Azja finansuje zadłużenie USA

Przeczytaj także: USA straci rating AAA?

Globalny kryzys finansowy i jego konsekwencje nie tylko obnażyły kruchość mechanizmów, na których opiera się światowa gospodarka, ale także spotęgowały zagrożenia z tym związane. Kryzys, o którym się powoli zapomina, zatacza tymczasem coraz szersze kręgi. Rozpoczął się w Stanach Zjednoczonych i pojawił na rynku nieruchomości zupełnie nieprzypadkowo. Kredyt, zadłużenie, lewarowanie, refinansowanie, wiązanie kredytów w paczki, przewiązywanie ich kokardkami z logo największych banków i towarzyszącymi im stemplami agencji ratingowych i sprzedawanie ich, bo przecież sprzedać można wszystko. Nie tylko nieruchomość, ale i dług. Dług nawet łatwiej i nie jeden raz. Tym łatwiej, im tańszy pieniądz i im go więcej.

Nie pytaj, komu bije zegar. Bije wszystkim

A pieniądza jest coraz więcej. I coraz większy z tym problem. Bo to pieniądz kreowany bez opamiętania. Nadmiar taniego pieniądza leżał u źródeł nieruchomościowej bańki w Stanach Zjednoczonych (i nie tylko tam). I sporo państw stara się wyjść z tej pułapki, stosując wciąż ten sam mechanizm, czyli dosypując pieniędzy. Pomysł, by uświadomić bardziej powszechnie mechanizm i niebezpieczeństwa, wynikające z rosnącego zadłużenia w postaci publicznie pokazywanych liczników narastania zadłużenia, który u nas wprowadził niedawno prof. Leszek Balcerowicz, nie jest nowy. Jeśli chodzi o wysokość pokazywanej kwoty, największe wrażenie robi ten, pokazywany na stronie buttonwood.economist.com. Tam można zobaczyć łączne zadłużenie wszystkich państw świata. Według aktualnych wskazań, wynosi ono 40,6 biliona dolarów. Do licznika dołączona jest mapka. Najczarniejszą barwą, oznaczono kraje o największym zadłużeniu. Najwięcej czarnej farby zużyto na kontur Stanów Zjednoczonych. Rzut oka na tamtejszy zegar robi podwójnie mocne wrażenie. Z jednej strony rzuca się w oczy gigantyczna kwota niemal 13,7 biliona dolarów, z drugiej zaś zawrotne tempo, w jakim ta liczba się zwiększa.
Przy okazji uruchomienia kolejnego dopalacza, który właśnie funduje Ameryce i światu Fed, czyli programu skupu papierów dłużnych za 600 mld dolarów, warto spojrzeć, kto jeszcze, oprócz amerykańskiego banku centralnego, finansuje to kredytowe szaleństwo Stanów Zjednoczonych. Trudno bowiem inaczej określić sytuację, w której poczynając od początku obecnego stulecia, co cztery lata kwota długu publicznego Stanów Zjednoczonych zwiększa się o około 30 proc., z wyjątkiem czterolecia 2004-2008, w którym dynamika ta sięgnęła 40 proc. oraz ostatnich dwóch lat, w którym dług już zdążył zwiększyć się o 30 proc. W 2000 roku sięgał 5,7 bln dolarów, w listopadzie tego roku zbliża się do 13,7 bln dolarów. To wzrost o 140 proc. Szacuje się, że za pięć lat sięgnie 17,4 bln dolarów. I dla Ameryki i dla świata coraz większym problemem stawać się będzie możliwość finansowania oraz obsługi rosnących kosztów obsługi tego zadłużenia. Choć dzwon bijący na trwogę z powodu rosnących długów słychać niemal na całym świecie, to jednak w Stanach Zjednoczonych bije on najgłośniej i z największą częstotliwością.

Wilczy apetyt na pieniądze

Amerykański rząd oczywiście nie jest w stanie znaleźć chętnych do pożyczenia mu aż tak wielkich pieniędzy w swoim kraju. Skąd mieli by się wziąć, skoro niemal wszyscy żyją tam na kredyt? Wyjątkiem jest Fed. On też nie ma oszczędności, ale ma cudowną moc produkowania pieniędzy. Z niczego. I właśnie w tym jest problem, że z niczego. Bowiem takie pieniądze niewiele są warte. Własnych oszczędności Ameryka nie ma, musi korzystać z cudzych. A chętnych nie brakuje. Co więcej, jeśli jedni mają dosyć, pojawiają się następni.