Wsparcie dla biznesu: jak wyjść z inwestycji w start-up?

Przeczytaj także: 8 sposobów na to, jak nie pozyskać inwestora

Najczęstsze rodzaje wyjść z inwestycji, to:

• wprowadzenie akcji spółki na giełdę;
• sprzedaż pakietu akcji inwestorowi branżowemu;
• odsprzedanie posiadanego pakietu akcji innemu inwestorowi finansowemu;
• sprzedaż akcji samemu przedsiębiorcy, pracownikom spółki lub jej kadrze menedżerskiej.

Przy założeniu, iż spółka osiągnęła wymaganą wielkość i wyniki, podstawową metodą wyjścia z inwestycji jest wprowadzenie akcji spółki na Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie lub na jej „mniejszy” parkiet, czyli NewConnect. Natomiast w przypadku spółek, które osiągnęły sukces "globalny", naturalną ambicją jej założycieli i inwestorów będzie notowanie jej akcji na którymś z parkietów europejskich lub amerykańskich (np. NASDAQ).

Inną metodą wyjścia z inwestycji jest sprzedaż pakietu akcji inwestorowi branżowemu. Sytuacja taka może mieć miejsce, gdy po początkowych rundach finansowania, spółka osiągnęła już wymaganą dojrzałość lub jest w stanie oferować produkt lub usługę komplementarną dla inwestora branżowego, a na przykład sytuacja na rynkach finansowych nie gwarantuje uzyskania wymaganej stopy zwrotu na pierwotnie zainwestowanym kapitale.

Możliwe jest także odsprzedanie posiadanego pakietu akcji innemu inwestorowi finansowemu, którego zdaniem będzie sfinansowanie dalszego rozwoju spółki. Sytuacja taka jest szczególnie prawdopodobna w odniesieniu do start-upów, gdzie pierwsze rundy finansowania zwykle dokonywane są przez Aniołów Biznesu lub Fundusze Zalążkowe. Po osiągnięciu przez spółkę zdolności do pozyskania kolejnej rundy finansowania (drugiej, trzeciej), inwestor finansowy może dojść do wniosku, że jego czas w tej akurat inwestycji dobiega końca. Sprzedaż posiadanych akcji zagwarantuje mu odpowiednie wynagrodzenie, a szanse spółki na dalszy wzrost uzależnione są właśnie od możliwości pozyskania finansowania od inwestora, który posiada doświadczenie właściwe dla jej stopnia rozwoju (np. przez Fundusz Wzrostowy).

Wreszcie, co raz częściej spotyka się transakcje, gdzie sposobem wyjścia przez inwestora finansowego jest sprzedaż akcji samemu przedsiębiorcy, pracownikom spółki lub jej kadrze menedżerskiej – istniejącej (tzw. management buy-out) lub specjalnie wyszukiwanej w tym celu (tzw. management buy-in). Sytuacja taka będzie miała miejsce raczej przy spółkach już rozwiniętych, o stabilnej pozycji finansowej. Natomiast w spółkach na wczesnym etapie rozwoju występować będzie rzadziej, choćby z takiej przyczyny, że przedsiębiorca (najczęściej będący zarazem w kadrze menedżerskiej spółki) może nie mieć jeszcze odpowiednich środków, żeby sprostać oczekiwaniom inwestora finansowego, co do uzyskiwanej ceny. Choć oczywiście wyjątki mogą się pojawić, zwłaszcza wobec powoli rosnącej grupy menedżerów dysponujących wystarczającym kapitałem na dokonanie takich inwestycji.

Prawne formy zabezpieczenia wyjścia z inwestycji

Niezależnie od przyczyn, dla których w danym momencie wyjście z inwestycji może być dokonywane, każdy inwestor finansowy będzie oczekiwał odpowiednich zapisów dotyczących tej kwestii w umowie inwestycyjnej.
Najczęściej występujące zapisy dotyczą:

• obowiązku współdziałania przy wprowadzeniu spółki na giełdę i dokonania pierwszej oferty publicznej jej akcji (tzw. IPO – initial public offering);
• prawa przyłączenia się do sprzedaży akcji przez przedsiębiorcę;
• prawa żądania sprzedaży akcji przedsiębiorcy.