Banki w Europie potrzebują dokapitalizowania

Przeczytaj także: Usługi bankowe: zaostrzenie procedur

Matce nie pomożesz?

Taka nowelizacja prawa bankowego była manewrem wyprzedzającym mającym uniemożliwić działającym w Polsce bankom transferowanie kapitału za granicę w celu dokapitalizowania kontrolujących je spółek. Do tej pory tzw. limity koncentracji zaangażowań banków w jeden podmiot nie obejmowały lokat na rynku międzybankowym, czyli zagraniczny bank w krytycznej sytuacji po wykonaniu kilku telefonów do Polski mógł przymusić polską filię do otwarcia lokaty w centrali, która w ten sposób mogła na kilka dni podrasować swoje współczynniki adekwatności kapitałowej i kupić cenny czas potrzebny do załagodzenia kryzysowej sytuacji.

Przed aktualizacją przepisów takie operacje były znacznie łatwiejsze niż obecnie, za co krajowym nadzorcom należą się słowa uznania. Nie znaczy to jednak, że drenowanie kapitału z działających w Polsce banków przez spółki-matki w świetle obowiązujących przepisów, jest niemożliwe. Otóż wśród wyjątków, do których nie stosuje się limitów koncentracji zaangażowań znajdziemy „należności zabezpieczone gwarancją lubo poręczeniem rządów lub banków centralnych państw członkowskich”. Czyli trudno będzie wymusić założenie tradycyjnej lokaty, na którą polska filia przelałaby całe swoje nadwyżki płynności, ale nie będzie to problemem, jeśli zagraniczny podmiot dominujący udzieli odpowiednich gwarancji.

Spośród 15 największych banków funkcjonujących na polskim rynku aż 13 jest kontrolowanych zagraniczne grupy kapitałowe, dlatego warto wiedzieć, w jakiej sytuacji finansowej są spółki-matki i jak wielkie jest ich zaangażowanie w obligacje Grecji oraz inne papiery wartościowe, które wkrótce najprawdopodobniej będą wymagały odpisów korygujących w dół ich wartość. Trudno powiedzieć, w jakim stopniu nowelizacja polskiego prawa bankowego wpłynęła na strategie największych instytucji finansowych w Polsce, ale obserwując próby pozbycia się polskich filii przez niektóre grupy kapitałowe (m.in. Bank Millenium i Kredyt Bank), można przypuszczać, że nie było to kompletnie bez znaczenia dla zarządzania płynnością.
Poniższy wykres przedstawia łączne potrzeby kapitałowe europejskich banków, które latem 2011 r. objęte zostały testem warunków skrajnych przeprowadzonym przez EBA (European Banking Authorithy) w trzech różnych scenariuszach:

• EBA (przy założeniach przyjętych przez EBA): utrzymanie współczynników wypłacalności powyżej 5 proc. wymagałoby zasilenia banków w 2 mld EUR, a gdyby poprzeczkę zawieszono na poziomie 6 proc., byłoby to 10 mld EUR – test pomyślnie przeszło 91 proc. banków
• GIP (utrata wartości obligacji Grecji (-60 proc.), Irlandii (-40 proc.), Portugalii (-40 proc.)): banki potrzebowałyby 26 mld EUR (18 banków), aby współczynniki wypłacalności pozostały powyżej 5 proc. i dodatkowych 12 mld EUR, gdyby współczynnik ten musiał pozostać powyżej 6 proc. (kolejne 12 banków) – łącznie 38 mld EUR w 30 bankach, tzn. test oblało 35 proc. banków
• GIIPS (utrata wartości obligacji Grecji (-60 proc.), Portugalii (-40 proc.) i Irlandii (-40 proc.), Włoch i Hiszpanii (po -10 proc.)): 30 mld EUR przy poprzeczce na poziomie 5 proc. (27 banków) i kolejne 19 mld EUR przy współczynnikach wypłacalności powyżej 6 proc. (11 banków) – łącznie 49 mld EUR w 38 bankach (tylko 58 proc. badanych banków obeszłoby się bez dokapitalizowania)