Bankomaty: 11 tysięcy do końca roku

Przeczytaj także: Sieci bankomatów rozwijają się

Stosunkowo mała liczba bankomatów przypadających na jednego mieszkańca w porównaniu z innymi krajami, nie powinna nas aż tak niepokoić. Może się okazać, że będzie to powód do szybszego wdrożenia alternatywnych do gotówki sposobów płatności. Rodzime banki już raz dokonały takiego technologicznego przeskoku, kiedy nasz rynek ominął etap czeków. Alternatywą do bankomatów jest cash back lub nowe sposoby płatności bezgotówkowych, ważnych przede wszystkich przy małych kwotach. To właśnie w tym przypadku gotówka jest wciąż niezbędna. Odpowiedzią na to może być technologia kart zbliżeniowych lub płatności mobilnych przy wykorzystaniu zwykłego telefonu komórkowego. To jednak perspektywa kilku najbliższych lat. A jak wygląda rynek bankomatowy na świecie?

W 2006 roku liczba bankomatów w Europie Zachodniej wzrosła o 4,4 proc. W ostatnim roku zainstalowano 14 295 nowych maszyn. Obecnie na terenie Europy Zachodniej łącznie znajduje się 342 495 bankomatów – wynika z raportu „ATMs and Cash Dispensers Western Europe” opublikowanego przez brytyjską firmę Retail Banking Research (RBR). Największy przyrost nowo zainstalowanych bankomatów odnotowano w europejskiej części Turcji. Ich liczba zwiększyła się tam o 11 proc. w porównaniu do roku 2005. Natomiast największym rynkiem bankomatów nadal pozostaje rynek brytyjski, gdzie znajduje się 60 642 maszyn, czyli 18 proc. zasobów Europy Zachodniej. Na drugim miejscu jest Hiszpania (57 989 bankomatów), a na trzecim Niemcy (53 630 bankomatów).

Jak się jednak okazuje, europejski rynek bankomatów nie jest wcale największym w skali globalnej. Numerem jeden jest bowiem region Azji. Drugim co do wielkości jest rynek Ameryki Północnej. Europa znajduje się na tej liście na miejscu trzecim. Szacuje się, że na całej kuli ziemskiej funkcjonuje około 1,5 miliona bankomatów. Region Azji-Pacyfik z 476 000 bankomatów odpowiada za 31 proc. światowych zasobów maszyn. W Ameryce Północnej znajduje się 451 097 maszyn, co stanowi 29 proc. zasobów światowych, natomiast udział Europy Zachodniej w rynku bankomatów szacowany jest na 21,3 proc. Należy przy tym zaznaczyć, że na cztery państwa (USA, Japonię, Brazylię i Chiny) przypada prawie połowa spośród wszystkich bankomatów funkcjonujących na świecie.

Największy procentowy przyrost liczby bankomatów przypada na państwa Europy Środkowej i Wschodniej oraz państwa Bliskiego Wschodu i Afryki. Obecnie udział tych krajów w światowych zasobach bankomatów wynosi 7,4 proc. Firma RBR szacuje, że do 2011 roku, liczba bankomatów w tych regionach zwiększy się ponad dwukrotnie. Jeżeli natomiast chodzi o przyrost liczbowy bankomatów, to w perspektywie do 2011 roku najwięcej maszyn zostanie zainstalowanych w regionie Azji-Pacyfik. Ich ilość zwiększy się o około 165 500 (czyli o ok. 35 proc.). Duże nakłady na rozwój sieci bankomatów zostaną poniesione również w Chinach, Brazylii, Rosji oraz Indiach.

W skali całego świata tempo wzrostu liczby bankomatów będzie spadało - z 10 proc. w 2001 roku, do 6,5 proc. w 2005 roku oraz do 3 proc. w 2011 roku. Szacuje się, że do tego właśnie roku, liczba bankomatów funkcjonujących na całej kuli ziemskiej, osiągnie wielkość 2 milionów, a cały rynek będzie warty około 3 miliardów dolarów.

Z badań wynika również, iż rośnie udział bankomatów instalowanych poza placówkami bankowymi. Wpływ na to mają przede wszystkim malejące koszty zakupu maszyn oraz wzrastająca liczba firm zajmujących się ich dostawą. Jeszcze w 2003 roku udział bankomatów znajdujących się poza placówkami bankowymi wynosił 38 proc., żeby już w 2005 roku wzrósł do 45 proc. w skali światowej.

Zagrożeniem dla rozwoju rynku bankomatów jest natomiast spadek zaufania konsumentów co do bezpieczeństwa maszyn. Jest to spowodowane rosnącą skalą przestępstw finansowych. Obecnie bankomaty wykorzystywane są głównie do pozyskiwania gotówki, chociaż coraz częściej są to wielofunkcyjne urządzenia umożliwiające również zakup biletu na transport miejski czy doładowanie karty typu pre-paid. Konkurencję dla tego typu usług świadczonych za pośrednictwem bankomatów stanowi właśnie bankowość mobilna.