Kolejne podwyżki stóp procentowych

Przeczytaj także: Stopy bez zmian, ale kurs franka wysoki

Rynki finansowe wiedziały już jednak swoje. W styczniu notowania instrumentów finansowych wskazywały, że rynek wycenia trzy podwyżki stóp po 0,25 proc. w perspektywie kilkunastu miesięcy. Teraz już wątpliwości nie ma. Na początku marca Jean-Claude Trichet wyraźnie zadeklarował, że podwyżka stóp w strefie euro możliwa jest już na najbliższym, kwietniowym posiedzeniu oraz że jest coraz bardziej niechętny skupowaniu obligacji krajów strefy euro. Trwa więc już odliczanie czasu do rozpoczęcia zaostrzania polityki pieniężnej. W styczniu inflacja wyniosła 2,4 proc. i jeśli okaże się, że w lutym nie będzie poprawy, podwyżki stóp można być niemal pewnym.

Mimo że zmiana nastawienia Europejskiego Banku Centralnego stała się oczywista, to jednak jego szefowi trudno odmówić zręczności retoryki, dzięki której w ostatnich tygodniach przynajmniej dwukrotnie udało się wyhamować umacnianie się wspólnej waluty. Na konferencji po marcowym posiedzeniu EBC mówił jeszcze o tym, że presja inflacyjna jest krótkoterminowa, czym doprowadził do gwałtownego spadku kursu euro. Był to jednak efekt krótkotrwały. Przewaga wspólnej waluty nad dolarem jest od czerwca 2010 r. niepodważalna.
Podobnie jest w przypadku dwóch innych głównych centralnych banków europejskich. Szwajcarski bank centralny nie ma wątpliwości i jest w swych deklaracjach pozornie najbardziej jednoznaczny. Jeden z jego wiceprezesów w wypowiedzi z pierwszych dni marca stwierdził, że obecny poziom stóp jest nie do utrzymania, ale podkreślał, że podwyżki nie są kwestią bardzo pilną, choć wstrzymywanie się z nimi może grozić wzrostem inflacji. Chodziło mu przede wszystkim o siłę waluty, która bardzo dokucza eksporterom, bowiem sięgająca 0,5 proc. inflacja żadnego problemu nie stanowi. Dynamika PKB przekraczająca 3 proc. jest całkiem przyzwoita. Jedynym problemem jest rekordowo mocny frank.

W najmniej komfortowej sytuacji znajduje się Bank of England. Brytyjska gospodarka mocno kuleje, w czwartym kwartale ubiegłego roku skurczyła się o 0,6 proc. Za to inflacja, sięgająca 4 proc. dwukrotnie przewyższa cel inflacyjny. Oficjalnie zamiaru podwyżek stóp się nie deklaruje, jednak może ona nastąpić już wkrótce. W ramach Rady Banku rośnie grono zwolenników takiego posunięcia, silne są naciski polityczne, a rynek dyskontuje już zaostrzenie polityki pieniężnej. O ile spore jest prawdopodobieństwo podwyżki stóp, to władze raczej nie wycofają się z programu stymulowania gospodarki i skupowania obligacji.

Całkiem odmienne są za to prognozy działań Fed. Podwyżka stóp procentowych wydaje się wykluczona co najmniej do końca roku. Za to prawdopodobieństwo kontynuowania skupowania obligacji staje się coraz mniejsze. Efekt informacji o powstrzymaniu się Fed z dalszym ilościowym luzowaniem polityki pieniężnej na rynkach finansowych może być równie gwałtowny, jak decyzja EBC o podwyżce stóp. Obecny, opiewający na 600 mld dolarów program kończy się w czerwcu. Można więc mówić swego rodzaju wyścigu banków centralnych, którego celem jest zaostrzenie polityki pieniężnej pod presją inflacji. Wyścig to jednak szczególny, bowiem ze względu na skutki dla kursów walut nie wydaje się, by ktokolwiek chciałby być na mecie pierwszy.