Kiedy nastąpi wzrost stóp procentowych?

Przeczytaj także: Raty kredytów hipotecznych nie wzrosną do wiosny

Rada w kropce

Wyciąganie wniosków dotyczących posunięć Rady Polityki Pieniężnej w najbliższym czasie na podstawie analizy jej decyzji z przeszłości może być jednak niezbyt miarodajne. Obecne warunki są bowiem zupełnie nieporównywalne z tym, co działo się wcześniej. Nasza gospodarka od kilkunastu miesięcy zachowuje się rewelacyjnie na tle pozostałych państw świata i Europy w szczególności. Wciąż jednak dynamika wzrostu daleka jest od rekordowych poziomów i o przegrzaniu koniunktury zdecydowanie mówić nie można. Tym bardziej, że dobre prognozy dla naszej gospodarki kontrastują z perspektywą spowolnienia w przyszłym roku u naszych największych partnerów handlowych. To pierwszy czynnik, który Rada bierze w swych kalkulacjach pod uwagę.

Drugim jest rosnące tempo wzrostu cen. Jednak i tu nie ma wielkiego zagrożenia dla celu inflacyjnego. Co prawda inflacja w tym roku nie spadła latem do 1 proc., jak się tego wcześniej spodziewano, ale też wciąż nie przybiera groźnych rozmiarów. Daleko jej do 3,5 proc., czyli górnej granicy, przyjętej przez NBP. Po nieoczekiwanym skoku do 2,8 proc. w październiku, w listopadzie spadła do 2,7 proc. W ustawie budżetowej na 2011 rok przyjęto, że tempo wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych wyniesie 2,3 proc. Nawet jeśli to założenie jest zbyt optymistyczne, cel inflacyjny w żadnym stopniu zagrożony nie jest. Zwiększająca się z 4 proc. w październiku do 4,4 proc. w listopadzie inflacja na poziomie cen producentów to wynik przede wszystkim rosnących cen surowców, na co zaostrzenie polityki pieniężnej wpływu nie ma, oraz umocnienia złotego. Podwyżka stóp procentowych mogłaby naszą walutę jeszcze bardziej umocnić. Umocnienie się złotego wpłynęłoby niekorzystnie na tempo wzrostu gospodarczego. Nie bez znaczenia dla Rady Polityki Pieniężnej są też tendencje w zakresie polityki pieniężnej na świecie. Poza Chinami, Indiami i Koreą Południową dominuje przekonanie o konieczności trzymania stóp na bardzo niskim poziomie.

Powodów do zaostrzania polityki pieniężnej zbyt mocnych więc nie ma, poza obawami przed wzrostem inflacji. Obawy te jednak są póki co mocno hipotetyczne. Mimo luzowania polityki przez ostatnie dwa lata, inflacja obniżyła się z 3,7 do 2,7 proc.

Coraz więcej jastrzębi

Opinie o potrzebie rozważenia możliwości podwyższenia stóp procentowych pojawiły się już wczesną wiosną i formułowane były przez Sławomira Skrzypka, poprzedniego prezesa Narodowego Banku Polskiego, wcześniej znanego z niechęci do zaostrzania polityki pieniężnej. Po jego tragicznej śmierci oraz po zmianie składu Rady Polityki Pieniężnej, kwestia podwyżek w naturalny sposób uległa zawieszeniu. Pierwsze nieśmiałe sygnały powrotu dyskusji o zaostrzeniu polityki pieniężnej pojawiały się jednak już na czerwcowym posiedzeniu Rady. W sierpniu po raz pierwszy został złożony wniosek o podwyżkę stóp procentowych o 0,5 punktu procentowego oraz o podniesienie stopy rezerw obowiązkowych. Od tego czasu pojawia się na każdym posiedzeniu Rady i za każdym razem nie uzyskuje odpowiedniej liczby zwolenników. W końcu do podwyżki stóp dojdzie. Jak wynika z obserwacji historycznych, nie należy się tego spodziewać już na najbliższym posiedzeniu. W ciągu ostatnich dwudziestu lat raz tylko stopy zmieniono w grudniu. Za to dość często dochodziło do zmian w pierwszych dwóch miesiącach roku. W przyszłym roku prawdopodobnie nastąpi to jednak nie wcześniej niż w marcu. Jedynymi czynnikami, które mogłyby decyzję Rady przyspieszyć, mogłoby być pojawienie się wyraźnego zagrożenia inflacyjnego lub nadzwyczajnego tempa wzrostu gospodarczego w ostatnim kwartale roku. Dynamika wzrostu cen przekraczająca zdecydowanie 3 proc. wydaje się jednak mało prawdopodobna, zaś nawet 4,5-proc. skok PKB, nie poparty wzrostem inflacji, nie byłby raczej w stanie skłonić RPP do zacieśnienia polityki pieniężnej. Z ostatnich wypowiedzi członków Rady Polityki Pieniężnej wynika, że czterech z nich skłania się ku podwyżkom stóp procentowych, z tego dwóch chciałoby dokonać ich jak najszybciej.