Ubezpieczenia w przetargach budowlanych a inflacja

Przeczytaj także: Czy polisa ubezpieczeniowa chroni w czasie wojny i zamieszek?

Ubezpieczenia w przetargach budowlanych

W Polsce obecnie nie ma ustandaryzowanych zapisów przetargowych dotyczących ubezpieczeń, co stanowi czasami wyzwanie dla Zamawiających i Wykonawców. Często bowiem treść takiego zapisu jest tworzona przez pracowników po stronie Zamawiającego, co niestety niesie ze sobą ryzyko wystąpienia poważnych błędów. Dlatego kluczowa jest tutaj rola profesjonalisty, jakim jest broker ubezpieczeniowy, współpracujący z całym rynkiem. W dobie inflacji i zmian takie pomyłki mogą okazać się bardzo kosztowne w kontekście ceny ubezpieczenia lub nawet uniemożliwić uzyskanie wskazanej ochrony.

Przyglądając się przetargom budowlanym, możemy stanowczo stwierdzić, że ubezpieczenia pełnią kluczową rolę w zabezpieczeniu inwestycji, gwarantując ochronę przed ryzykiem związanym z realizacją projektu budowlanego i szkód temu towarzyszącym. Przykładowe ubezpieczenia w tym sektorze to:

• ubezpieczenie OC generalnego wykonawcy, które zapewnia ochronę w przypadku szkody wyrządzonej przez Wykonawcę na terenie inwestycji lub na nieruchomościach sąsiadujących,
• OC projektanta chroniące w szczególności szkody wynikające z wad projektowych,
• polisa budowlano-montażowa CAR chroniąca mienie w zakresie budowy oraz infrastruktury towarzyszącej Inwestora,
• CPM czyli ochrona maszyn budowlanych,
• polisa CARGO związana z ryzykiem transportu,
• ochrona pracowników w zakresie NNW i OC pracodawcy.

Inflacja a wymagania przetargowe

Jednym z głównych problemów związanych z wymogami ubezpieczeniowymi w przetargach budowlanych jest zbyt niska franszyza redukcyjna, która w wielu przypadkach – i to od wielu lat – utrzymuje się na podobnym poziomie bez aktualizacji inflacyjnej i programowej w nowych zamówieniach publicznych. Nie jest to odpowiedni trend na obecne czasy, ponieważ rynek ubezpieczeniowy ciągle ewoluuje, wartości przetargów rosną, a zaawansowanie technologiczne osiągnęło wyższy poziom niż kilka lat wcześniej. Przy dużych inwestycjach ubezpieczyciele w Polsce coraz częściej przenoszą ryzyko reasekuracyjne na rynki międzynarodowe. To powoduje, że niskie franszyzy w przetargu stają się znaczącym wyzwaniem w uzyskaniu pełnego pokrycia ryzyka poza granicami. W takiej sytuacji utrzymywanie ich na niskim poziomie w przetargach budowlanych może stać się poważnym ograniczeniem dla konkurencyjności na rynku ubezpieczeniowym w dłuższej perspektywie.

Aktualizowanie franszyz w nowych wymogach przetargowych byłoby korzystne dla Zamawiających, a także dla zakładów ubezpieczeń i zwiększyłoby ich konkurencyjność. Zdrowa konkurencja ubezpieczycieli zawsze jest korzystna dla wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego, dlatego ważne jest, aby przepisy przetargowe były aktualne i dostosowane do zmieniających się warunków na rynku ubezpieczeniowym.

Kolejny problem w wymogach ubezpieczeniowych to brak aktualizacji limitów w klauzulach rozszerzających podstawowy zakres ochrony lub – co gorsze – brak wskazania wysokości limitu w treści przetargu. Zdarza się, że w jednej klauzuli podawany jest konkretny limit, a w innej nie ma już takiego wskazania. W takiej sytuacji nie jest jasne, jakie dokładnie limity powinny być przestrzegane przez ubezpieczonego i może to prowadzić do późniejszych sporów przy akceptacji polis na linii Wykonawca-Zamawiający. Aby uniknąć takich konfliktów, zaleca się zawsze doprecyzowywanie limitów w klauzulach dodatkowych i aktualizowanie ich względem inflacji. W ten sposób można zapobiec niejasnościom i sporom w przyszłości, a co ważne, zoptymalizować także koszty i ochronę dla przedmiotu ubezpieczenia.

Innym aspektem przetargowym, na który warto zwrócić uwagę, jest aktualizacja głównych sum gwarancyjnych w polisach odpowiedzialności cywilnej w nowych przetargach. Czy limit w wysokości 5 milionów złotych sprzed pandemii i konfliktu w Ukrainie ma dzisiaj taką samą wartość jak wtedy? Na pewno nie, ponieważ wartość pieniądza maleje w okresach inflacji. Aktualne dane zebrane przez Polską Izbę Ubezpieczeń wskazują na wzrost wartości średniej szkody w ostatnim czasie, co potwierdza konieczność podwyższenia sum gwarancyjnych i limitów.

W związku z inflacją powinno się systematycznie aktualizować sumy gwarancyjne, sumy ubezpieczenia, limitów i franszyz jako czynników realnie wpływających na zapewnienie ochrony i zdrowej konkurencyjności w postępowaniu przetargowym.
Nie ma możliwości wprowadzenia odgórnej waloryzacji sum gwarancyjnych już zawartych polis OC z datą wsteczną. Wiąże się to między innymi z triggerami odpowiedzialności i już zarezerwowanymi pojemnościami ubezpieczycieli, a także reasekuracją. Natomiast w nowych przetargach powinny być już wymagane nowe, wyższe sumy gwarancyjne.

Rola brokera ubezpieczeniowego w przetargach

Warto pamiętać, że rynek ubezpieczeniowy jest dynamiczny i reaguje na zmieniające się czynniki, takie jak inflacja, globalne trendy, szkody itp. Dlatego zapisy ubezpieczeniowe w przetargach również wymagają aktualizacji, często z roku na rok. Broker ubezpieczeniowy z odpowiednią wiedzą i doświadczeniem po stronie Inwestora, Zamawiającego i Wykonawcy to klucz do merytorycznego dialogu, wypracowania rozwiązań, które sprawdzą się w aktualnej sytuacji i uzyskania możliwie najlepszej ochrony w dobie zmieniającego się otoczenia. Wzajemne zrozumienie dla rynku ubezpieczeniowego i przetargowego jest ważne dla wszystkich stron procesu inwestycyjnego. Analiza kontraktu i sporządzenie odpowiednich wymagań przetargowych przy pomocy brokera pomagają zamawiającemu znacząco skrócić czas pracy administracyjnej i zoptymalizować koszty dla inwestycji.

Nowe kierunki dla ubezpieczeń w przetargach

Polska staje się coraz bardziej istotną częścią globalnego rynku ubezpieczeń z uwagi na coraz wyższe wartości inwestycji i wprowadzaną innowacyjną technologię. Dlatego zapisy ubezpieczeniowe w przetargach nie mogą zostać w tyle. Ważne jest, aby sektor zamówień publicznych także podążał za zmianami i nowymi trendami. To zapewni odpowiedni poziom zarządzania ryzykiem i zdrowej konkurencyjności w postępowaniu przetargowym.

Marcin Różański, Senior Broker w Construction Specialty,