Wiedza ekonomiczna Polaków znikoma

Przeczytaj także: Gdy wiedza ekonomiczna kuleje, budżet domowy cierpi

Wyniki tych badań pokazują niepokojący obraz zachowań ekonomicznych Polaków. W aspekcie świadomości własnej wiedzy ocena ogólna wyniosła zaledwie 2,16 pkt w skali pięciopunktowej. W przypadku subiektywnego porównania osobistego stanu wiedzy z innymi osobami co piąty z respondentów stwierdził, że jest ona niższa niż u innych. Zmierzono również obiektywny poziom wiedzy finansowej: na 20 pytań z zakresu makroekonomii oraz finansów osobistych średnia liczba poprawnie udzielonych odpowiedzi wyniosła 8,3 pkt, a aż 10 proc. respondentów nie udzieliło żadnej prawidłowej odpowiedzi.

Tezę o polskim analfabetyzmie ekonomicznym i finansowym potwierdziły badania z 2012 r. „Postawy Polaków wobec oszczędzania”. Wynika z nich, że tylko 27 proc. badanych potrafiło na podstawie danych o oprocentowaniu oraz długości trwania lokaty poprawnie wyliczyć wysokość odsetek, jakie otrzymają po jej zakończeniu.

Problemem polskiego społeczeństwa jest nie tylko niski poziom wiedzy, ale również brak motywacji do zmiany tego stanu. Większość badanych uznaje wiedzę ekonomiczną za dziedzinę nudną, choć – jak przyznają – przydatną w życiu. Najlepiej jednak, gdy informacje na ten temat są serwowane w sposób lekki i przyjemny, czyli za pośrednictwem radia i telewizji.

Nie staramy się szukać merytorycznych źródeł informacji. Cykliczne badania postaw pozwalają jednak pocieszyć się pozytywną zmianą tendencji – odsetek osób sięgających po profesjonalne materiały dotyczące finansów osobistych wzrósł z 24 proc. w 2008 r. do 38 proc. w 2012 r.

Nie oznacza to jednak niestety większego rozumienia tego, co czytamy o finansach. Ponad połowa twierdzi, że ci, którzy zdobywają wiedzę ekonomiczną i potrafią ją zastosować, kierują się przede wszystkim chęcią wykorzystania jej do nieuczciwego zarabiania pieniędzy. Ostatnie badania pokazały wręcz odwrót zaufania Polaków do profesjonalistów (pracowników banku, ekspertów z mediów). Aż o 6 pkt proc. wzrósł odsetek tych, którzy nie ufają nikomu bądź polegają jedynie na opinii najbliższych, podczas gdy w poprzednich edycjach ta grupa systematycznie malała. To, że obecnie ponad 2/3 respondentów z rezerwą podchodzi do wiedzy eksperckiej, można połączyć z nieustannie wychodzącymi na światło dzienne aferami finansowymi. Sprawy takie jak Amber Gold kładą się cieniem na reputacji całego sektora finansowego.