7 globalnych trendów, które wpłyną na przyszłość płatności

Przeczytaj także: Czipy płatnicze: czy poprawią nasze zdolności?

Komentarz dotyczący rynku polskiego

Paweł Preuss (Partner EY, Financial Services Industry Leader), Wojciech Soleniec (Partner EY, Technology Team Leader), Weronika Grzeszczyk (Senior Consultant EY, Technology Team)

Wymienione w artykule globalne trendy wyraźnie zarysowują się również na polskim rynku bankowym, który wyjątkowo szybko adaptuje nowe technologie oraz innowacyjne rozwiązania.

Podczas gdy płatności natychmiastowe w Polsce od lat są standardową usługą banków, obszar niewidzialnych płatności cieszy się coraz większym zainteresowaniem ze strony punktów sprzedaży w Polsce. Paweł Preuss - Partner EY, Financial Services Industry Leader zwraca jednak uwagę na fakt, że automatyzacja płatności jest tylko jednym z elementów bardziej znaczącego kierunku rozwoju sektora, który w Polsce dodatkowo napędzany jest nowymi przepisami prawa, ograniczającymi możliwość handlu w niedziele. W wyniku wprowadzonych zmian, podmioty rynku zaczęły szukać alternatywnych źródeł przychodów w postaci zwiększonej aktywności w e-commerce oraz wprowadzania samoobsługowych procesów zakupowych.

Mianem niewidzialnych płatności określane są między innymi oparte o karty płatnicze płatności subskrypcyjne, wykonywane cyklicznie w ciężar rachunku klienta, znane między innymi z platformy Netflix, czy Spotify. Są to również płatności jednorazowe, realizowane automatycznie, na przykład po przekroczeniu bramki metra, opuszczeniu sklepu spożywczego, czy finalizacji zakupów w sklepie internetowym. Rozwiązanie z obszaru niewidzialnych płatności jest oferowane obecnie między innymi przez Allegro, które zapamiętuje dane karty płatniczej klienta, dzięki czemu przy kolejnych zakupach nie musi podawać jej danych. Model sklepów samoobsługowych również nie jest już w Polsce wizją przyszłości, już kilka sklepów funkcjonuje w ten sposób, a do jego zastosowania przymierza się również największa sieć handlu detalicznego Żabka.

Wykorzystanie sztucznej inteligencji w polskim sektorze bankowym również jest trendem wyraźnie zauważalnym w Polsce – dodaje Paweł Preuss – zwłaszcza w obszarze automatyzacji procesów biznesowych, obsługi klienta oraz detekcji nadużyć w obszarze płatności. Sztuczna inteligencja jest obecna w większości dużych banków w Polsce i mimo, że tylko 10% Polaków wyobraża sobie korzystanie z usług Robo-doradcy, rozmowa z robotem przez Infolinię, przestaje już dziwić.

Otwarta Bankowość, której geneza w Europie wywodzi się z rynku brytyjskiego, mocą dyrektywy PSD2, od niedawna funkcjonuje na terenie całej Unii Europejskiej. Według opinii Wojciecha Soleńca - Partnera EY, Technology Team Leader’a trend ten będzie nie tylko katalizatorem stopniowej transformacji sektora finansowego, ale również jego globalizacji. Zwraca uwagę na fakt, że w rejestrze European Banking Authority znajdują się już 42 zagraniczne podmioty, wyrażające zainteresowanie prowadzeniem działalności na terenie Polski w zakresie usług opartych o PSD2, czyli inicjacji płatności oraz agregacji danych rachunków płatniczych. Jednym z nich jest amerykański fintech Stripe, który od września tego roku oferuje na polskim rynku nowe rozwiązanie dla e-commerce, które po kilkuminutowej integracji, umożliwia przyjmowanie płatności z całego świata.

Zwiększająca się presja ze strony konkurencji skutkuje poszukiwaniem przez banki alternatywnych źródeł częstszych interakcji z użytkownikami oraz przychodów. Coraz więcej banków oferuje w swoich środowiskach dodatkowe usługi (Value Added Services, w skrócie VAS), niezwiązane z tradycyjnym obszarem działalności sektora. Już dziś w bankach zagranicznych za pośrednictwem bankowości elektronicznej można zarezerwować bilet lotniczy, wypożyczyć samochód, czy zasięgnąć rady eksperta w zakresie kupna nieruchomości. Trend ten również zaczyna być widoczny w Polsce – przykładowo Bank Millennium umożliwia swoim klientom zakup biletów komunikacji miejskiej, a także zamówienie taksówki. W budowę ekosystemu VAS już dzisiaj mocno angażuje się coraz większa liczba polskich banków.

Wojciech Soleniec nawiązuje do wspomnianego wcześniej dynamicznego rozwoju sektora e-commerce, a także dużego rozproszenia obecnych w nim metod płatności, także w kontekście trendu standaryzacji rozwiązań. Jego zdaniem te czynniki w połączeniu z wejściem w życie dyrektywy PSD2, której długofalowym skutkiem będzie zaostrzająca się konkurencja w obszarze płatności, przyczyni się do rozwoju kolejnych wystandaryzowanych rozwiązań, oferowanych wspólnie przez banki, takich jak polski BLIK.

Rozwój e-commerce oraz postęp technologiczny skutkujący transformacją znacznej części procesów w modele samoobsługowe, implikują również rosnące znaczenie kwestii cyfrowej tożsamości. W Polsce trend ten jest szczególnie widoczny w zakresie potwierdzania tożsamości użytkowników w wirtualnym świecie, a tym samym digitalizacji procesów, takich jak zawieranie umów, składanie wniosków o wydanie dokumentu, czy rejestracja w sklepie e-commerce. W połowie bieżącego roku Krajowa Izba Rozliczeniowa wprowadziła Moje ID. Chociaż usługa nie jest jeszcze rozpowszechniona na szeroką skalę, znacząco poprawia customer experience procesów w sieci. Usługa opiera się na weryfikacji tożsamości użytkownika poprzez zalogowanie się w systemie tak zwanego dostawcy tożsamości, na przykład banku. Konkurencyjne rozwiązanie zostało wprowadzone przez BlueMedia, umożliwiając obecnie klientom ING zawieranie umów z Orange w sposób zdalny.

Weronika Grzeszczyk, Senior Consultant EY, Technology Team - zaznacza, że wymienione trendy wykraczają poza sektor bankowy, powodując zerwanie tradycyjnych łańcuchów wartości. Wskazują one na zacieranie się granic pomiędzy zamkniętymi dotychczas ekosystemami dostawców usług. Dzisiaj w systemach bankowości mobilnej możemy zakupić bilet komunikacji miejskiej. W niedalekiej przyszłości będziemy mogli również wynająć nieruchomość, umówić się na wizytę do lekarza, a korporacje będą udostępniać usługi wykorzystywane do tej pory wyłącznie wewnętrznie, swoim klientom biznesowym, umożliwiając im budowanie nowych propozycji wartości dla swoich klientów.

Zaangażowanie wielu stron (banki, telekomy, firmy ubezpieczeniowe itd.) w rozbudowę własnych portali o ekosystemy zróżnicowanych usług, mających na celu zwiększenie ich atrakcyjności dla użytkowników końcowych, a tym samym utrzymanie długofalowych relacji, spowoduje nasilenie zjawiska konkurencji międzysektorowej i technologicznej. Walkę tę wygra ten, kto zapewni użytkownikom najwyższą jakość obsługi, bardziej przyjazne procesy w wybranych przez klienta kanałach dostępu oraz zakres usług, odpowiadający najpilniejszym potrzebom klientów.