Ubezpieczenie OC księgowego - na co zwrócić uwagę przy wyborze oferty?

Przeczytaj także: OC księgowego, czyli jak chroni ubezpieczenie biura rachunkowego?

Każdy przedsiębiorca, który wykonuje czynności wskazane w art. 4 ust. 3 pkt 2–6 Ustawy o rachunkowości, ma obowiązek posiadania polisy obowiązkowego ubezpieczenia OC z tytułu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Zakres tego ubezpieczenia określony jest przez rozporządzenie Ministra Finansów, dlatego wydawać by się mogło, że nie budzi on wątpliwości, a oferta przedstawiona przez każdego z ubezpieczycieli jest identyczna. Tymczasem mało kto pamięta, że ubezpieczenia obowiązkowe zawierane są nie tylko na podstawie określonego rozporządzenia Ministra Finansów, lecz także na podstawie Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK. Zgodnie z art. 11 ust. 3 powyższej Ustawy, w odniesieniu do szkód powstałych w wyniku rażącego niedbalstwa, po wypłacie odszkodowania ubezpieczycielowi przysługuje prawo regresu do sprawcy szkody. Zniesienie tego regresu nie należy do standardu rynku, a podniesienie zarzutu rażącego niedbalstwa w odniesieniu do usług wykonywanych profesjonalnie wydaje się jak najbardziej możliwe.

Znaczącą grupę stanowią przedsiębiorcy świadczący usługi na rzecz podmiotów z tej samej grupy kapitałowej. W tym obszarze na rynku pojawia się wiele opinii, czy w takiej sytuacji mają oni obowiązek zawarcia tego ubezpieczenia lub czy taki obowiązek istnieje w przypadku wykonywania czynności wyłącznie na rzecz podmiotów zagranicznych. Poza tym, liczba ubezpieczycieli oferujących ubezpieczenia dobrowolne dla tych przedsiębiorców jest znacznie ograniczona.

Oczywiście w kontekście obowiązkowego ubezpieczenia jak najbardziej aktualne pozostaje pytanie dotyczące adekwatności minimalnej sumy gwarancyjnej (10 tys. EUR), mimo że jest ona określona na zdarzenie. W kontekście ubezpieczeń dobrowolnych należy pamiętać, że limit sumy gwarancyjnej określony jest na jeden i wszystkie zdarzenia w okresie ubezpieczenia. Przy wyborze limitu należy wziąć pod uwagę możliwość popełnienia kilku uchybień w okresie ubezpieczenia oraz to, że polisa powinna pokryć nie tylko samo odszkodowanie, lecz także koszty pomocy prawnej.

Choć sama nazwa „księgowy” sugeruje, że obowiązki i związana z nimi odpowiedzialność ograniczają się do czynności usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych określonych w Ustawie o rachunkowości, to praktyka pokazuje, że zakres usług wykonywanych przez biura/działy księgowe jest dużo szerszy i stale ewoluuje, dostosowując się do oczekiwań klientów i zmieniającego się otoczenia prawnego.

Zakres wynikający z wymogów ubezpieczenia obowiązkowego nie obejmuje takich czynności jak doradztwo podatkowe (sporządzanie zeznań i deklaracji podatkowych, prowadzenie ksiąg podatkowych) czy sprawy kadrowo-płacowe, które świadczy znaczna większość przedsiębiorców księgowych. W sytuacji zawarcia tylko i wyłącznie umowy obowiązkowej powstaje luka w ochronie.

Poza powyższym w odniesieniu do ubezpieczenia dobrowolnego dostępne są na rynku klauzule, które enumeratywnie wskazują czynności, które dodatkowo mogą zostać objęte ochroną, ograniczając je głównie do wskazanych powyżej czynności doradztwa podatkowego czy spraw kadrowo-płacowych. Zakres tych zapisów (choć istotny) nie uległ modyfikacji przez ostatnie lata.

Tymczasem wykaz czynności zwyczajowo wykonywanych przez biura/działy księgowe stale rośnie, co powoduje, że istnieje potrzeba kształtowania zakresu ubezpieczenia według indywidualnych potrzeb klienta, rozszerzając go między innymi o obsługę programów PPK, usługę payroll, raportowanie na potrzeby wewnętrzne i zewnętrzne (np. do GUS), obsługę zajęć wierzytelności i wynagrodzenia za pracę, nie tylko w toku komorniczych postępowań egzekucyjnych, lecz także prowadzonych przez administracyjne organy egzekucyjne, prowadzenie kontroli i audytów (np. zgodności z przepisami) czy innych czynności. Sugerowane byłoby również usunięcie standardowo stosowanych przez ubezpieczycieli wyłączeń szkód powstałych wskutek ujawnienia wiadomości poufnej czy powstałych w wyniku błędnego przeliczenia waluty.

Odpowiednio zawarta polisa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej biur księgowych potwierdza kontrahentom wiarygodność podmiotu wykonującego czynności zawodowe. Daje gwarancję bezpieczeństwa, ponieważ chroni przed negatywnymi konsekwencjami finansowymi wynikającymi z potencjalnego błędu powodującego konieczność naprawienia szkody. Zapewnia ochronę prawną również w przypadku roszczeń niezasadnych. Jednak aby ten cel spełnić, wymaga odejścia od szablonowych rozwiązań dostępnych na rynku.

Izabela Gruba, StarszyBroker,
Katarzyna Szczepańska, StarszyBroker, Aon Polska