Tajemnica bankowa odchodzi do lamusa, a banki tracą autorytet

Przeczytaj także: Czy banki muszą walczyć o dobre imię?

Nagonka polityczna związana z bankami, a w ostatnim czasie zwłaszcza z walutowymi kredytami hipotecznymi, doprowadziły do radykalnej zmiany wizerunku polskich banków. W opinii klientów, zwłaszcza biznesowych, system bankowy nie tylko przestaje być godny zaufania, jeśli chodzi o ochronę kapitału przed niekompetencją urzędników, ale także za sprawą rządowych ustaw, jak ta dotycząca frankowiczów. Ponadto takie postępowanie władz naraża polskie banki na utratę wiarygodności na arenie międzynarodowej. Firmy, nasi klienci, coraz częściej boją się trzymać pieniądze w polskich bankach, nie dlatego, że te oferują niekorzystne produkty, ale dlatego, że chcą być jak najdalej administracji, która chciałaby sprawować nad bankami władzę absolutną. Klienci są zainteresowani lokowaniem kapitału w krajach znanych z wysokiej kultury bankowej, w Szwajcarii czy Liechtensteinie i takie możliwości im oferujemy. Nie chodzi tu tylko o tajemnicę bankową, bo ta zmienia aktualnie swój kształt, ale o to żeby być dalej od systemu prawno-podatkowego, do którego nie ma się zaufania – mówi Bolko Fuchs z firmy doradczej Admiral Tax, specjalizującej się w optymalizacji podatkowej firm z sektora MSP.

Tajemnica bankowa w obecnym kształcie przechodzi właśnie do historii

Polska, tak jak 60 innych państw, podpisała porozumienie Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) o automatycznej wymianie informacji o kontach bankowych zagranicznych klientów. Zobowiązała się także do wdrożenia do końca września 2017 roku ustandaryzowanych procedur (Common Reporting Standard – CRS) pozwalających na skuteczne raportowanie do innych krajów o polskich kontach bankowych należących do obcokrajowców. Dzięki temu rząd, a dokładniej fiskus, udostępni i uzyska, już nie na prośbę lecz automatycznie w rocznych cyklach, pełne informacje o polskich klientach posiadających konta w zagranicznych bankach, w tym także z państw uchodzących do tej pory za raje podatkowe. Uzyskane informacje będą dotyczyć nie tylko danych osoby, instytucji, firmy czy fundacji, która takie konto posiada, ale będą obejmować także aktualny stan kont, informacje o dywidendach, uzyskanych odsetkach, posiadanych lokatach, inwestycjach oraz zyskach ze sprzedaży aktywów finansowych. Na początku sierpnia polski rząd, tak jak pozostałe strony porozumienia, otrzymał od OECD pierwszą edycję podręcznika wdrożeniowego CRS (CRS Implementation Handbook), w którym szczegółowo opisano niezbędne procesy, które powinny zostać zaimplementowane, aby skutecznie wróżyć system w życie.

Wśród krajów, z których polski fiskus w 2017 roku uzyska informacje o kontach bankowych Polaków znalazły się m.in.: Bermudy, Cypr, Luksemburg, Lichtenstein, Wyspa Man i 45 innych państw. We wrześniu 2018 do Polski zaczną płynąc natomiast informacje m.in. z Austrii, Szwajcarii, Chile, Kostaryki, Indonezji czy Nowej Zelandii. Spośród 61 państw tylko 11 zdecydowało się dostarczyć dane w późniejszym terminie, tj. w 2018 roku, pozostałe zrobią to już za rok. Wszystkie informacje będą rzecz jasna pochodzić z banków i to one będą zobligowane przez rządy poszczególnych krajów do przygotowania danych o swoich klientach. Zarówno podręcznik wdrożeniowy CRS, jak i pełna lista sygnatariuszy porozumienia dostępne są na stronach OECD.

Na oczach świata umiera więc tajemnica bankowa, a wraz z nią poufność danych o klientach banków. Nie będzie już świętości dla zachłannego fiskusa, aby inwigilować podatników, nie tylko tych podejrzewanych o przestępstwa podatkowe, ale wszystkich. W założeniu porozumienie ma służyć ograniczeniu nadużyć podatkowych, ale do czego fiskus wykorzysta dane, okaże się już za rok. Pocieszeniem jest natomiast to, że procedura zajęcia zagranicznego konta nie będzie tak prosta, jak w Polsce, gdzie ogranicza się w znacznej mierze do decyzji urzędnika, zasadnej lub nie.

Krzysztof Oflakowski