RPP a projekt ustawy budżetowej na 2011

Przeczytaj także: Projekt ustawy budżetowej na 2014 r. w opinii BCC

15. Realizacja projektu Ustawy w przedstawionym kształcie będzie oznaczała utrzymanie, obserwowanej w ostatnich latach, praktyki przesuwania deficytu z budżetu państwa do innych jednostek sektora finansów publicznych. Projekt Ustawy przewiduje wzrost deficytu FUS, wynikający z przyjęcia dotacji z budżetu państwa na poziomie niewystarczającym do pokrycia różnicy pomiędzy dochodami własnymi Funduszu, a jego wydatkami na świadczenia. Ponadto, zakłada utrzymanie obecnego modelu finansowania budowy dróg publicznych, poprzez zaciąganie zobowiązań przez Krajowy Fundusz Drogowy. Praktyki obciążania innych jednostek wydatkami ponoszonymi wcześniej przez budżet państwa, a także zmniejszanie deficytu budżetu państwa poprzez jednorazowe wpływy, ograniczają przejrzystość finansów publicznych i utrudniają analizę polityki fiskalnej prowadzonej przez Rząd.

16. Zgodnie z przedstawionym projektem Ustawy, deficyt funduszy celowych wzrośnie z 4,7 mld zł w br. do 6,3 mld zł w 2011 r., do czego w największym stopniu przyczyni się ujemne saldo Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Różnica pomiędzy dochodami własnymi FUS (wpływy) wraz z refundacją transferów do OFE i dotacją celową z budżetu państwa a wydatkami ogółem Funduszu, która w latach 2005 - 2007 była bliska zeru, w 2009 r. wyniosła ok. -15 mld zł. Tak głęboka nierównowaga wiązała się z założoną kwotą dotacji z budżetu państwa do FUS, niewystarczającą do sfinansowania skutków obniżki składki rentowej, na co dodatkowo nałożyło się osłabienie przychodów FUS wynikające ze spowolnienia gospodarczego. Zgodnie z planem finansowym tego funduszu celowego, zawartym w projekcie Ustawy, luka ta w latach 2010-2011 utrzyma się na poziomie ok. 11 mld zł. W dokumencie przyjęto zatem, że w nadchodzącym roku dotacja z budżetu państwa znowu nie wystarczy do pokrycia różnicy pomiędzy wpływami ze składek i wydatkami Funduszu. Założono, że Fundusz zostanie ponownie zasilony transferem z Funduszu Rezerwy Demograficznej. Biorąc pod uwagę, iż środki gromadzone w FRD miały być przeznaczone na łagodzenie fiskalnych skutków starzenia się społeczeństwa, których nasilenia należy spodziewać się dopiero w nadchodzących dekadach, wydawanie drugi rok z rzędu znaczącej części zgromadzonych w FRD środków na bieżącą obsługę emerytur nie sprzyja długookresowej stabilności finansów publicznych. Planowany transfer z FRD nie zrównoważy budżetu FUS. Zgodnie z planem, FUS w 2011 r. będzie zadłużał się wobec budżetu państwa i banków komercyjnych. W rezultacie pod koniec 2011 r. łączne zadłużenie FUS wobec budżetu państwa ma wynieść 13,9 mld zł, a wobec banków komercyjnych 1,6 mld zł.

17. Zgodnie z projektem Ustawy, deficyt podsektora samorządowego pozostanie w 2011 r. na wysokim poziomie (0,7% PKB w ujęciu kasowym). Sytuacja finansowa jednostek samorządu terytorialnego uległa w ostatnich latach znacznemu pogorszeniu, m.in. ze względu na spowolnienie gospodarcze ograniczające dochody podatkowe oraz ubytek wpływów z PIT, wynikający ze zmian w systemie podatkowym16 (łączny wpływ na dochody samorządów ok. 0,6% PKB). Jednocześnie dynamika wydatków samorządów utrzymywała się i nadal pozostaje na wysokim poziomie, w dużym stopniu ze względu na współfinansowanie projektów unijnych.17 Sytuacja tego podsektora zarówno w 2010 r., jak i 2011 r. stanowi potencjalne ryzyko wzrostu deficytu sektora finansów publicznych w stosunku do przewidywań.