Polisolokaty nieważne z mocy prawa

Przeczytaj także: Spór sądowy o polisolokatę można wygrać. Uwaga na toksyczne aneksy

Otóż towarzystwa ubezpieczeniowe oferujące ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe, w przeciwieństwie do funduszy inwestycyjnych działających na podstawie specjalnej ustawy, nie mają obowiązku inwestowania w aktywa notowane na rynku publicznym, których wycena jest dokonywana w sposób ciągły przez uczestników tego rynku i oparta jest na prawach popytu i podaży. Towarzystwa ubezpieczeniowe mogą więc dowolnie kształtować skład portfela inwestycyjnego swoich funduszy i często nabywają aktywa nienotowane na rynku publicznym, wymagające samodzielnej wyceny, która często jest zaniżana. Firma ubezpieczeniowa w zamian za składki wpłacane przez klientów nabywa we własnym imieniu i na własny rachunek określone papiery wartościowe lub instrumenty pochodne i sama określa ich wartość. Dlatego też, im niższa jest wartość zgromadzonych aktywów, tym niższe jest świadczenie należne klientowi.

Sąd Okręgowy w Warszawie bardzo trafnie wskazał, że: „W funduszach tych nie ma żadnych akcji czy obligacji notowanych na rynku regulowanym, nie ma niczego, co miałoby faktycznie jakaś wartość rynkową – są za to certyfikaty czy obligacje, z których zysk jest uzależniony od wartości indeksów bankowych, których wartość z kolei jest uzależniona – nie wiadomo od czego.” W ocenie sądu, tego typu praktyki zostały uznane wręcz za „oszukańcze”.

Jednak w uzasadnieniu do wyroku nie zostało poruszone inne, równie istotne zagadnienie związane z polisolokatami, a mianowicie brak regulacji dotyczących polityki inwestycyjnej ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych. Już w maju 2015 r., mec. Michał Kwieciński na łamach „Parkietu” wskazywał, że wiele funkcjonujących na polskim rynku ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych ponosi olbrzymie straty, z uwagi na niedochowanie podstawowych zasad dywersyfikacji portfela inwestycyjnego. Należy więc postulować, aby nowa ustawa o działalności ubezpieczeniowej, na wzór uregulowań ustawy o funduszach inwestycyjnych, wprowadzała możliwość inwestowania wyłącznie w aktywa dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym. Pożądane byłoby też ustalenie ograniczenia zaangażowania w jeden podmiot. W chwili obecnej, mamy bardzo często do czynienia z sytuacją, w której ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy posiada w swoim portfelu wyłącznie jeden rodzaj aktywów np. obligacje powiązanego z nim banku. Tego typu praktyki są sprzeczne z podstawowymi zasadami inwestowania i uzasadniają roszczenia klientów względem ubezpieczycieli z tytułu niedochowania należytej staranności przy lokowaniu ich pieniędzy. Stanowi to dodatkowy argument – obok zaniżania wyceny aktywów ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego – dla osób, które poniosły straty na skutek spadku wartości ich rachunków i chcą dochodzić swoich praw przed sądem.

Wyrok Sądu Okręgowego jest nieprawomocny, jednak pierwszy raz zostały potwierdzone przypuszczenia ekspertów, którzy mieli poważne wątpliwości, co do rzetelności konstrukcji umów na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi. Z całą pewnością należy się spodziewać reakcji towarzystw ubezpieczeniowych, które mogą zacząć wprowadzać do regulaminów ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych szczegółowe zasady wyceny aktywów - na wzór statutów funduszy inwestycyjnych – w celu uniknięcia na przyszłość zarzutu nieważności umowy.

Tomasz Majkowycz