Obligacje komunalne - czy warto?

Przeczytaj także: Inwestowanie w obligacje: co należy wiedzieć?

Jak można przeczytać w książce „Obligacje komunalne. Instrument dłużny dla jednostek samorządu terytorialnego” Grażyny Kozuń-Cieślak (Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008), za obligacje komunalne uważa się papiery wartościowe w randze długu publicznego, emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego w celu finansowania projektów inwestycyjnych realizowanych w ramach zadań, do wypełniania których te jednostki zostały powołane.

Obligacje komunalne są w zasadzie najpewniejszym instrumentem finansowym, co wynika z charakteru ich emitenta — samorządu terytorialnego. Ich rentowność jest wyższa niż obligacji Skarbu Państwa. Zobowiązania z tytułu obligacji oraz odsetek od nich zostaną bowiem pokryte na pewno, chyba że zostanie zlikwidowana sama jednostka samorządowa (a na to się nie zanosi). Samorząd terytorialny ma stałe źródła dochodów — podatki ludności, subwencje i dotacje oraz przychody własne obiektu, do budowy którego zostały wyemitowane obligacje (np. oczyszczalnia ścieków).

Obligacje emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego w nowym ustroju gospodarczym zaistniały w roku 1993. Wtedy zainteresowanie było znikome, do czego przyczyniły się mało korzystne zapisy obowiązującej wówczas ustawy o obligacjach z roku 1988. Z emisji gminy Płock sprzedano niecałe 40%. Gmina Mokotów (Warszawa) planowała pozyskać 5 milionów złotych, ostatecznie sprzedaż osiągnęła poziom 250 tysięcy złotych (a więc 5%), przy czym emisja była skierowana głównie do dłużników gminy. Sens był jasny — nie oddawaj pieniędzy, ale w zamian kup obligacje i przyczyń się do czegoś dobrego. W gminie Międzyrzecze wszystkie obligacje zostały co prawda sprzedane, ale propozycja ich nabycia została skierowana do tych, którzy w ten sposób spłacili swoje zadłużenie mieszkaniowe, a zatem tak jak w przypadku gminy Mokotów nie była to typowa emisja papierów wartościowych.

W 1995 roku w życie weszła nowa ustawa o obligacjach, a pierwsze oparte o nią emisje doszły do skutku w roku 1996. Wówczas dziesięć gmin zdecydowało się na taki sposób pozyskania środków finansowych na inwestycje. W roku 1997 liczba emitentów potroiła się, a wartość rynku obligacji komunalnych zwiększyła się prawie 9-krotnie. W roku 1999 wprowadzono powiaty jako jednostkę samorządu i od tej pory również one mogły sięgać po ten sposób pozyskania funduszy. W roku 2000 pięć powiatów (Jarosław, Lublin, Środa Śląska, Zgorzelec i Złotoryja) wyemitowały obligacje na kwotę 20,7 miliona złotych. W roku 2001 wartość rynku wzrosła przekraczając poziom 1,6 miliarda złotych, a dwóch największych emitentów — województwa lubelskie i wielkopolskie — wyemitowało obligacje na ponad 40 milionów złotych każde.