eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plFinanseArtykułyAktualności finansowe › Zadłużenie Japonii rośnie

Zadłużenie Japonii rośnie

2009-12-18 10:55

Jaki kraj znajduje się na czele listy CIA World Factbook pod względem zadłużenia publicznego? Odpowiedź na to pytanie nie powinna być trudna, jeśli ktoś śledzi serwisy informacyjne, gdyż jest to Zimbabwe - kraj słynący z 80% bezrobocia, hiperinflacji i ogólnie rzecz biorąc nie najlepszej sytuacji gospodarczej. Znacznie większe zdumienie budzi kolejna pozycja na tej liście. Drugi najbardziej zadłużony rząd świata ma bowiem Japonia.

Przeczytaj także: Jakie skutki reformy przepisów fiskalnych Unii Europejskiej dla Polski?

Dług publiczny w Kraju Kwitnącej Wiśni naprawdę kwitnie – w tym roku przekroczył 200% PKB. Gdy spojrzeć na zadłużenie netto (pomniejszone o aktywa finansowe rządu, między innymi papiery skarbowe innych państw, w tym głównie USA) sytuacja nie wydaje się być tak dramatyczna – stanowi ono „jedynie” 90% PKB. Problem polega jednak na tym, że nie widać powodów, dla których dynamika narastania zadłużenia w Japonii miałaby się zmniejszyć. Dlatego to właśnie Kraj Kwitnącej Wiśni jest jednym z pierwszych kandydatów do bankructwa spośród krajów rozwiniętych. Spróbujemy pokazać to, korzystając z aparatury pojęciowej z powodzeniem stosowanej do tej pory przy ocenie stabilności zadłużenia publicznego krajów rozwijających się.

To, czy w danym kraju rośnie udział zadłużenia rządowego zależy od czterech czynników: nominalnej stopy wzrostu PKB, dotychczasowego poziomu zadłużenia, jego oprocentowania oraz tak zwanego deficytu prymarnego. Wyjaśnijmy po kolei, czym jest każdy z tych parametrów oraz jak wpływa na zmianę udziału długu w PKB. Z pierwszym z wymienionych nie ma chyba kłopotu – wiadomo, że im większa stopa wzrostu PKB, tym wolniej będzie rósł dług publiczny w stosunku do gospodarki; jeśli budżet byłby zrównoważony, to nawet bez spłacania starych długów (ograniczając się jedynie do ich obsługi) wskaźnik długu do PKB będzie malał na skutek wzrostu gospodarczego.

Dotychczasowe zadłużenie wpływa na dynamikę długu do PKB poprzez odsetki. Im większy poziom zadłużenia tym wyższa kwota odsetek, a więc tym trudniej zrównoważyć kolejny budżet. W tym momencie widać już, jak powiązane jest z dynamiką zadłużenia do PKB oprocentowanie dotychczasowego długu – im wyższe, tym większe odsetki musi płacić rząd. Deficyt prymarny mówi zaś o różnicy między wydatkami pomniejszonymi o odsetki a dochodami budżetu w ujęciu rocznym. Innymi słowy, gdy deficyt prymarny równy jest zero, rząd nie zaciąga żadnych nowych długów, a jedynie dopisuje odsetki do już istniejącego zadłużenia (dług rośnie tylko na skutek odsetek). Deficyt prymarny ujemny (prymarna nadwyżka) i równy rocznym kosztom obsługi długu oznacza zrównoważony budżet – zadłużenie pozostaje na niezmienionym poziomie i (jeśli tylko w kraju jest wzrost gospodarczy) spada w stosunku do PKB.

Jak w takim razie pod względem tych czterech wskaźników wygląda Japonia? Niestety bardzo źle. Czasy imponującego wzrostu na poziomie 8% poszły już dawno w zapomnienie (ostatni taki odczyt odnotowano w 1990 roku) – obecnie nominalny wzrost rzędu 2% z miejsca kwalifikuje taki rok do grona „tłustych”. W tej materii nic się łatwo nie poprawi, gdyż Japonię czeka dalszy ubytek siły roboczej (o 37% do 2050 roku). Pewne nadzieje może budzić kwestia czynnika odsetkowego. Chociaż bowiem dotychczasowy dług jest ogromny, to ze względu na niski poziom stóp procentowych, koszty jego obsługi w odniesieniu do PKB są niewielkie. Chociaż Polska ma ponad trzy razy mniejszy dług niż Japonia, to koszty jego obsługi są średnio rzecz biorąc w odniesieniu do PKB większe. Dzieje się tak dlatego, że dziesięcioletnie obligacje RP oprocentowane są powyżej 6%, a rentowność dziesięcioletnich samurajów wynosi nie więcej niż 1,4%. To jednak nie daje jeszcze nadmiernych powodów do optymizmu.

 

1 2

następna

Przeczytaj także

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć bank.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: