Lewiatan: ustawa o OFE budzi wątpliwości

Przeczytaj także: Zmiany w OFE groźne w skutkach wg Lewiatana

Wniosek dotyczy zbadania zgodności z Konstytucją oraz prawem unijnym niektórych artykułów ustawy o OFE (ustawa z dnia 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz ustawy o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz niektórych innych ustaw). Lewiatan kwestionuje konstytucyjność dwóch regulacji zawartych w ostatniej nowelizacji ustawy o OFE:

1. Znowelizowanego art. 136 ust. 2a ustawy o funduszach emerytalnych, który pozbawia możliwości pobierania przez PTE opłaty za zarządzanie od aktywów nowo pozyskanych klientów, jak też od aktywów już pozyskanych klientów w sytuacji, gdy wartość funduszu przekroczy limit 45 mld PLN.
2. Znowelizowanego art. 134 ust. 1 w/w ustawy, który istotnie przyspiesza obniżenie górnego limitu opłaty pobieranej przez fundusze emerytalne. W miejsce stopniowego obniżenia wysokości opłat przewidzianej na lata 2004-2014, wprowadzony zostanie od roku 2010 r. (a nie jak wcześniej zakładano od 2014 r.) maksymalny pułap wysokości opłaty do 3,5% kwoty wpłacanych składek.

Każda z przywołanych regulacji narusza w opinii PKPP Lewiatan:

1. Zasadę zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa (art. 2 Konstytucji);
2. Zasadę ochrony praw słusznie nabytych, wraz z wynikająca z niej zasadą ochrony interesów w toku (art. 2 Konstytucji);
3. Zasadę prawidłowej legislacji (art. 2 Konstytucji);
4. Zasadę społecznej gospodarki rynkowej opartej na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych (art. 20 Konstytucji);
5. Zasadę proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji);
6. Zasadę równości (art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji);
7. Zasadę swobody przedsiębiorczości (art.43 TWE);
8. Zasadę swobody przepływu kapitału (art. 56 ust. 1 TWE);
9. Zakaz antykonkurencyjnej pomocy państwa (art. 87 TWE);
10. Zasadę ochrony prawidłowej konkurencji (art. 3 ust. 1 lit. g TWE w zw. z art. 2 TWE w zw. art. 4 ust. 1 TWE w zw. art. 98 TWE).

Jak zaznacza PKPP Lewiatan ww. ustawa przyspiesza obniżenie górnego limitu opłaty pobieranej przez fundusze emerytalne. W miejsce stopniowego obniżenia wysokości opłat przewidzianej na lata 2004-2014, wprowadzony zostanie od roku 2010 r. (a nie jak wcześniej zakładano od 2014 r.) maksymalny pułap wysokości opłaty do 3,5% kwoty wpłacanych składek. Ustawa w porównaniu do poprzedniej regulacji, zmniejsza możliwości pokrywania przez fundusze emerytalne kosztów zarządzania i nie zapewnia PTE dostatecznie długiego czasu, by dostosować działalność do generalnych zmian w sposobie finansowania.

Eksperci wskazują, iż ustawa zmienia zasady regulujące wysokość opłat pobieranych za zarządzanie OFE. Zgodnie z przyjętym rozwiązaniem w funduszach, których wartość aktywów netto przekroczy 45 mld zł, kwota potrącanej opłaty za zarządzanie OFE nie może przekraczać 15.500.000 zł miesięcznie. Jest to limit ustalony w sposób arbitralny, bez uzasadnienia przyjęcia takiego ograniczenia. Ustalenie limitu kwotowego powoduje, że od momentu osiągnięcia wielkości aktywów netto w kwocie 45 mld zł pozyskiwanie nowych klientów jest dla PTE finansowo niekorzystne. Wprowadzenie limitu powoduje nie tylko nieopłacalność pozyskiwania nowych klientów, ale także drastyczne ograniczenia wynagrodzenia za zarządzanie aktywami starych klientów w sytuacji, gdy próg 45 mld zostanie przekroczony. Napływ składek jedynie od dotychczasowych klientów powoduje wzrost aktywów o ok. 5 mld rocznie. Oznacza to że po przekroczeniu 45 mld zł jedynym wynagrodzeniem PTE, także za nowe aktywa od starych klientów, będzie tylko opłata od składki.