Polska (prawie) spłaciła dług Gierka

Zaciągnięte przed blisko czterema dekadami długi miały posłużyć rozwojowi kraju, poprzez finansowanie inwestycji przemysłowych. Pieniądze te stały się jednak przyczyną pułapki finansowej, w jaką Polska wpadła w latach 80-tych, nie mogąc obsługiwać swojego zadłużenia, z powodu braku wystarczającej ilości dewiz. Spłatę należności (zarówno odsetek jak i kapitału) zawieszono wówczas na kilka lat. Dług narastał, by u progu lat 90-tych osiągnąć ponad 46 mld dolarów.

Po odzyskaniu niepodległości, rozwiązanie kwestii „długu Gierka” stało się jednym z największych problemów, rzutujących na wiarygodność III RP w oczach międzynarodowych instytucji finansowych. Polska miała dwie główne grupy wierzycieli - Klub Paryski, skupiający rządy i instytucje publiczne najbogatszych państw świata oraz Klub Londyński, w skład którego wchodzą banki komercyjne, głównie z Europy Zachodniej i USA.

Na początku lat 90-tych Polska podpisała porozumienie dotyczące restrukturyzacji zadłużenia z Klubem Paryskim, zaś kilka lat później – w 1994 roku – z Klubem Londyńskim, który początkowo nie był skłonny do żadnych negocjacji. Na mocy porozumień umorzona została znaczna część odsetek a samo zadłużenie zostało zrestrukturyzowane poprzez zamianę na korzystniejsze dla Polski narzędzia finansowe. W przypadku Klubu Paryskiego były to kredyty o łącznej wartości blisko 27 mld dolarów, z ustalonymi datami spłat. Klub Londyński zamienił polskie zadłużenie na tzw. obligacje Brady'ego o wartości nominalnej 8,0 mld dolarów.

Zadłużenia w stosunku do obu organizacji od ponad 10 lat Polska stara się spłacać przed terminem, co pozwala na znaczące zmniejszenie kosztów obsługi długu przez budżet państwa. Dziś Ministerstwo Finansów podało, że został zrealizowany przelew na 297 mln dolarów – ostatnia rata wykupu obligacji Brady'ego. Przed terminem została spłacona także lwia część wierzytelności wobec Klubu Paryskiego, wyjątek stanowi 50 milionów, na których wcześniejszą spłatę nie zgodziła się Japonia. Termin spłaty przypada tu na 2014 rok.

Z perspektywy obecnego dewizowego zadłużenia Polski , które wynosi blisko 74 mld dolarów, „dług Gierka” nie wydaje się dziś wysoki. Większość obecnych wierzytelności stanowią polskie obligacje w walutach obcych, będące w posiadaniu zagranicznych podmiotów.