Fundusze inwestycyjne: aktywność nie zawsze popłaca

Przeczytaj także: Fundusze inwestycyjne 2012 - prognozy 2013

Fundusze inwestycyjne aktywnej alokacji aktywów w materiałach promocyjnych najczęściej przedstawiane są jako fundusze na ciężkie czasy, takie, w których koniunktura na rynkach finansowych bywa wysoce zmienna. W odróżnieniu od dwóch pozostałych rodzajów funduszy mieszanych (fundusze aktywnej alokacji są jednym z nich): zrównoważonych i stabilnego wzrostu, mają zapewniać większy poziom bezpieczeństwa dzięki elastycznej polityce inwestycyjnej. W klasycznym funduszu zrównoważonym bez względu na koniunkturę giełdową udział akcji w portfelu waha się bowiem w przedziale od ok. 40 do ok. 60 proc. Natomiast w funduszu aktywnej alokacji (AA) ten zakres jest wyraźnie większy i wynosi przynajmniej 20-80 proc., a niekiedy nawet 0-100 proc.

W teorii więc fundusze AA powinny skuteczniej minimalizować straty i maksymalizować zyski. Nie znajduje to jednak potwierdzenia w praktyce. Szczególnie jaskrawym tego przykładem jest ostatni rok, który zasadniczo dla zdecydowanej większości uczestników funduszy był udany. Jednak klienci funduszy AA mogą odczuwać zawód. Ich wyniki (średnio 7,2 proc.) są bowiem niemal o połowę niższe niż w przypadku statecznych funduszy zrównoważonych (14,3 proc.), a co więcej sporo im brakuje także do funduszy stabilnego wzrostu, które średnio zarobiły w tym czasie równe 10 proc.

Okazuje się więc, że możliwość dynamicznego reagowania na zmianę rynkowych trendów nie wpływa pozytywnie na realizację pokładanych w nich nadziei, a wręcz przeciwnie – wydaje się, że to tylko przeszkadza. Pomóc w zrozumieniu tego fenomenu może analiza zmian składu portfeli funduszy na podstawie danych na koniec grudnia 2011 roku i na koniec czerwca 2012 roku. Nowsze dane nie są na razie dostępne, ale to i tak w zupełności wystarcza do oceny sytuacji.

Jak już było to zaznaczone, ubiegły rok był udany dla większości posiadaczy jednostek uczestnictwa funduszy. Względnie wysokie zyski realizowali zarówno amatorzy funduszy obligacji, jak i ci którzy nie stronią od podwyższonego ryzyka, inwestując w fundusze akcyjne. Rok 2012 fundusze polskich obligacji skarbowych zakończyły ze średnią stopą zwrotu w wysokości 11 proc., zaś fundusze akcji polskich zarobiły średnio 17,7 proc. Łatwo policzyć, że zainwestowawszy przed rokiem jedną połowę pieniędzy w statystyczny fundusz obligacji, a drugą w takiż sam fundusz polskich akcji, zysk wyniósłby 14,35 proc. Jak widać pokrywa się to ze średnim wynikiem wypracowanym przez fundusze zrównoważone.

Dlaczego więc fundusze aktywnej alokacji wypadły tak słabo, zarabiając jedynie 7,2 proc.? Przede wszystkim zaważył na tym wysoki udział aktywów płynnych w ich portfelach oraz niższe – w porównaniu z funduszami zrównoważonymi – zaangażowanie na rynku długu oraz akcji.