Kredyt we frankach – jak pozwać bank?

Przeczytaj także: Kredyt we frankach podstawą do odszkodowania

Umowa kredytowa – jak ją podważyć?

Kredytobiorca jest związany z kredytodawcą umową, której warunków zobowiązał się dopełnić w momencie jej podpisywania. Co więcej, wraz z nią złożył stosowne oświadczenie, że jest świadom ryzyka, jakie pociąga za sobą zaciągnięcie kredytu w obcej walucie. Jednak jak pokazuje doświadczenie i rejestr prowadzony przez Prezesa UOKIK, umowy konsumenckie podmiotów profesjonalnych, w tym banków, nie są wolne od tzw. klauzul abuzywnych, czyli niedozwolonych.

Potwierdza to wyrok sądu z dnia 14 grudnia 2010 r., XVII AmC 426/09, który uznał praktykę jednego z funkcjonującym na polskim rynku banków za niezgodną z prawem. Mowa o klauzuli 3178 i ustalaniu kursów walut przez zarząd niniejszego banku, a widniejących w jego dokumencie wewnętrznym – tzw. tabeli kursów walut. Dlatego – jak radzi prawnik z wrocławskiej Kancelarii Radców Prawnych i Adwokatów S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy – Warto poddać analizie postanowienia narzucone przez bank. Należy zwrócić uwagę na stosowane przez kontrahenta klauzule generalne – np. „w wyjątkowych sytuacjach”, „kiedy jest to uzasadnione okolicznościami” itd, które dają bankowi duże pole manewru. Za niepokojące można uznać wszelkie postanowienia, gdzie ustanawiane są uprawnienia banku do naliczenia dodatkowych opłat bądź zmiany ich wysokości. Należy jednak pamiętać, że banki wystrzegają się stosowania postanowień umownych zbliżonych do tych uznanych za niedozwolone, a podważenie treści umowy kredytowej przed sądem wymaga spełnienia szeregu przesłanek wskazanych w treści art. 3851 kodeksu cywilnego.

Odszkodowanie – na jakie można liczyć?

Uznanie danego postanowienia umownego za niezgodne z prawem oznacza jego nieważność, a w konsekwencji – bezskuteczność i zastąpienie go nowymi przepisami. Wówczas bank nie może się już powoływać na unieważniony zapis.
– Nie rodzi to jednak dodatkowych uprawnień po stronie konsumenta – stwierdza radca prawny z kancelarii CWW i dodaje – Umowa obowiązuje nadal, choć w nieco zmienionym kształcie. Obniżenie raty kredytu, obniżenie kursu franka w tabelach bankowych, czy umożliwienie spłaty zadłużenia w złotówkach, choć oczywiście mogą stanowić skutek uboczny stwierdzenia abuzywnego charakteru postanowienia umowy kredytowej, nie przysługują konsumentowi z mocy prawa. Do ich zaistnienia wymagana jest zmiana umowy za obopólną zgodą.

W pozwie można również żądać zapłaty odszkodowania. Jego przyznanie jest jednak zależne od tego, czy sąd uzna, że bank wskutek stosowania klauzuli abuzywnej, naliczał kredytobiorcy bezprawnie dodatkowe opłaty. Wysokość zasądzonego odszkodowania będzie wówczas równa różnicy między zapłaconymi ratami kredytu po zawyżonej stawce a wysokością raty, do której faktycznie był zobowiązany kredytobiorca.