Finanse europejskich gospodarstw domowych

Przeczytaj także: Finanse gospodarstw domowych w IV kw. 2012

Społeczne zagrożenia szoku

W raporcie „Under shock: How to spread macroeconomic risks more fairly” analitycy OECD wskazują, że w historii szoki makroekonomiczne zawsze odciskały piętno na strukturze dochodów. Kryzysy finansowe prowadziły do zwiększenia przychodów klasy średniej oraz spadku przychodów najbogatszych, wzrostu ryzyka ubóstwa, obniżenia perspektyw zatrudnienia dla najmłodszych i najstarszych uczestników rynku pracy oraz dla kobiet i słabiej wykwalifikowanych osób. Natomiast działania prowadzące do zmniejszenia deficytu budżetowego skutkowały zazwyczaj zwiększeniem nierówności i miały negatywny wpływ na rynek pracy.

- Ostatni kryzys prawdopodobnie będzie miał podobne skutki. W krajach peryferyjnych już je widać, zwłaszcza jeśli chodzi o poziom bezrobocia. W Grecji i Hiszpanii wzrosło ono niepokojąco w ciągu ostatnich trzech lat, a młodzi ludzie ucierpieli szczególnie – zauważają eksperci Deutsche Bank. Dlatego, chociaż prywatne majątki gospodarstw domowych w strefie euro do tej pory skutecznie opierały się kryzysowi, ich kondycja może być zagrożona, jeśli spowolnienie gospodarcze przedłuży się i przełoży na rynek pracy. – Należy podkreślić, że wzrost cen może obniżyć realną wartość aktywów finansowych. W ciągu ostatnich 11 lat od 2000 roku ceny konsumpcyjne w Niemczech wzrosły o jedną piątą, w Hiszpanii prawie o 35 proc., a w Grecji o 44 proc. Inflacja wpływa na poszczególne gospodarstwa domowe różnie, w zależności od struktury ich aktywów – przestrzegają eksperci Deutsche Bank Research. Chociaż obywatele strefy euro bogacili się w ostatniej dekadzie mimo kryzysu, to ich sytuacja jest bardzo złożona i wrażliwa na wydarzenia na rynku pracy. - Dlatego rządy powinny podchodzić ostrożnie do planów zwiększenia obciążeń fiskalnych – podsumowują autorzy raportu.

Jednak jak podkreślają, mimo wszystko wskaźniki bogactwa mierzone aktywami finansowymi i tymi ulokowanymi na rynku nieruchomości w stosunku do PKB w ciągu dekady 2000-2010 rosły. Szczególnie we Francji, gdzie stosunek majątku gospodarstw domowych do PKB wzrósł z 333 do 540 proc., czy Hiszpanii, która odnotowała wzrost z 420 proc. do 612 proc. PKB (w 2011 roku był to już spadek do 564 proc). Mniejszy wzrost zaobserwowano we Włoszech (z 470 proc. do 530 proc) oraz Niemczech (z 278 proc do 352 proc). - Trzeba jednak pamiętać, że w krajach peryferyjnych strefy euro wzrost ten spowodowany był głównie przez przedkryzysowy boom na rynku nieruchomości. Po 2007 roku można zaobserwować spadek zamożności. W Hiszpanii rynek nieruchomości skurczył się do końca 2011 roku o 14 proc., we Włoszech stanął w miejscu – podkreślają eksperci Deutsche Bank Research.