Wyłudzenia kredytów w I poł. 2014 r. szacowane na miliard złotych

Przeczytaj także: Wyłudzenia kredytów najczęściej przez Internet i telefon

Według instytucje finansowych największe ryzyko wyłudzeń kredytów i pożyczek pojawia się w przypadku zdalnych kanałów sprzedaży (przez telefon lub internet). Wychodzenie naprzeciw oczekiwaniom klientów oraz chęć zaoferowania produktów możliwie szerokiemu gronu odbiorców rodzi jednocześnie nowe ryzyka wyłudzeń.

Schematy wyłudzeń

Kto według respondentów zalicza się do „wyłudzaczy? Osoby posługujące się fałszywym lub skradzionym dowodem, ci, którzy do pozyskania środków wykorzystują osoby z „czystą” historią kredytową i posługują się ich dokumentami (metoda na tzw. „słupa”), a środków nie spłacają, a także ci, którzy biorą kredyt z założeniem, że nigdy nie uregulują należności.

Oszustwa kredytowe to w 57% przypadków jednorazowe działanie. Jednak aż 28% wyłudzonych kredytów jest wynikiem zorganizowanej i powtarzającej się działalności przestępczej. Ponad połowa sprawców wyłudza raz i tylko jeden produkt kredytowy, a 22% podejmuje kilka prób, wykorzystując różne produkty. Te dane wskazują, że mamy do czynienia z „profesjonalizacją” zjawiska wyłudzeń – coraz częściej naprzeciw instytucji finansowych stają dobrze zorganizowani sprawcy, działający w sposób zaplanowany i systematyczny.

Karty kredytowe - nowoczesne sposoby oszukiwania

Wyłudzanie za pomocą kart kredytowych, chociaż wskazane tylko przez 4% respondentów, jest osobnym zagadnieniem obejmującym wiele sposobów popełnienia przestępstwa. Najczęściej są to nieuprawnione transakcje przeprowadzane za pomocą danych karty, bez konieczności jej fizycznego przedstawienia/ posiadania, czyli wyłudzenia typu card not present. Dostęp do tego rodzaju informacji mogą mieć np. sklepy internetowe przechowujące szczegóły kart kredytowych niezgodnie z prawem. Taką ocenę uczestników badania potwierdzają coraz częstsze przypadki wycieku danych kart kredytowych od międzynarodowych organizacji. Skradzione dane są następnie często wystawione na sprzedaż i wykorzystywane przez sprawców przestępstw. Kolejnymi sposobami są: wyłudzenie od banku karty kredytowej na podstawie skradzionych danych osobowych, phishing - czyli e-maile podszywające się pod instytucje finansowe oraz skimming – kradzież danych poprzez specjalne urządzenia zainstalowane w bankomatach lub terminalach płatniczych.

Kwoty wyłudzeń

Z badania wynika, że 52% wyłudzanych kredytów gotówkowych to kwoty przekraczające 10 tysięcy złotych. W przypadku kredytów ratalnych najczęściej wskazywano maksymalnie 4 tysiące. Według 44% respondentów wyłudzenia związane z kartami kredytowymi to kwoty powyżej 3 tysięcy złotych. Najpoważniejsze wyłudzenia dotyczą kredytów mieszkaniowych – w tym wypadku kwoty wynoszą średnio 150 - 200 tysięcy (zdaniem 18% respondentów) lub 250 - 500 tysięcy złotych (także wg 18%).

Typowy oszust

Mężczyzna (61%), mający od 25 do 45 lat, działający samodzielnie (58%) – tak wygląda profil osoby wyłudzającej kredyt. Mogą to być mieszkańcy zarówno dużych miast, jak również miasteczek i wsi. Na kogo jeszcze wskazują respondenci?

Zorganizowane grupy przestępcze są przyczyną 26% wszystkich wyłudzeń. Również pracownicy instytucji finansowych nie pozostają bez winy. Skala ich działalności jest jednak trudna do oszacowania – 57% respondentów twierdzi, że dokonują oni mniej niż 5% wszystkich oszustw, natomiast 13% badanych wskazuje aż jedną piątą wyłudzeń. Najczęściej są to szeregowi pracownicy, bezpośrednio przyjmujący wnioski kredytowe, mający maksymalnie 3-letni staż pracy w danej instytucji (ale nie krótszy niż 1 rok). Łupem pracowników banków padają przede wszystkim kredyty gotówkowe.