Inwestowanie w złoto dobre na kryzys

Przeczytaj także: Inwestycje w złoto: fakty i mity

Nie powinno to dziwić, bo jeszcze 40 lat temu wszystkie waluty świata były pośrednio wymienialne na złoto. Pośrednikiem był właśnie dolar amerykański. Funty, franki, marki można było wymienić na dolary, a te po ustalonym kursie (35 USD za uncję) na złoto. Jeszcze wcześniej, przed dwiema wojnami światowymi, wszystkie ważniejsze waluty były bezpośrednio uzależnione od kursu złota.

Aż do początku lat 70. XX w. cena złota wyrażana w dolarach mimo presji wzrostowej była praktycznie stała, gdyż rząd USA zobowiązał się do wymiany po ustalonym kursie. W zamian za to amerykańska waluta stała się światowym złotem. Różnica polegała na tym, że USA nie musiały faktycznie wydobywać złota w kopalniach.

Gdy tworzono tzw. system z BrettonWoods, zawieszano wymienialność na złoto innych walut poza amerykańską, wśród polityków i ekonomistów panowało przekonanie, że „dolar jest tak dobry jak złoto”. Rzeczywistość okazała się inna. Utrzymywanie stałych kursów walut i przede wszystkim wymienialności dolara na złoto okazało się niemożliwe. Gdy politycy uznali, że czas z tym skończyć, cena szlachetnego metalu poszybowała z 35 do 1835 dolarów w ciągu 40 lat. - Po uwolnieniu od złotej kotwicy, to bank centralny określał ilość pieniądza w obiegu – wyjaśnia Arkadiusz Krześniak główny ekonomista Deutsche Bank PBC.

Dlaczego złoto jest wyjątkowe?

Charakter inwestycji w złoto łatwiej uchwycić spoglądając na nie inaczej, niż na inne surowce. Ropa, miedź czy szereg innych metali są dużo bardziej niezbędne w produkcji np. cennej elektroniki, pojazdów, broni. Jeśli chodzi o złoto, w ocenie ekspertów Deutsche Bank PBC mniej więcej 60 proc. popytu na nie generuje przemysł, w tym jubilerzy. Ok. 40 proc. jest przedmiotem obrotu w celach inwestycyjnych. Srebro i złoto mają bowiem pewne cechy, które sprawiają, że przez wieki traktowane były jako idealny towar do pełnienia roli pieniądza.

Wynalazek pieniądza towarzyszy ludzkości od najstarszych dziejów. Za środek wymiany i nośnika wartości używano różnych towarów: soli, cukru, ryb czy tytoniu. Pieniądze służyły nie tylko jako środek wymiany, lecz umożliwiały także poszczególnym osobom i przedsiębiorstwom dokonywanie „obliczeń” niezbędnych w każdej zaawansowanej ekonomii - różne rodzaje pieniędzy wymienia się i wycenia w jednostkach, najczęściej wagowych. Z czasem okazało się, że są towary, które niezależnie w kilku miejscach na świecie zaczęły przejmować rolę innych jako pieniądz. Wśród nich metale szlachetne.

Dlaczego? Po pierwsze, względna ich rzadkość sprawia, że mają stabilną cenę. Złoża srebra i złota są na tyle rzadkie, że obecnie nie dochodzi do niekorzystnych szoków podażowych, jak pod koniec XVI wieku w Hiszpanii, gdzie na skutek odkryć geograficznych zaczęły napływać galeony wyładowane złotem, co doprowadziło do galopującej inflacji. Szacuje się, że w historii cywilizacji wydobyto na świecie 165 tys. ton złota. To 5,3 miliarda uncji, czyli według dzisiejszej ceny równowartość 9,2 bilionów dolarów. W 2011 roku wydobyto ok. 2,8 tys. ton złota. W tym i kolejnym roku powinno to być ok. 2,8 tys. ton. Gdyby z całego złota na ziemi utworzyć sześcian, miałby krawędź niewiele większą niż 20 metrów. To mniej niż długość jednego kortu tenisowego. Z każdym rokiem jej długość zwiększa się zaledwie o 12 cm.

Po drugie, oba metale są odporne na upływ czasu. Złote lub srebrne monety mogą przeleżeć setki lat nie ulegając degradacji. Po trzecie, oba dają dzielić się na małe porcje, dzięki czemu można w nich rozliczać transakcje o różnej wartości. - Złota na świecie jest obecnie tak mała, że trudno wyobrazić sobie, aby udało się fizycznie obdzielić nim wszystkich uczestników nowego systemu monetarnego. Z pomocą przychodzi jednak nowoczesna technika, która pozwala wprowadzić obrót złotem elektronicznym i powiązać go z choćby płatnościami kartą - wyjaśnia Piotr Wojda z Mennicy Wrocławskiej.

No i po czwarte, złoto i srebro są jednorodne. Wartość uncji każdego z nich jest taka sama na całym świecie, co odróżnia je od np. diamentów, z których każdy jest wyjątkowy i wyceniany indywidualnie.