Komu przysłużą się zmiany w OFE?

Przeczytaj także: W 2060 r. ZUS nie będzie miał pieniędzy na emerytury?

Ile Jan jest w stanie zarobić na giełdzie? Amerykański rynek akcji w swojej ponad stuletniej historii pozwalał średnio na stopę zwrotu wysokości ok. 11,5% rocznie. WIG 20 licząc z dywidendami przynosił w latach 1995-2011 rocznie około 13%. My przyjmiemy nieco bardziej pesymistyczne założenia. Rok inwestycji na rynku akcji przyniesie średnio 9% przy odchyleniu standardowym 20%. Ile pozwala zgromadzić przy przejściu na emeryturę taki portfel?

Średni kapitał Jana w momencie ukończenia 67 lat to 310 tys. zł. Pozwala to na emeryturę wysokości 1650 zł miesięcznie, zakładając że Jan dożyje 85 lat, a w trakcie wypłacania emerytury środki dalej będą inwestowane na bezpieczne 1,5% rocznie. Jan może więc w naszej symulacji oczekiwać, że jego emerytura wyniesie 57% ostatniej pensji. To nienajgorszy wynik, który warto porównać z tym, co można by uzyskać, gdyby Jan stronił od giełdy i wszystko inwestował na bezpieczne realne 2% (czyli nominalne 5%). W ten sposób mógłby zgromadzić kapitał wysokości 138 tys. zł. Starczyłoby to na emeryturę wysokości 733 zł, czyli zaledwie 25% ostatniej pensji.

Jak między powyższymi dwoma wariantami (ryzykownym i 100% bezpiecznym) plasuje się wariant proponowany przez rząd? Przeniesienie wszystkich zgromadzonych środków w bezpieczne instrumenty na 10 lat przed emeryturą obniża średni zgromadzony kapitał do 240 tys., co daje miesięczną emeryturę wysokości 1275 zł. Spadek jest więc znaczący, bo o 23%. Czy dzięki temu jednak kupujemy niższe ryzyko? By odpowiedzieć na to pytanie trzeba przyjrzeć się, na ile pewne jest te 1650 zł emerytury uzyskane z inwestycji na rynku akcji.

Sprawdźmy prawdopodobieństwo tego, że, inwestując co roku w ryzykowny instrument, uzyskamy po 45 latach mniej niż gdybyśmy lokowali wyłącznie bezpiecznie? Symulacja wskazuje, że wynosi ono około 18,3%. Ten wynik sam w sobie jest dość wysoki i wskazuje, że Jan nie powinien uzależniać swojej emerytury wyłącznie od tak skonstruowanego portfela. Interesujące natomiast, z perspektywy pomysłu rządowego, jest to, czy w wyniku przeniesienia się do bezpiecznych aktywów na 10 lat przed emeryturą prawdopodobieństwo uzyskania kapitału mniejszego niż bezpieczne 138 tys. zł maleje czy rośnie.

Symulacja daje jednoznaczny wynik – rośnie do 22%. Ucieczka w bezpieczne aktywa na 10 lat przed emeryturą powoduje więc nie tylko spadek oczekiwanej emerytury, ale także wzrost szans na to, że będzie ona bardzo niska. Po raz kolejny widzimy więc, że rząd majstrując przy systemie emerytalnym kieruje się wyłącznie swoim fiskalnym interesem, a troska o bezpieczeństwo emerytów stanowi jedynie zasłonę dymną dla łatania dziury budżetowej.