Podwójna emerytura - z ZUS i KRUS

Przeczytaj także: Korekta zaświadczenia o wynagrodzeniu a prawo do emerytury

Wiele osób ubezpieczonych legitymuje się mieszanymi okresami ubezpieczenia w ZUS i KRUS. Jednak wiele osób nie spełnia prawa do emerytury rolniczej przez brak wymaganego 25-letniego okresu ubezpieczenia w KRUS. Na wstępie przedstawię ogólne zasady nabywania emerytur z poszczególnych systemów ubezpieczeń. Dane są obowiązujące na obecny stan prawny (2016-10-11).

Przepisy stanowią, że emeryturę z ZUS mogą otrzymać osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r. bez względu na wymiar udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych. Jeśli w dniu ukończenia tego wieku pobierają rentę z tytułu niezdolności do pracy, a podlegały ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym przez jakikolwiek okres czasu, ZUS przyznaje z urzędu emeryturę zamiast pobieranej renty.

Poczynając od 1 stycznia 2013 r.- wiek emerytalny dla mężczyzn urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. oraz dla kobiet urodzonych po dniu 31 grudnia 1952 r. jest podwyższany o jeden miesiąc w odniesieniu do ubezpieczonych urodzonych w tym samym kwartale - docelowo do 67 lat. (źródło: http://zus.pl/default.asp?p=4&id=2808).

Natomiast emeryturę z KRUS może otrzymać (rolnik, małżonek rolnika, domownik), jeśli spełnił nienastępujące warunki: osiągnie wiek emerytalny i podlega ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu co najmniej przez 25 lat.
(źródło:http://www.krus.gov.pl/fileadmin/moje_dokumenty/obrazki/ulotki/Ulotka_prawo_do__emerytury.pdf).

Od 1 stycznia 2013 r. wiek emerytalny jest podwyższany stopniowo o 3 miesiące każdego roku. Stopniowe podwyższanie wieku emerytalnego dotyczy kobiet urodzonych od 1 stycznia 1953 r. i mężczyzn urodzonych od 1 stycznia 1948 r. 67 lat to wiek emerytalny dla kobiet urodzonych po dniu 30 września1973 r. i mężczyzn urodzonych po dniu 30 września1953 roku. (Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).

O ile w tym temacie mamy jasność, to pozostaje pytanie co osobami, które były ubezpieczone w ZUS i w międzyczasie były także ubezpieczone w KRUS. W jaki sposób liczyć lata składkowe oraz prawo do emerytury i czy te osoby powinny mieć emeryturę wypłacaną z dwóch źródeł, skoro składki były płacone u dwóch różnych ubezpieczycieli.

Otóż, na obecną chwilę wypłacanie emerytury z dwóch źródeł jest możliwe, o ile spełni się warunki w KRUS. To znaczy, że Osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r., które uzyskają prawo do emerytury rolniczej i do emerytury pracowniczej, mają prawo do wypłaty jednego, wybranego przez siebie, świadczenia. Osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r., które uzyskują prawo do emerytury rolniczej i do emerytury pracowniczej, mają prawo do wypłaty tych dwóch świadczeń emerytalnych. Osoby, które nie będą posiadały 25 letniego okresu ubezpieczenia społecznego i nie nabędą prawa do emerytury rolniczej, a posiadają okresy ubezpieczenia społecznego w ZUS, będą mogły ubiegać się o emeryturę w ZUS.

Na koniec przedstawię odpowiedź Pana Tadeusza Nalewajki z Ministerstwa Rolnictwa (pismo z dnia 30 stycznia 2012 r., znak: SPS-023-1314/12- do dzisiaj stan prawny bez zmian)

…Zgodnie z przepisami Ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu po osiągnięciu wieku emerytalnego, jeżeli legitymuje się co najmniej 25-letnim okresem podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu rolników.

Rolnikowi „dwuzawodowcowi”, który po spełnieniu ww. warunków nabędzie prawo do emerytury rolniczej i za okresy opłacania składek w systemie powszechnym nabędzie także prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznym (z ZUS), która przysługuje bez względu na długość stażu ubezpieczeniowego przebytego w tym systemie, wypłacane będą oba świadczenia. Możliwości takiej nie przewidywały przepisy obowiązujące przed 2009 r. W razie nabycia prawa do dwóch świadczeń emerytalnych – z systemu pracowniczego i systemu rolnego – ubezpieczonemu do wypłaty przysługiwało tylko jedno, wybrane przez niego świadczenie. Obecne rozwiązania w tym zakresie są więc korzystniejsze niż poprzednie, jednakże dotyczą osób legitymujących się długim stażem ubezpieczeniowym. Generalnie bowiem reforma powszechnego systemu emerytalnego, której konsekwencją są przedmiotowe uregulowania, która objęła osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r., zachęca do dłuższej aktywności zawodowej i gromadzenia „kapitału” ze składek. Omawiane rozwiązania wpisują się w ten trend. Jednocześnie jednak zabezpieczone jest prawo do świadczenia emerytalnego dla osób, które z uwagi na różne uwarunkowania w okresie aktywności zawodowej posiadają stosunkowo niewielki staż ubezpieczeniowy. Jeżeli dotyczy to rolników „dwuzawodowców”, mają oni zagwarantowane prawo do jednej emerytury – emerytury z ZUS, z uwzględnieniem okresu opłacania składek do KRUS, które zwiększają emeryturę z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W tym przypadku rolnika „dwuzawodowa” nie obowiązuje warunek zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej poprzez przekazanie gospodarstwa rolnego, aby świadczenie emerytalne mogło być wypłacane w całości. Rozwiązanie to nadal obowiązuje w przypadku emerytury rolniczej. W ten sposób uprawniony do emerytury z ZUS (z częścią rolną) sam może zadecydować, w jaki sposób wykorzysta potencjał posiadanego nadal gospodarstwa rolnego w celu uzupełnienia dochodu ze świadczenia emerytalnego. Zgromadzony w okresie aktywności zawodowej majątek to także jeden z elementów zabezpieczenia na starość”….

Jak z powyższego wynika, prawo do podwójnej emerytury mają osoby, które w kasie KRUS opłacały składki co najmniej przez 25 lat. Na obecną chwilę nie ma znaczenia to, przez jaki czas było się ubezpieczonym w ZUS.

W dobie postępujących zmian w systemie emerytalno-rentowym nie wiemy czego się spodziewać w nadchodzących latach, nie mniej jednak na obecną chwilę wypłacanie emerytur dla osób, które opłacały podwójną składkę jest ograniczone. Warto jednak zaznaczyć, że okresy opłacania składek w KRUS wliczają się do emerytury powszechnej i są uwzględniane przy naliczeniu stawki emerytalnej, nawet, gdy nie ubezpieczony nie otrzyma podwójnej emerytury.

Grzegorz Faluszczak
Ekonomista, Specjalista ds. BHP & HR
Właściciel GFX-Consulting