Grudzień miesiącem polowania na pożyczki?

Przeczytaj także: Czy Polacy wrócili po pożyczki?

Dalszy wzrost aktywności liczby odpytań

Grudzień, analogicznie jak listopad, są zazwyczaj miesiącami, w których notowany jest okresowy wzrost aktywności firm pożyczkowych spowodowany zbliżającym się sezonem świątecznym. Liczba odpytań wahała się w przedziale od 152 proc. do 198 proc. wartości ubiegłorocznych, co jest wynikiem niskiej bazy zeszłego roku spowodowanej pandemią i wprowadzonymi regulacjami.

W porównaniu do wyniku osiągniętego w 2019 roku wartości są niemal identyczne, poza tygodniem rozpoczynającym się 20 grudnia, w którym odnotowano liczbę odpytań o 30 proc. wyższą niż w analogicznym tygodniu 2019 roku. Wynik ten to w całości efekt świąt, które w 2019 roku wypadły w środku tygodnia.

Wysoka sprzedaż w grudniu

Dane CRIF dotyczące liczby i wartości udzielonych pożyczek są nominalnie wyższe wobec poprzedniego miesiąca, wyższe rok do roku oraz wyższe wobec grudnia 2019 roku. Jednak po uwzględnieniu liczby dni roboczych w porównywanych okresach, efekt wzrostu jest pozorny.

Nominalnie, wartość udzielonych pożyczek jest wyższa o 9,3 proc. miesiąc do miesiąca, o 35,7 proc. wyższa rok do roku i o 4,4 proc. wyższa niż w grudniu 2019 r. Po korekcie o dni robocze, których w grudniu 2021 roku było 22, w listopadzie 2021 roku 20 i w grudniu 2019 również 20 okazuje się, że dzienna wartość udzielonego finansowania była o 0,6 proc. niższa niż w listopadzie i o 5,1 proc. niższa niż w grudniu 2019 roku.

Dane w zakresie liczby udzielonych pożyczek są nieco gorsze, gdyż skorygowane o różnice w dniach roboczych pokazują spadek o 3,4 proc. miesiąc do miesiąca i 9,1 proc. w grudniu 2019 roku. Wzrost nastąpił zatem w średniej wartości udzielonej pożyczki. Pomijając wspomniany aspekt, wyniki branży są zbliżone do poziomów przedcovidowych. Dobre wyniki w 52. tygodniu 2021 roku wynikają z krótszego tygodnia świątecznego w 2019 roku.
W grudniu średnia wartość udzielonej pożyczki wyniosła 3 609 zł, a więc wzrosła o 2,9 proc. wobec listopada 2021, 12,8 proc. wobec grudnia 2020 roku i o 4,4 proc. wobec grudnia 2019 roku. W danych widoczny jest istotny wzrost odczytu średniej wartości pożyczki w ostatnich tygodniach poprzedniego roku wobec porównywalnych tygodni 2019 roku, do 118 proc. wartości w tygodniu rozpoczynającym się 20 grudnia 2021 roku.

W rzeczywistości, w ostatnich tygodniach roku średnia wartość pożyczki zazwyczaj spada, co związane jest z sezonowością rynku. W minionym roku spadek średniej wartości pożyczki był zauważalnie niższy, co może mieć związek z dynamicznie rosnącymi wskaźnikami inflacji w ostatnich miesiącach.
Wcześniejsze obserwacje potwierdzają dane o liczbie i wartości udzielonych pożyczek w porównaniu do średniego tygodnia poprzedniego miesiąca. W pierwszych trzech tygodniach obie kategorie danych notowały istotne zwyżki, które w szczycie osiągnęły poziomy 130 proc. średniej z listopada w przypadku wartości udzielonych pożyczek i 120,2 proc. w przypadku liczby udzielonych pożyczek. Spadek w tygodniu rozpoczynającym się 20 grudnia wynika z sezonu świątecznego.
Z uwagi na model raportowania przez firmy pożyczkowe danych nt. liczb odrzucanych aplikacji o pożyczki, należy mieć na uwadze, że dane z ostatnich czterech tygodni ulegną korekcie. Z tego względu jako ostatni miarodajny odczyt należy potraktować tydzień rozpoczynający się 22 listopada, w trakcie którego wskaźnik wyniósł 41,4 procent, a więc utrzymał się na poziomach obserwowanych od września.

Wskaźnik dot. średniej liczby odpytań ws. klientów aplikujących o finansowanie wobec średniej liczby unikatowych klientów od czerwca utrzymuje się na podwyższonym poziomie. W grudniu nastąpił dalszy wzrost odczytu do poziomu 2,5, a więc o 0,15 wobec listopada. Takie odczyty oznaczają prawdopodobnie, że klienci intensywnie szukają finansowania w firmach pożyczkowych, a instytucje pożyczkowe regularnie odpytują o raport klientów. Wnioski są analogiczne wobec formułowanych przez nas od kilku miesięcy.

Liczba aktywnych firm

W grudniu liczba aktywnych podmiotów uczestniczących w rozwiązaniu CRIF spadła o 1 podmiot. Przypomnijmy, w liczbie aktywnych instytucji pożyczkowych ujęte są podmioty, które w danym okresie udzieliły choć jednej pożyczki. W grudniu liczba takich firm wyniosła 41 podmiotów, przy czym 3 spółki to firmy działające w segmencie odroczonej płatności (BNPL – buy now, pay later). Biorąc pod uwagę dalszą niepewność regulacyjną, nie należy spodziewać się zwiększenia liczby firm operujących na rynku pożyczkowym.

Podsumowanie

Obserwowane w listopadzie odreagowanie rynku po kilku miesiącach stabilizacji utrzymało się w grudniu, co w dalszym ciągu jest efektem okresu świątecznego, w którym konsumenci ponoszą zazwyczaj wyższe wydatki. Wyniki sektora, choć nominalnie wyższe, to po skorygowaniu o liczbę dni roboczych, są nieznacznie gorsze niż osiągane przed pandemią, co zapewne wynika ze zmniejszenia liczby operujących na tym rynku firm o ok. 1/3 w ciągu ostatnich dwóch lat.

Zarówno dane o aktywności w zakresie odpytań, jak i odrzuceniach sugerują, że istnieje na rynku spora grupa klientów, która generuje niezaspokojony popyt na finansowanie. Powyższe może być spowodowane zbyt ryzykownym profilem wspomnianej grupy. Branża w dalszym ciągu musi mierzyć się z niepewnością regulacyjną generującą istotne ryzyko dla jej funkcjonowania w Polsce.