Firmy pożyczkowe bez rejestru. Co z transparentnością?

Przeczytaj także: Firmy pożyczkowe w Polsce 2008-2013

Instytucje pożyczkowe, prowadząc działalność regulowaną, musiałyby spełnić szereg wymogów, by uzyskać wpis do rejestru. KPF zaproponował nawet kryteria, którym takie podmioty musiałyby sprostać. Wśród nich wymóg funkcjonowania w formie spółki kapitałowej (Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub Spółka akcyjna), komandytowo-akcyjnej lub komandytowej, jako najbardziej przejrzystych i zaawansowanych form prawnych i zagwarantowanie kapitału zakładowego w wysokości co najmniej 1 mln PLN.

Jednocześnie zwracając uwagę na konieczność surowego karania podmiotów, które nielegalnie (tj. bez wpisu do rejestru) prowadzą praktykę biznesową, KPF zaproponowała, aby za taki czyn groziła kara grzywny do 500.000 PLN albo pozbawienia wolności do lat 2 lub obie te kary łącznie. KPF, zrzeszając 11 firm pożyczkowych, niezmiennie opowiada się za takim właśnie dojrzałym, kompleksowym i przejrzystym modelem nadzoru.

Społeczne skutki zastosowania takiego modelu mogą być wyłącznie pozytywne:

• Objęcie ścisłym nadzorem przez organy państwowe instytucji, udzielających pożyczek ze środków własnych, wzmacniające realnie możliwości ochrony praw konsumentów;
• Wzrost zaufania konsumentów do instytucji, figurujących w rejestrze i co do zasady zaufania do całego rynku kredytowego i szerzej rynku finansowego, co może wpłynąć dodatkowo i pozytywnie na moderowanie wzrostem gospodarczym;
• Poprawa transparentności funkcjonowania pożyczkodawców wpływająca na jakość ich standardów biznesowych, wzmacniając tendencję rynkową do konkurowania o konsumenta również jakością usług;
• Ograniczenie dostępu do rynku podmiotów, działających w „szarej strefie”, obniżając ryzyko zwiększania nakładów na pomoc publiczną;
• Brak negatywnych skutków finansowych proponowanych zmian dla budżetu państwa.

ZASKAKUJĄCA REKOMENDACJA: LISTA OSTRZEŻEŃ ZAMIAST REJESTRU

Punkt widzenia KPF w zakresie rejestru podzieliło początkowo Ministerstwo Finansów, przygotowując zmiany w ustawie o kredycie konsumenckim i akceptując model, zaprezentowany, przez KPF - wypracowany zresztą na zasadzie szerokiego konsensusu uczestników rynku.

W trzech wersjach projektu założeń istnienie rejestru nie podlegało dyskusji, dopiero z kolejnej, czwartej – wbrew wcześniejszym ustaleniom – ta propozycja zniknęła. Obok rejestru pojawiło się rozwiązanie alternatywne: lista ostrzeżeń publicznych Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na wzór tej, prowadzonej przez Komisję Nadzoru Finansowego. Jej przyjęcie – w przekonaniu KPF - nie przyczyni się do realizacji celu regulacji – nie poprawi ochrony klientów przed oszustami.
A co z resztą podmiotów, które nierzadko prowadzą działalność w wymiarze lokalnym i o których istnieniu nie wie nikt poza lokalną społecznością? KPF stoi na stanowisku, że lista ostrzeżeń UOKiK nie spełni swojej roli – nie pozwoli wyeliminować z rynku nieuczciwych firm i nie ochroni przed nimi klientów.

Zresztą samo Ministerstwo Finansów w projekcie zmian w ustawie o nadzorze nad rynkiem finansowym, uzasadniając wprowadzenie ustawowych wymogów, warunkujących rozpoczęcie działalności pożyczkowej, jako argument powołuje się na doświadczenia UOKiK. Instytucja ta niejednokrotnie spotykała się z praktyką karania osób, odpowiedzialnych za oszukiwanie pożyczkobiorców, które znikały z przestrzeni gospodarczej, by wkrótce pojawić się w niej pod zmienionym szyldem.