Rynek funduszy inwestycyjnych w Polsce w 2013 roku

Przeczytaj także: Ranking funduszy inwestycyjnych I 2014

Przewagę nabyć nad umorzeniami odnotowano we wszystkich miesiącach minionego roku, przy czym najwyższe dodatnie saldo miało miejsce w marcu (6,6 mld zł), kwietniu, maju i listopadzie (ponad 2 mld zł), zaś najniższe w grudniu (niecałe 0,1 mld zł).

Największą aktywność pod względem nabyć uczestnicy funduszy wykazali w marcu, kiedy to wartość zakupionych jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych sięgnęła blisko 13 mld zł. Z kolei szczyt umorzeń tytułów uczestnictwa przypadł na grudzień ubiegłego roku – w tym miesiącu inwestorzy dokonali odkupień o wartości niemal 10,7 mld zł (wykres 5). Całkowity popyt na rynku funduszy w 2013 roku wyniósł 114,60 mld zł i był nie tylko o 21,84 mld zł (23,5%) wyższy niż rok wcześniej, ale także najwyższy od 2007 r. Wartość odkupień wzrosła w nieco mniejszym stopniu niż nabyć – o 14,59 mld zł (18,6%) i wyniosła 93,13 mld zł (najwięcej od 2008 r.).

Struktura rynku i przepływy kapitału
W roku 2013 struktura rynku funduszy inwestycyjnych w Polsce biorąc pod uwagę rynkowy udział (mierzony wartością aktywów netto) poszczególnych kategorii funduszy nie zmieniła się zasadniczo w stosunku do roku 2012 (wykres 6). Podobnie jak w roku 2012 największe zmiany dotyczyły funduszy dłużnych – ich udział w rynku zmniejszył się w roku ubiegłym o nieco ponad 10 pkt. proc., podczas gdy rok wcześniej w zbliżonej skali zwiększył się (o 9,9 pkt. proc.). Stosunkowo duża zmiana miała miejsce również w przypadku funduszy rynku niepublicznego, czyli funduszy aktywów niepublicznych, funduszy nieruchomości i funduszy sekurytyzacyjnych (+6,5 pkt. proc.), natomiast udziały rynkowe wszystkich pozostałych grup funduszy inwestycyjnych nie zmieniły się o więcej niż 2 pkt. proc.
Pogorszenie koniunktury na rynku polskich obligacji skarbowych (wobec roku 2012) było czynnikiem, który w decydującym stopniu wpłynął na spadek udziału w rynku funduszy dłużnych o 10,4 pkt. proc. – z 27,1% do 16,7%. Saldo nabyć i umorzeń tytułów uczestnictwa tej kategorii funduszy było w minionym roku ujemne i wyniosło -1,00 mld zł (rok wcześniej sięgnęło aż +16,7 mld zł) (wykres 7), przy czym fundusze inwestujące w walucie polskiej zanotowały odpływ netto kapitału w wysokości 2,38 mld zł. Inwestorzy wycofywali swój kapitał przede wszystkim z funduszy papierów skarbowych (-4,39 mld zł) oraz funduszy dłużnych o charakterze uniwersalnym (-0,98 mld zł), natomiast wysoki dodatni bilans nabyć i odkupień odnotowały w 2013 r. fundusze papierów korporacyjnych (mimo pojawiających się nadal, choć w mniejszym stopniu niż w roku 2012, problemów niektórych podmiotów należących do tej grupy spowodowanych trudnościami ze spłatą obligacji znajdujących się z ich portfelach).
Pozytywnym rezultatem zakończyły natomiast miniony rok fundusze gotówkowe i rynku pieniężnego. Mimo rekordowo niskich stóp procentowych zainteresowanie tą grupą funduszy okazało się w minionych 12 miesiącach rekordowe, biorąc pod uwagę wszystkie analizowane kategorie funduszy – saldo wpłat i wypłat wyniosło bowiem niemal 8 mld zł (+7,96 mld zł). Największą popularnością cieszyły się fundusze inwestujące w walucie polskiej (+5,19 mld zł), choć napływ kapitału netto do funduszy gotówkowych i rynku pieniężnego bez podstawowej waluty lokat okazał się również imponujący (+2,46 mld zł). W konsekwencji udział w rynku mierzony wartością zgromadzonych aktywów omawianej kategorii podmiotów zwiększył się 2013 r. o 1,7 pkt. proc. do 12,4%.

Po trzech latach znaczących spadków udziału w rynku (w szczególności w 2011 roku), ubiegły rok okazał się nieco bardziej łaskawy dla funduszy akcji. Na koniec 2013 roku zgromadzone przez nie aktywa stanowiły 16,4% ogółu aktywów funduszy inwestycyjnych w Polsce – zaledwie o 0,3 pkt. proc. mniej niż rok wcześniej. Ten dość niespodziewany rezultat, biorąc pod uwagę znakomitą koniunkturę panującą przez większą część roku wśród małych i średnich spółek, to przede wszystkim efekt gwałtownego pogorszenia nastrojów na rynku akcji w ostatnim miesiącu 2013 roku – jeszcze bowiem w końcu listopada udział w rynku funduszy akcji wynosił 18,6%.