Stabilność finansowa konsumentów 2012

Przeczytaj także: Stabilność finansowa konsumentów 2010

Także zmniejszające się grupa konsumentów, którzy choć zmagają się z problemami liczą na poprawę swojego bezpieczeństwa finansowego (z 17% w 2008 roku, do 6% w 2012 roku) nie jest dobrym prognostykiem na przyszłość – to oni zasilają grupę gospodarstw niestabilnych finansowo. Ostatnia, czwarta, grupa osób ostrożnych, które nie mają kłopotów finansowych, ale są przekonane, że ich sytuacja się pogorszy, a w najlepszym razie nie ulegnie zmianie, utrzymuje się niezmiennie na wysokim poziomie (relatywnie największa grupa wśród badanych oscylująca wokół 50%).

Można pomyśleć, że ostatnia grupa, czyli „ostrożni”, reprezentuje „typowy polski pesymizm”. Nie da się jednak zrzucić negatywnego wyniku Indeksu w 2012 r. na karb niskiej samooceny i niezmiennego czarnowidztwa. Przeczy temu pogłębiający się od pięciu lat trend.

Wzrastający pesymizm wśród gospodarstw domowych

O ile odsetek polskich gospodarstw domowych deklarujących względny brak kłopotów finansowych i odsetek gospodarstw domowych doświadczających problemów finansowych czasami, często lub zawsze rozkłada się mniej więcej po połowie (oscyluje wokół 50%), to w przypadku pytań o oczekiwania co do przyszłości rysuje się wyraźny negatywny trend.

Pytani o przyszłość konsumenci z roku na rok widzą ją w coraz ciemniejszych barwach. Począwszy od roku 2008 odsetek osób uważających, że ich sytuacja finansowa poprawi się w ciągu kolejnych 12 miesięcy spadła z 22% do 7%. Z kolei odsetek gospodarstw domowych nie widzących szans na poprawę swojej sytuacji finansowej w przeciągu kolejnego roku wzrósł z 78% w 2008 roku do 93% w roku 2012. Przewidywania respondentów z roku 2012, zarówno te pozytywne jak i negatywne, odnoszą się do roku bieżącego.

Na przestrzeni 5 lat odsetek osób nie doświadczających problemów finansowych nigdy lub rzadko zmniejszył się z 56% w roku 2008 do 49% w roku 2012. Z kolei odsetek gospodarstw domowych zmagających się z problemami finansowymi wzrósł z 44% w 2008 roku do 51% w roku 2012. Tym samym, większość konsumentów przeżywa dziś takie problemy.

Czego boją się Polacy?

Oceniając swoją przyszłą sytuację finansową, Polacy za kluczowe uznają trzy czynniki. Na pierwszy plan wysuwają się zdecydowanie koszty utrzymania. Ponad połowa respondentów (53%) wskazuje je jako element, który w decydujący sposób wpływać będzie na ich budżet domowy w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Co ciekawe, z mniejszą częstotliwością jako kluczowe dla oceny przyszłej sytuacji finansowej uznawane były: poziom wynagrodzeń (39%) oraz bezpieczeństwo zatrudnienia (34%). Polacy obawiają się, więc utraty pracy ale jeszcze bardziej martwią się wzrostem cen oraz kosztów utrzymania w 2013 roku. Ponadto, 27% ankietowanych za kluczowy aspekt, o który troszczą się w odniesieniu do przyszłości, wymienia zdolność do opłacenia czynszu lub raty kredytu hipotecznego.

„W tym roku po raz pierwszy zadaliśmy respondentom pytanie dotyczące oceny czynników, które ich zdaniem w największym stopniu kształtować będą ich przyszłą sytuację finansową. Dzięki temu uzyskaliśmy wiele cennych informacji, które uzupełniają dotychczasowy zakres badania i uszczegóławiają wyłaniający się z niego obraz. Wyniki tegorocznej edycji Indeksu dostarczają danych, które mogą pomóc decydentom stawiającym sobie za cel zwiększenie poziomu bezpieczeństwa finansowego gospodarstw domowych w ich krajach” – powiedział David Hayes, członek zespołu badawczego w Centrum Badań Finansów Osobistych przy Uniwersytecie w Bristolu.