dalszych tendencji spadkowych w obszarze kredytów konsumpcyjnych.

Grażyna Mierzejewska, Aleksandra Urbaniec

Do pobrania: