Wiedza finansowa Polaków rośnie, ale tylko w ich samoocenie

Przeczytaj także: Wiedza finansowa kuleje. Czytamy umowy, ale ich nie rozumiemy

To już trzeci raz, kiedy Polacy zmierzyli się z testem z finansów w ramach projektu „Wiedza finansowa Polaków”. Bieżące badanie, podobnie zresztą jak poprzednie, składało się z dwóch części. Pierwsza dotyczyła samooceny posiadanej wiedzy, druga część testowała faktyczną znajomość zagadnień ze świata finansów. Jak wypadliśmy tym razem?

Niestety okazuje się, że bieżące wyniki są najsłabsze od trzech lat. Polacy w największym stopniu znają zagadnienia związane z zarządzaniem budżetem domowym i ochroną danych osobowych. Jednocześnie topnieje rzesza osób przekonanych, że wiedzę finansową powinna przekazywać nam szkoła - coraz częściej uważamy, że zadbać o to należy we własny zakresie.

– W porównaniu do badań z 2018 roku ocena własnej wiedzy okazała się niższa i wróciła do poziomu z 2017 roku. Egzamin z wiedzy finansowej Polacy zdają od 3 lat dostatecznie. W tym roku uzyskali średnio 13,33 poprawnych odpowiedzi na 27 pytań – mówi Agnieszka Szczepanik, dyrektor ds. edukacji w Wonga Polska, która odpowiada za rozwój platformy edukacyjnej Kapitalni.org.

Budżet domowy priorytetem Polaków

Aż 80 proc. Polaków dobrze ocenia swoje kompetencje w dziedzinie gospodarowania budżetem domowym i jest to najlepszy wynik w pytaniu o ocenę własnej wiedzy finansowej. Badani deklarują, że znają się także na płatnościach bezgotówkowych i płatnościach w internecie – 73 proc. uważa, że ma dużą lub średnią wiedzę na ten temat. Nie czujemy się pewnie w sprawach związanych z przedsiębiorczością. Tylko 5 proc. z nas odpowiada, że ma dużą wiedzę o prowadzeniu firmy, a 26 proc. uważa, że średnią. Ponad połowa badanych przyznała się natomiast do bezradności kwestiach związanymi z podatkami, wychodzeniem z długów, ubezpieczeniami, korzystaniem z kredytów i pożyczek, czy inwestowaniem pieniędzy.

Od 2017 roku portal Kapitalni.org pyta Polaków, jakie treści ekonomiczne są im najbardziej potrzebne. W tegorocznym badaniu widać wyraźny wzrost liczby osób, które potrzebują wiedzy o gospodarowaniu budżetem domowym.

– Z odpowiedzi Polaków wynika, że praktycznie podchodzą do wiedzy finansowej. Najważniejsze jest dla nich zarządzanie domowym budżetem, czyli sprawa, który dotyka bezpośrednio każdego z nas. Można wyciągnąć z badań wniosek, że ogólna wiedza ekonomiczna, która nie jest przydatna na co dzień, jest spychana przez rodaków na drugi plan w hierarchii ważności. Zapotrzebowanie na wiedzę na temat funkcjonowania systemu emerytalnego i wychodzenia z długów, zanotowały wyraźny spadek – mówi Agnieszka Szczepanik.

Test wiedzy finansowej zdajemy na 3 z minusem

Podobnie jak w poprzednich latach w teście wiedzy finansowej Polacy odpowiedzieli na 27 pytań, podzielonych na 4 bloki tematyczne: pożyczki, kredyty i zadłużenia, gospodarowanie budżetem domowym, oszczędzanie oraz ochrona danych osobowych.

W tegorocznym teście mniej osób poprawnie odpowiedziało na pytania związane z pożyczaniem i wychodzeniem z długów. Ponad 50 proc. biorących udział w badaniu nie potrafi znaleźć najkorzystniejszej oferty pożyczki, a 61 proc. nie wie, co to jest okres bezodsetkowy. Niestety nie znamy także swoich praw – aż 55 proc. z nas nie zdaje sobie sprawy, że w przypadku negatywnego rozpatrzenia wniosku kredytowego, mamy prawo dowiedzieć się, jaka była tego przyczyna.
62 proc. z nas nie wie, że planując budżet domowy, najlepiej jest rozpisać go na okres jednego roku, by móc w nim zawrzeć wydatki, które wymagają większego planowania, takie jak: wakacje, czy zakup prezentów pod choinkę. Ponad połowa Polaków nie rozumie, że ze względu na inflację wartość pieniądza na nieoprocentowanym koncie spada.
Najlepiej radzimy sobie z tematami związanymi z oszczędzaniem i ochroną danych osobowych. 85 proc. z nas ma świadomość, że w przypadku, w którym ktoś posłuży się naszymi danymi osobowymi, powinniśmy ten fakt zgłosić policji oraz unieważnić dowód osobisty. Zachowujemy ostrożność w internecie – 2/3 Polaków sprawdza najpierw wiarygodność atrakcyjnych ofert online na oficjalnym profilu firmy.

Polacy coraz mniej wierzą w szkołę jako źródło edukacji finansowej

Z badania platformy Kapitalni.org wynika, że coraz więcej osób (wzrost z 23 proc. w 2017 do 38 proc. wskazań obecnie) uważa, że to na każdym z nas spoczywa obowiązek samodzielnego edukowania się o finansach. Polacy rzadziej wskazują na kluczową rolę szkoły w przekazywaniu wiedzy związanej z finansami (od 2017 roku spadek z 57 do 46 proc. wskazań).

– Polacy są zdania, że powinni wziąć na siebie odpowiedzialność za własną edukację finansową, Ten znaczny wzrost w ciągu 3 lat sugeruje, że wystarczy dostarczyć im odpowiednich narzędzi, które pomogą w edukacji, aby podnieśli poziom wiedzy finansowej – mówi Agnieszka Szczepanik. – To utwierdza nas w przekonaniu o dalszym rozwijaniu platformy edukacyjnej Kapitalni.org – dodaje.

Wyniki badania potwierdzają dane z portalu Kapitalni.org. Liczba odtworzeń kursów wideo na portalu we wrześniu br. sięgnęła prawie pół miliona. Aż 50 tys. osób ukończyło test osobowości finansowej, dzięki któremu można wybrać zindywidualizowaną ścieżkę edukacyjną.

– W maju 2019 roku uruchomiliśmy onlinową grę edukacyjną Pre.Kapitalni. To pierwsza tego typu gra na rynku - Pre.Kapitalni uczą przez zabawę. W przyszłym roku planujemy uruchomić grę w formie aplikacji na smartfony – mówi Agnieszka Szczepanik.