Konsumenci unieważniają kredyty we frankach - a co z przedsiębiorcami?

Przeczytaj także: Kredyt we frankach na 6 mln zł - przedsiębiorca wygrywa z Alior Bank

Stwierdzenie nieważności tzw. kredytów prywatnych np. na cele mieszkaniowe nie budzi wątpliwości w przypadku przedsiębiorców. Zdarza się jednak, że punktem newralgicznym jest zarejestrowanie działalności pod adresem domowym lub przeznaczenie części kredytu na cele prywatne, a części na cele związane z działalnością gospodarczą. Istnieje już ugruntowane orzecznictwo, iż znalezienie się w takiej sytuacji faktycznej nie pozbawia kredytobiorcy statusu konsumenta, zwłaszcza jeżeli niewielka część kredytu została przeznaczona na cele firmowe. Z kolei rejestracja działalności jednoosobowej pod adresem kredytowanej nieruchomości jest częstą praktyką, zwłaszcza w czasach kontraktów B2B i rzeczywistego świadczenia usług u klienta. Taki stan nie podważa statusu konsumenta i możliwości stwierdzenia nieważności umowy kredytu frankowego w oparciu o klauzule abuzywne – mówi adwokat Oskar Miłoń z kancelarii Kieler-Miłoń.

Inna droga przedsiębiorcy do unieważnienia umowy z bankiem

Postępowanie w przypadku przedsiębiorcy-frankowicza różni się od sprawy wytoczonej przez konsumenta. Przede wszystkim toczy się przed wydziałem gospodarczym (a nie cywilnym), gdzie nakładane są rygory dotyczące składania nowych wniosków dowodowych i podnoszenia twierdzeń. Już na samym początku wnoszenia sprawy do sądu należy powołać wszelkie wnioski dowodowe. Obowiązuje także inna argumentacja prawna. W zależności od treści danej umowy, rozważa się także odmienne zarzuty dotyczące konstrukcji tych umów, co wymaga wiadomości specjalnych w postaci opinii biegłych. Z punktu widzenia kredytobiorcy sprawa wygląda jednak bardzo podobnie - w obu przypadkach zachodzi potrzeba przeprowadzenia dowodu z przesłuchania strony.

W tego typu sprawach powołuję się na naruszenie zasady równowagi kontraktowej. W relacjach między przedsiębiorcami musi zostać zachowana równość i swoboda kontraktowania, czego brakuje w umowach kredytu denominowanego/indeksowanego do waluty obcej. W Kodeksie cywilnym istnieją przepisy, które można zastosować w przypadku przedsiębiorców. Wymaga to oczywiście wiedzy i doświadczenia po stronie pełnomocnika procesowego. Nie jest to bowiem typowa sprawa dotycząca unieważnienia konsumenckiego kredytu frankowego. Z uwagi na nierównomierne rozłożenie praw i obowiązków z tytułu zawieranych umów, istnieje podstawa do ich podważania w art. 3531 k.c. w zw. z art. 58 k.c. W toku obecnie prowadzonych spraw przez Kancelarię Kieler-Miłoń, w ponad 90% przypadków skutecznie reprezentowaliśmy interesy naszych mocodawców – podmiotów gospodarczych. Przekonaliśmy do naszej argumentacji m.in. Sąd Okręgowy w Warszawie, a kolejne wyroki zapadną już niebawem – dodaje Oskar Miłoń.

Termin przedawnienia roszczeń w przypadku przedsiębiorców to tylko 3 lata

Zgodnie z literalnym brzmieniem przepisów, termin przedawnienia roszczeń wynosi 3 lata, jednak do rozstrzygnięcia w przyszłości – zapewne przed Sądem Najwyższym (podobnie jak w przypadku konsumentów) pozostanie kwestia daty początkowej liczenia tego terminu. Jeszcze kilka lat temu uważano, że w przypadku konsumentów termin przedawnienia roszczeń to 10 lat w zakresie każdej zapłaconej raty – zatem co miesiąc przedawniały się kolejno uiszczone nienależne świadczenia.

Ta sytuacja zmieniła się na skutek orzeczeń SN, w wyniku których przesunięto początkową datę liczenia terminu przedawnienia dopiero od momentu powzięcia przez konsumenta wiedzy o wadliwościach umowy prowadzących do jej nieważności. Podobny los może spotkać przedsiębiorców. Ponadto, rozważyć należy wystąpienie o zwrot części nienależnego świadczenia tj. 3 lata wstecz z zamiarem ewentualnego potrącenia pozostałych nienależnie uiszczonych świadczeń na poczet wypłaconej kwoty kredytu. Podkreślić należy, że obie strony w profesjonalnym obrocie należy traktować tak samo. Zatem także banki powinien obowiązywać termin 3 lat przedawnienia roszczenia o zwrot wypłaconej kwoty kredytu liczony od momentu wypłaty każdorazowej transzy – wyjaśnia Oskar Miłoń.

W przypadku kredytów firmowych nie ma możliwości podważania umowy kredytu w oparciu o niedozwolone postanowienia umowne. Takie uprawnienie przysługuje jedynie konsumentom. Zdaniem Oskara Miłonia klaruje się jednak wyraźnie orzecznictwo wskazujące na możliwość podważania umów związanych z działalnością gospodarczą w oparciu o ogólne przepisy prawa cywilnego.