Matczyna emerytura - ile, dla kogo i jak ją otrzymać?

Przeczytaj także: Jakie świadczenie Mama 4 plus od 1 marca 2024?

Prawo do świadczenia Mama 4+ mają nie tylko matki, ale także ojcowie. Jeśli mama zmarła albo porzuciła dzieci, to świadczenie może być wypłacane ojcu.

Ideą tego programu, który popularnie określany jest, jako Mama 4+, jest zapewnienie podstawowych środków do życia kobietom, które zrezygnowały z pracy lub jej w ogóle nie podjęły, bo zajmowały się wychowywaniem dzieci. Tym samym pracowały za krótko i nie nabyły prawa do gwarantowanej minimalnej emerytury – wyjaśnia Iwona Kowalska-Matis regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku.

Według rzeczniczki, o dodatkowe pieniądze z ZUS mogą ubiegać się nie tylko kobiety, które urodziły i wychowały lub wychowały co najmniej czworo dzieci, osiągnęły 60 lat i nie mają niezbędnych środków utrzymania, ale po spełnieniu określonych warunków również mężczyźni. Rodzicielskie świadczenie uzupełniające może być przyznane ojcom po 65 roku życia w przypadku śmierci matki albo porzucenia przez nią dzieci lub długotrwałego zaprzestania wychowania dzieci.

RSU dostaje bardzo niewielu mężczyzn. Wśród osób pobierających rodzicielskie świadczenia uzupełniające - 99,9 proc. to kobiety, a 0,1 proc.- mężczyźni. Na Dolnym Śląsku w 2022 roku RSU dostawało zaledwie 3 ojców. W 2021 było ich 14. W całym kraju świadczenie to dostaje około 60 tys. osób. W 2022 - 56,4 tys., 2021 - 55,5 tys.

Maksymalna kwota „matczynej emerytury” wynosi tyle, co gwarantowana w tym roku minimalna emerytura, czyli 1780,96 zł brutto. Taką kwotę dostają osoby, które nie dostają emerytury ani renty i nie posiadają dochodu zapewniającego niezbędne środki utrzymania.

Natomiast w przypadku, gdy ktoś ma swoją emeryturę w kwocie niższej niż najniższa emerytura minimalna, świadczenie uzupełniające stanowi dopełnienie otrzymywanej od nas wypłaty do kwoty najniższej emerytury – opowiada Kowalska-Matis.

Oznacza to, że kwota rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego będzie równa różnicy pomiędzy najniższą emeryturą (1780,96 zł brutto) a wysokością pobieranej emerytury albo renty. Na przykład, jeśli obecnie pobieramy rentę w wysokości 1000 zł brutto, to świadczenie uzupełniające zostanie przyznane w kwocie 780,96 zł brutto – wyjaśnia rzeczniczka.

Jak podaje Kowalska-Matis większość kobiet nie dostaje tej specjalnej emerytury w pełnej wysokości, tylko korzysta z dopłaty. To te mamy, które były w stanie pogodzić wychowywanie dzieci z pracą, ale nie wypracowały zbyt wysokiej własnej emerytury. Średnia przeciętna wypłata to 739 zł brutto. Średni wiek osób, które to świadczenie dostają to 69 lat.

Świadczenie na wniosek

Rodzicielskie świadczenie uzupełniające przyznawane jest na wniosek przez Prezesa ZUS lub Prezesa KRUS. Do wniosku (w ZUS formularz ERSU) należy dołączyć m.in. oświadczenie o sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej i materialnej (w ZUS druk ERU), zaświadczenia potwierdzające osiągane dochody oraz inne dokumenty, które mogą mieć wpływ na przyznanie prawa do świadczenia. Zanim Prezes ZUS lub Prezes KRUS podejmie decyzję o przyznaniu świadczenia, ustali, czy spełniony jest warunek nieposiadania dochodu zapewniającego niezbędne środki utrzymania. Niezbędne środki utrzymania ocenia się na tle wysokości najniższej emerytury. Przy ocenie prawa do świadczenia brane są pod uwagę tylko źródła dochodu osoby, która się o nie ubiega.

Masz dodatkowe dochody – powiadom ZUS

Osoba, która pobiera rodzicielskie świadczenie uzupełniające, ma obowiązek zawiadomić ZUS o wszelkich zmianach, które mają wpływ na prawo do tego świadczenia i jego wysokość, na przykład o podjęciu zatrudnienia, osiąganiu dodatkowych dochodów, czy też prawie do innego świadczenia.

Kiedy ustaną okoliczności, które były podstawą przyznania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, czyli ktoś np. podejmie pracę i zmieni się jego sytuacja materialna wtedy otrzyma od nas decyzję, w której poinformujemy o ustaniu prawa do świadczenia i jego przyczynach oraz wskażemy datę, od której wypłata świadczenia nie będzie przysługiwać.

Potrzebne dokumenty

W dokumentach dołączonych do wniosku o emeryturę matczyną (ZUS ERSU) powinny znaleźć się akty urodzenia dzieci lub orzeczenia sądu o powierzeniu sprawowania pieczy zastępczej nad dziećmi, informacje o numerach PESEL dzieci, oświadczenie o sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej i materialnej oraz inne dokumenty, które mogą mieć wpływ na przyznanie świadczenia.

Wszystkie potrzebne dokumenty są wymienione na naszej stronie internetowej https://www.zus.pl/-/rodzicielskie-swiadczenie-uzupelniajace-mama-4-