Wejście spółki na giełdę nie zawsze korzystne

Przeczytaj także: Proces IPO: czynniki sukcesu

Prywatyzacja jest procesem odwrotnym do powojennej nacjonalizacji. Idea prywatyzacji polega na wyprzedawaniu udziałów zakładów i przedsiębiorstw Skarbu Państwa prywatnym inwestorom. Proces ten normuje ustawa o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. Aby rozpocząć procesy prywatyzacyjne, firma powinna być spółką akcyjną bądź spółką z ograniczoną odpowiedzialnością – czyli zostać skomercjalizowana. W wyniku komercjalizacji tworzy się jednoosobową spółkę Skarbu Państwa, który jest jej jedynym właścicielem. Tylko w takiej sytuacji możliwa jest sprzedaż udziałów inwestorom, czyli prywatyzacja. Spółka może sprzedać swoje udziały inwestorom strategicznym (zewnętrznym), pracownikom albo uczynić to poprzez giełdę.

Realna wartość danego przedsiębiorstwa zależy od sposobu jego wyceny. Wyspecjalizowane firmy zajmujące się szacowaniem wartości przedsiębiorstw przeprowadzają audyt, czyli wycenę i ocenę danego przedsiębiorstwa. Na jego podstawie określa się wartość rynkową danego zakładu. Nie jest jednak powiedziane, że przedsiębiorstwo zarządzające dużym majątkiem i wykorzystujące najnowsze technologie uzyska wartość rynkową równą wartości księgowej. Pod uwagę bierze się wiele aspektów, takich jak: marka firmy, wielkość rynku, na jakim funkcjonuje, wytwarzany przez nią produkt, jego rodzaj, jakość oraz zaufanie, jakim cieszy się wśród klientów.

Pracownicy zatrudnieni na dzień przekształcenia się (zgłoszenia w sądzie) przedsiębiorstwa w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa mają zagwarantowane nieodpłatne nabycie akcji firmy. Ilość akcji przeznaczonych dla pracowników wynosi 15%. Warunkiem otrzymania przysługujących im akcji jest zbycie przez Skarb Państwa co najmniej jednej akcji prywatyzowanej firmy. Pracownicy nie mogą zbyć swoich udziałów przed upływem 2 lat od momentu ich uzyskania. Dodatkowo mają prawo delegować swoich przedstawicieli do struktur władzy w przedsiębiorstwie – rady nadzorczej (1/3 składu) i w dużych firmach, zatrudniających powyżej 500 pracowników – jednej osoby do zarządu. Wybrani przedstawiciele mogą być odwołani tylko i wyłącznie przez pracowników.