Ocena projektu gospodarczego - przychody wymagalne

Przeczytaj także: Ocena ekonomicznej efektywności inwestycji

Jak tłumaczy J. Jakubczyc w swojej książce „Metody oceny projektów gospodarczych” (Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008), metoda przychodów wymagalnych jest bardzo przydatna w sytuacji niemożności określenia przychodów pieniężnych z projektu/produktu na podstawie podobieństwa z projektami/produktami już zrealizowanymi. Może jest to pierwsza taka inicjatywa w firmie. Może jest to inicjatywa na tyle nietypowa, że nikt nie chce przyjąć na siebie odpowiedzialności za przestrzelone szacunki. W efekcie projekt leży i nie bardzo wiadomo jak go ocenić.

Postępowanie w ramach tej metody najlepiej jest prześledzić na przykładzie. Przykład ten pochodzi z ww. książki J. Jakubczyca, wykorzystanie za zgodą Wydawcy.

Załóżmy, że trzeba obliczyć wielkości przychodów pieniężnych dla projektu o następujących założeniach:

• jednorazowy nakład inwestycyjny w chwili n = 0 w wysokości 100 tys. EUR; przyjmujemy zatem, że COF = 100 000 EUR;
• okres rozliczenia projektu obejmuje 5 lat, czyli N = 5 (lat);
• sfinansowanie inwestycji nastąpi w 40% środkami własnymi oraz w 60% kredytem bankowym, czyli we = 0,4 oraz wb = 0,6;
• koszt kredytu bankowego przed opodatkowaniem wyniesie 15%, czyli kb = 0,15, który powinien być zwrócony po 5 latach w równych ratach rocznych;
• fundusz środków własnych składa się w 3/4 z kapitału akcyjnego, a część pozostała z kapitału uprzywilejowanego;
• wymagana roczna stopa zwrotu z kapitału akcyjnego wynosi 32%, a z kapitału uprzywilejowanego powinna być równa 14%, czyli ka = 0,32 oraz ku = 0,14;
• corocznie identyczne wydatki na cele operacyjne oraz na zarządzanie wyniosą 10 tys. EUR, czyli COFn = 100 00 EUR, n = 1, 2, 3, 4, 5;
• dla celów rozliczeniowych z wierzycielami przyjęto liniową metodę odpisów umorzeniowych;
• dla celów podatkowych postanowiono uwzględnić przyspieszoną metodę tworzenia funduszu amortyzacyjnego;
• stawka opodatkowania dochodów Tax = 38% = 0,38.

Okres obliczeniowy to 5 lat.

Idea metody przychodów wymagalnych bazuje na określeniu corocznych należnych wypłat dla wierzycieli, uwzględniając jednocześnie ustaloną kolejność. Listę wierzycieli tworzą:

• pracownicy oraz dostawcy wszystkiego, co w projekcie jest potrzebne do wytworzenia produktu lub usługi, a kwotę roszczeniową stanowią wydatki pieniężne;
• wykonawca projektu, który poprzez fundusz amortyzacyjny odtwarza zużytkowany kapitał;
• banki oraz fundusze finansowe, które pobierają należne odsetki, lecz potem dopominają się również o zwrot wypożyczonego kapitału pod postacią kwot ratalnych;
• urząd podatkowy;
• akcjonariusze, wśród których wyróżnia się uprzywilejowanych oraz zwykłych.

Pamiętajmy jednak, że w wypadku obliczania przychodów pieniężnych należy postępować w kierunku odwrotnym niż przy ich rozliczaniu.