eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plFinanseArtykułyAktualności finansowe › 500 plus. Jaki jest bilans programu?

500 plus. Jaki jest bilans programu?

2019-05-08 10:48

500 plus. Jaki jest bilans programu?

Jaki jest bilans programu 500 plus? © czarny_bez - Fotolia.com

PRZEJDŹ DO GALERII ZDJĘĆ (3)

Od momentu gdy wystartowało w naszym kraju 500 plus do dziś wydatki na ten cel przekroczyły 70 mld zł. Czy udało się osiągnąć założone cele programu? Jak wpłynął on na dzietność i redukcję skrajnego ubóstwa w naszym kraju? Odpowiedzi na te pytania przygotowali eksperci FOR.

Przeczytaj także: 500 plus będzie nas kosztować wiarygodność kredytową?

Analizę i ocenę programu Rodzina 500 plus przygotował multidyscyplinarny zespół specjalistów w zakresie demografii, rynku pracy, ubóstwa i polityki socjalnej. W jego skład weszli: dr hab. Iga Magda, dr hab. Michał Brzeziński, dr hab. Agnieszka Chłoń-Domińczak, prof. Irena E. Kotowska, dr hab. Michał Myck, Mateusz Najsztub oraz dr hab. Joanna Tyrowicz. Oto, jak prezentuje się dotychczasowy bilans programu.

Dowodząc zasadności uruchomienia programu „Rodzina 500 plus” rządzący wskazywali, że przyczyni się on do poprawy sytuacji finansowej polskich rodzin oraz zwiększenia ich dzietności. Drugą z wymienionych kwestii eksperci właściwie od samego początku poddawali w wątpliwość. Czy słusznie?

Główne wnioski z bilansu są następujące:

1. 500 plus nie zwiększył liczby narodzin


„Rodzina 500 plus” nie sprawdziła się w odniesieniu do swojego podstawowego celu, czyli zwiększenia liczby narodzin i poprawy sytuacji demograficznej. W latach 2016-2017 mieliśmy co prawda niewielki wzrost liczby urodzeń, jednak już w 2018 roku nastąpił ich spadek.

fot. mat. prasowe

Liczba urodzeń (w tys.), 2008–2018

W latach 2016-2017 mieliśmy co prawda niewielki wzrost liczby urodzeń, jednak już w 2018 roku nastąpił ich spadek.


Według autorów raportu „500 plus” nie miało istotnego wpływu na decyzje o posiadaniu pierwszego czy kolejnych dzieci. Doświadczenia międzynarodowe i badania wskazują, że „nie można w żaden sposób przypisać dzietności do świadczeń społecznych”. Poziom dzietności jest pochodną wielu czynników, przede wszystkim oceny ogólnej sytuacji finansowej i perspektyw na rynku pracy, na którą „500 plus” nie ma większego wpływu, a także jakości opieki i edukacji dla dzieci, elastycznych urlopów, leczenia niepłodności oraz zmniejszania asymetrii obciążenia obowiązkami domowymi kobiet i mężczyzn. Po trzech latach funkcjonowania programu widać, że nie zmienił on niekorzystnych trendów dotyczących demografii w Polsce, m.in. coraz późniejszych decyzji o posiadaniu dzieci.

fot. mat. prasowe

Porównanie kosztów programu 500 plus oraz wprowadzanych i zapowiadanych podwyżek

Koszty programu „Rodzina 500 +” ograniczają pole manewru manewru w finansach państwa - uważa FOR.


2. 12% budżetu 500 plus wystarczyłaby na zniwelowanie skrajnego ubóstwa dzieci


Według GUS zmniejszenie ubóstwa rodzin z dziećmi następuje w znacznie mniejszej skali niż zakładano to przy wprowadzaniu programu. Zaledwie 37 proc. pieniędzy wydawanych w ramach programu trafia do rodzin ubogich, a tylko nieco ponad 12 proc. środków przeznaczanych przez państwo na „500 plus” wystarczyłoby na zniwelowanie skrajnego ubóstwa dzieci. Natomiast obecnie ok. 1,5 mld złotych z programu trafia do rodzin najbogatszych, a dzięki rozszerzeniu „500 plus” także na każde pierwsze dziecko trafi do nich kolejnych 5 mld złotych.

3. 500 plus wypchnęło 100 tysięcy kobiet z rynku pracy (szczególnie o niskich dochodach, niższym wykształceniu i z małych miejscowości)



4. Wysokie koszty programu ograniczają pole manewru w finansach publicznych, wymuszając podwyżki podatków oraz ograniczenie wydatków na inne cele.


W obecnej formule tylko w 2019 roku program kosztowałby 22 mld zł, a po zniesieniu progu dochodowego w 2020 roku jego koszty wzrosną do 41,2 mld zł. W momencie pojawienia się nowych problemów rząd wprowadza nowe, górnolotnie nazywane daniny, będące po prostu kolejnymi podatkami. Dotychczas rząd wprowadził:
  • podatek od instytucji finansowych, czyli podatek kredytów (4,6 mld zł),
  • opłatę emisyjną (1,3 mld zł),
  • opłatę recyklingową (1,4 mld zł),
  • daninę solidarnościową (1,2 mld zł).

Do 2020 roku planuje jeszcze:
  • znieść limit składek ZUS (5,2 mld zł),
  • zlikwidować składki trafiające do OFE (3, 5 mld zł),
  • oskładkować umowy cywilnoprawne (2,5 mld zł),
  • wprowadzić pod taką lub inną nazwą „test przedsiębiorcy” (1,2 mld zł),
  • podnieść akcyzę (1,1 mld zł),
  • wprowadzić podatek cyfrowy (0,2 mld zł),

a zmiany w specjalnych strefach ekonomicznych mają przynieść kolejne 1,1 mld zł.

Ponadto, kontynuowana ma być polityka mrożenia progów PIT, co w okresie 2015-2020 da 6,5 mld zł oraz mrożenia płac w budżetówce, co przyniesie kolejne 9,2 mld zł.

To 500 plus jest główną przyczyną wzrostu wydatków na transfery socjalne z 14,3% PKB w 2015 roku do zakładanych przez rząd 15,3% PKB w 2020 roku. W efekcie, pomimo ograniczenia wydatków na inne cele, wydatki ogółem mają wzrosnąć z 41,7% PKB w 2015 roku do 42,8% PKB w 2020 roku. Pociąga to za sobą wzrost obciążenia gospodarki podatkami, które mają wzrosnąć z 33,2% PKB do 37,5% PKB w 2020 roku, w tym takich jak wymienione powyżej.


oprac. : eGospodarka.pl eGospodarka.pl

Przeczytaj także

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć bank.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: