Nielegalna zmowa handlowa banków

Przeczytaj także: Opłata interchange: spór nadal trwa

Karty płatnicze stają się coraz popularniejsze. Polacy w swoich portfelach mają ich aż 22 mln. Coraz częściej też płacą nimi za towary i usługi. Tylko w 2005 roku użytkownicy plastikowego pieniądza wydali w ten sposób ponad 30 mld zł.

Większość z nas nie zdaje sobie sprawy z faktu, że banki pobierają od sprzedawców prowizję od każdej bezgotówkowej transakcji, tzw. opłatę interchange. W Polsce kształtuje się ona na średnim poziomie od 1 do 2 proc. Pieniądze te trafiają do banku stanowiąc poważne źródło dochodu emitenta plastikowego pieniądza (rocznie przynosi ponad 400 mln zł zysku).Przykładowo, jeżeli konsument płaci za towar 100 zł, sprzedawca otrzymuje odpowiednio mniej.

Sposób ustalania opłat interchange, Urząd Ochrony konkurencji i Konsumentów badał od 2001 roku na wniosek Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji. W efekcie nielegalną praktykę zarzucono aż dwudziestu bankom.

Jak wykazało postępowanie UOKiK, wysokość opłaty interchange nie opiera się na rzeczywistych kosztach, ponoszonych przez banki na rozwój i funkcjonowanie systemu płatności, ale została odgórnie ustalona przez przedsiębiorców, którzy porozumieli się w celu utrzymania wysokich zysków z każdej transakcji kartami Visa i MasterCard.

W ocenie Urzędu, tak określona opłata stanowi swego rodzaju podatek nałożony na handlowców oferujących towary i usługi, którzy na każdej transakcji opłaconej kartą płatniczą tracą kwotę w wysokości od 1 do 2 proc. na rzecz banku-emitenta.

Jak ustalił UOKiK, nieuzasadnione ekonomicznie koszty obsługi transakcji ponoszone przez sklepy akceptujące plastikowe pieniądze, mogą przekładać się na wyższe ceny dla konsumentów, także tych płacących gotówką (placówki handlowe nie różnicują cen ze względu na środek płatności). W rzeczywistości koszty posługiwania się kartami ponoszą zatem wszyscy uczestnicy rynku, choć z tych obciążeń nie zdają sobie sprawy.

Mając na celu uregulowanie rynku opłat za transakcje dokonywane kartami płatniczymi, Prezes Urzędu nakazał natychmiastowe zaniechanie kwestionowanej praktyki nie tylko przez strony postępowania, ale wszystkie banki, zarówno w ramach systemu VISA, jak i MasterCard. W ocenie UOKiK bezgotówkowe płatności powinny być rozliczane według wartości nominalnej, bez potrącania opłaty interchange.