RPP a projekt ustawy budżetowej na 2011

Przeczytaj także: Projekt ustawy budżetowej na 2014 r. w opinii BCC

III. Wydatki budżetu państwa

10. Przedstawiony projekt Ustawy przewiduje wzrost wydatków budżetu państwa z poziomu założonego w Ustawie budżetowej na rok 2010 na poziomie 301,2 mld zł8 do 313,5 mld zł w 2011 r., a zatem nominalnie o ok. 4,1%. Plan wydatków na rok 2011 przygotowano stosując tzw. tymczasową regułę wydatkową, zgodnie z którą realne tempo wzrostu wydatków o charakterze uznaniowym oraz nowych wydatków prawnie zdeterminowanych nie powinno przekraczać 1%.

11. Ograniczenie zakresu działania zaproponowanej reguły wyłącznie do wydatków o charakterze uznaniowym jest problematyczne. Podział wydatków na prawnie zdeterminowane oraz uznaniowe nie jest jednoznaczny, o czym świadczyć mogą różnice pomiędzy zestawieniami kategorii wydatków prawnie zdeterminowanych zawartych w uzasadnieniach do projektów ustaw budżetowych na lata 2000-2007 oraz projektu na rok 2011. Co więcej, lista pozycji wydatków prawnie zdeterminowanych przedstawionych w Uzasadnieniu do projektu Ustawy jest inna niż lista zawarta w projekcie Ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych i niektórych innych ustaw.

12. RPP zauważa również, że teoria oraz wyniki badań empirycznych wskazują, że reguły wydatkowe sprawdzają się przede wszystkim jako narzędzie utrzymania już osiągniętej dyscypliny fiskalnej oraz zapobiegania procyklicznemu kształtowaniu polityki fiskalnej. W krajach, gdzie działanie reguł wydatkowych uznawane jest za skuteczne, zostały one wprowadzone po uprzednim przeprowadzeniu zacieśnienia fiskalnego. Reguły te nie przyczyniają się natomiast same z siebie istotnie do obniżania deficytu budżetowego.

13. Ograniczony zakres działania reguły wydatkowej sprawia, że w skali sektora finansów publicznych relacja wydatków (w ujęciu kasowym) do PKB ma wzrosnąć z 45,9% w 2010 r. do 46,6% w 2011 r., co wynikać będzie przede wszystkim ze wzrostu wydatków majątkowych, związanych z wykorzystaniem funduszy UE. Od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej nastąpił bardzo znaczący wzrost udziału nakładów brutto na środki trwałe w wydatkach publicznych – ich relacja do PKB wzrosła z 3,3% w 2003 r., do 5,2% w 2009 r.

IV. Sytuacja sektora finansów publicznych

14. Zgodnie z Uzasadnieniem do projektu Ustawy, deficyt sektora finansów publicznych w ujęciu kasowym obniży się w 2011 r. z 6,3% PKB notowanych w 2010 r. do 5,0% PKB. Bardziej kompleksową i metodologicznie spójną miarą jest wynik w ujęciu ESA95, powszechnie stosowany przy analizowaniu sytuacji finansów publicznych w krajach UE. Zgodnie z jesienną notyfikacją EDP przekazaną przez GUS do Eurostatu, w 2010 r. deficyt w ujęciu ESA95 może wynieść 7,9% PKB. Natomiast w 2011 r., według aktualnych wypowiedzi przedstawicieli Rządu, ma ukształtować się na poziomie 6,5% PKB. W świetle aktualnych danych i prognoz, powyższy scenariusz wydaje się realistyczny.