Zdolność kredytowa: jak ją wykazać?

Przeczytaj także: Kredyty mieszkaniowe: błędy kredytobiorców

Czym jest zdolność kredytowa?

Zdolność kredytową definiuje się jako zdolność do spłaty zobowiązania wraz z odsetkami w ustalonych w umowie terminach. Innymi słowy cechę tę posiadamy, gdy jesteśmy w stanie wywiązać się terminowo ze zobowiązań wiążących nas z kredytodawcą. Potocznie termin „zdolność kredytowa” utożsamia się z odpowiednim poziomem dochodów kredytobiorcy oraz, co za tym idzie, maksymalną wysokością raty spłaty kredytu. Bardziej właściwe jest jednak szersze rozumienie tego pojęcia, zawiera ono w sobie bowiem także szereg innych elementów, często dających się ocenić wyłącznie subiektywnie (jak np. stabilność sytuacji zawodowej kredytobiorcy).

Udzielając kredytu bank bierze na siebie istotne ryzyko – pożyczane środki pochodzą z depozytów złożonych u niego przez klientów. Ocenienie z góry, czy dany kredytobiorca będzie prawidłowo spłacał kredyt nie jest możliwe ze stuprocentową pewnością. Trudno przecież przewidzieć jakie okoliczności mogą przeszkodzić mu w obsłudze zadłużenia za 5, 10 czy 15 lat. Procedura oceny zdolności kredytowej ma bankowi pozwolić oszacować, jakie ryzyko wiąże się z konkretną umową kredytową nie tylko w chwili obecnej, ale także w całym okresie kredytowania (tzw. perspektywiczna zdolność kredytowa).

Prawo bankowe nie określa szczegółowo, w jaki sposób bank ma sprawdzać zdolność potencjalnych kredytobiorców. O tym czy posiadamy cechę zwaną „zdolnością kredytową” czy też nie, decydują wewnętrzne procedury przyjęte w danej instytucji. Stąd też możliwa jest sytuacja, że w jednym banku odmówi nam się udzielenia kredytu, podczas gdy w innym nasz wniosek zostanie zaakceptowany. Warto zatem, szczególnie gdy staramy się o kredyt długoterminowy, porównać oferty kilku banków. We wstępnej ocenie naszych szans na otrzymanie pożyczki pomóc może rozmowa z doradcami poszczególnych instytucji, skorzystanie z kalkulatorów zdolności kredytowej zamieszczonych na stronach internetowych banków, jak również spotkanie z doradcą finansowym.

Zapoznanie się z kilkoma ofertami warto polecić także, gdy nie mamy podstaw do obaw o samą możliwość otrzymania kredytu. Sposób obliczania wysokości raty, którą będziemy w stanie „udźwignąć” różni się znacząco w poszczególnych bankach. Fakt ten ma istotne znaczenie dla maksymalnej wysokości kredytu, o jaki możemy się starać. W największym uproszczeniu można przyjąć, że bank sumuje nasze miesięczne dochody, odejmuje od nich wysokość rat spłat zobowiązań różnego typu oraz wysokość kosztów utrzymania (wydatki konsumpcyjne, mieszkaniowe, na samochód). Pozostała kwota musi wystarczać na spłatę raty kredytu. Faktycznie banki przyjmują różne formuły obliczania wąsko pojętej zdolności kredytowej i stosują różne założenia oraz zestawy uwzględnianych w obliczeniach zmiennych.